Nhiều người cố gắng tìm hiểu tâm lý của Vladimir Putin để đoán những quyết định của ông. Cuộc chiến này rất nguy hiểm. Nhưng chúng ta có thể xác định một vài yếu tố ảnh hưởng đến lý luận của ông.
Vladimir Putin phát biểu trước quốc dân tại Điện Kremlin ở Mátxcơva ngày 24 tháng 2 để thông báo về một chiến dịch quân sự ở Ukraine.
1- Putin có lẽ là người cân bằng và trực giác
Putin thích giữ bí mật xung quanh con người của ông. Nhiều người muốn xem ông người phi lý, thậm chí còn cho ông bị bệnh tâm thần. Con đường này không phải là không thể, nhưng yếu.
Putin đã được KGB, cơ quan gián điệp của Liên Xô cũ lựa chọn. Ông chắc chắn phải trải qua một loạt các thử nghiệm nhằm đánh giá sự cân bằng tinh thần của ông. Ông cũng được đào tạo để rèn luyện sức khỏe dẻo dai cả về thể chất và tâm lý.
Putin cũng là võ sĩ judoka hạng 8. Luyện tập võ thuật ở trình độ cao như vậy là phát triển kiến thức trực giác về đối thủ.
Kết quả: Putin giữ được sự bình tĩnh của một vận động viên Thế Vận trước công chúng và có thể theo dõi nhiều hồ sơ đến nơi đến chốn.
2- Các quy chiếu về chính trị của ông yếu
Một trong những điểm yếu của Putin là đến năm 2022, ông vẫn còn lý luận theo lô-gích chủ nghĩa Mác-Lê của Liên Xô. Những quy chiếu của ông gần đầy theo Lênin và Stalin về Ukraine là bằng chứng hiển nhiên trong số các bằng chứng.
Tầm nhìn lạc hậu về thế giới này làm cho ông xích lại gần Trung Quốc hơn và xa rời Hoa Kỳ.
3- Quan điểm của ông về thế giới là thực tế
Putin suy nghĩ theo thuật ngữ realpolitik (chính trị hoặc ngoại giao chủ yếu dựa trên cân nhắc về hoàn cảnh và yếu tố nhất định về mặt thực tế). Suy nghĩ theo realpolitik nghĩa là gì? Có nghĩa là, trong số những thứ khác, quan niệm có mối quan hệ giữa các Quốc gia một cách hợp lý, tính đến lợi ích của các Quốc gia, với một cái nhìn bi quan về bản chất con người. Và đó cũng là suy nghĩ, rằng khi kết thúc phân tích, lực lượng quân sự được ưu tiên hơn tất cả các loại lực lượng khác, về kinh tế hay xã hội. Trong bối cảnh này, cùng đích biện minh cho phương tiện.
Do đó, Putin nhắc lại rằng nước Nga có một lực lượng quân sự lớn lao có thể tấn công vào các quốc gia phản đối cuộc xâm lược Ukraine. Và ông đặt lực lượng hạt nhân của mình trong tình trạng báo động.
Ông tin rằng đe dọa vũ trang, và có thể là lực lượng quân sự, sẽ đẩy lùi các kẻ thù của ông.
4- Putin đơn độc trên đỉnh cao
Trong những năm qua, Putin đã tăng quyền lực cá nhân của ông, nhưng dường như ông đang bị cô lập hơn bao giờ hết khi đứng đầu chính phủ. Ít ai dám đến gần ông để nói những quan điểm khác với quan điểm của ông mà không sợ bị mất chức.
Có thể Putin đã nhận được những báo cáo tự mãn về việc hiện đại hóa quân đội Nga hoặc về tâm trạng của người dân Ukraine đối với người Nga. Dù thế nào đi nữa, giả thuyết đang được lan truyền ngày càng nhiều để giải thích rằng Putin đã bắt tay vào cuộc xâm lược Ukraine.
5- Putin muốn tiếp tục nắm quyền
Khát khao quyền lực là đặc tính nguy hiểm nhất của Putin. Bị đe dọa, ông có thể có những hành động cực đoan. Tuy nhiên, thất bại ở Ukraine sẽ làm cho ông mất quyền lực. Liệu chi phí chiến tranh quá cao có thể dẫn đến cùng kết quả tương tự và thúc đẩy Putin có những hành động nguy hiểm không?
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch