VẤN
ĐỀ XÉT ĐOÁN
Chúa
có cho phép ta xét đoán đồng loại không ?
-
Nếu
ta xét đoán đồng loại nhằm mục đích hạ anh em, thì Chúa không cho phép.
-
Nếu
ta xét đoán anh em với trách nhiệm Chúa trao để vực anh em vươn lên, thì ta
phải chu toàn sứ mệnh người lính canh, như ngôn sứ Ed 33,7-9 : “Phần ngươi, hỡi con người, Ta đã đặt ngươi
làm người canh gác cho nhà Ít-ra-en. Ngươi sẽ nghe lời từ miệng Ta phán ra, rồi
thay Ta báo cho chúng biết. Nếu Ta phán với kẻ gian ác rằng: „Hỡi
tên gian ác, chắc chắn ngươi phải chết“, mà ngươi không chịu nói để cảnh cáo nó
từ bỏ con đường xấu xa, thì chính kẻ gian ác ấy sẽ phải chết vì tội của nó,
nhưng Ta sẽ đòi ngươi đền nợ máu nó.Ngược lại, nếu ngươi đã báo cho kẻ gian ác
phải từ bỏ con đường của nó mà trở lại, nhưng nó không trở lại, thì nó sẽ phải
chết vì tội của nó; còn ngươi, ngươi sẽ cứu được mạng sống mình”.
Nhất là đối với người mà ta có trách
nhiệm chăm sóc. Thánh Phao-lô dạy : “Phải
chăng anh em không được xét xử người trong nhà ? Ta được phán xét cả thiên thần
nữa, huống hồ là việc đời này” (1Cr 5,12 ; 6,3).
Nhưng để làm tròn bổn phận vực anh em trở
về đường ngay nẻo chính, Đức Giê-su dạy : “Phải
móc cái đà nơi mắt mình trước rồi mới thấy rõ mà móc cái rác nơi mắt anh em”
(Mt 7,3-5 : Tin Mừng). Có một Linh mục kia khi về nhận quyền chánh xứ, ngài
nhận xét trẻ trong giáo xứ nói tục nhiều, thành thói quen, mất ý thức để sửa. Cha
xứ mời ông chánh trương tới phàn nàn và
nhắc: “Tôi nhờ ông nói với bọn trẻ
phải sửa tật xấu nói tục”. Một tháng sau, cha xứ gặp ông chánh hỏi : “Thế nào, bọn trẻ đã bớt nói tục chưa?”
Ông chánh vui vẻ đáp : “Đ.M. thưa cha,
con bảo chúng nó đừng nói tục mà chúng cứ thế !”.
Như vậy ta phải sửa lỗi mình trước để có
thể nói với mọi người : “Anh em hãy bắt
chước tôi như tôi bắt chước Đức Giê-su” (1Cr 11,1). Nơi Đức Giê-su, “Ngài làm rồi mới dạy” (Cv 1,1), hoặc ít ra biết xin lỗi người khác
trước, khi lỗi lầm mình đã công khai.
Để giúp ta nhìn biết rõ tội mình mà sám
hối, ta phải thuộc về Chúa Kitô, kết hợp và cầu nguyện với Ngài, để có tâm tư như
đã có nơi Đức Giêsu (x Pl 2,5) và ban cho ta Thần Khí để nhận biết việc mình
phải làm, vì “ta chỉ nhìn bề ngoài anh
em, còn Thiên Chúa thì nhìn tận đáy lòng” (1Sm 16,7). Thế mà ta đòi làm
quan tòa xét xử anh em trước khi Chúa xét xử họ, là “Đấng đã lập ra Luật, và Ngài có quyền cứu và tiêu diệt” (Gc 4,12).
Mà Chúa chỉ xét xử mỗi người vào ngày cánh chung, khi đã hoàn tất cuộc đời (x
1Cr 4,5).
Nếu ta chỉ “bới lông tìm vết” nhằm hạ
phẩm giá anh em, thì Chúa sẽ phó mặc ta làm chính điều ta kết án. Vì thế thánh
Phaolô nói : “Ngươi vô phương chữa mình
hỡi con người xét đoán, bất cứ ngươi là ai, vì chính nơi ngươi điều ngươi xét
đoán kẻ khác, ngươi kết án chính mình ngươi, bởi ngươi, người xét đoán, ngươi cũng làm như thế” (Rm 2,1-2).
Vua Đavid đã ăn ở bất chính với vợ tướng
Uria, làm bà có thai, rồi vua lại âm mưu giết tướng Uria để cướp vợ ông ! Tội
nặng như thế mà vua không biết sám hối ăn năn, nhưng khi vừa nghe ngôn sứ
Nathan nói có một ông quan giàu có nhiều
chiên cừu, khi khách đến nhà không bắt chiên của mình mà lại bắt chiên của
người nghèo làm thịt đãi khách! Vua chưa biết rõ ai mà đã thịnh nộ đòi giết
ngay tên quan độc ác đó, mà không nhớ tội mình đã cướp vợ người, còn nặng hơn
ông quan bắt chiên người nghèo! (x 2Sm 12,1t)
Nói tóm lại, ta chỉ có thể vực anh em
vươn lên để anh em được ơn cứu độ, một khi chính ta đã được Thiên Chúa cứu độ.
Vì thế mà lời kinh ta vẫn cầu nguyện : “Lạy
Chúa, xin ra tay cứu độ và đáp lời chúng con” (Tv 60/59, 7a : ĐC năm chẵn).
Vậy để bớt nóng nảy khi ta phải lên tiếng
xét đoán người anh em, làm tròn sứ mệnh người lính canh, ta phải thực hành những
việc sau :
1.
Phải
sửa mình trước (chừa tội, ít là sám hối) trước khi sửa lỗi anh em.
2.
Nhận
trách nhiệm về phía mình :biết đâu tại ta thiếu sót bổn phận hoặc gây cớ vấp
phạm làm người anh em sai lỗi.
3.
Hãy
biết ơn Chúa, vì nếu Chúa không gìn giữ, chắc chắn ta không hơn họ, có khi còn
tồi tệ hơn. Nhất là Chúa che mắt mọi người không thấy tội ta.
4.
Ta
nhớ đến một tật xấu nào của mình mà chưa từ bỏ được, biết đâu người anh em cũng
thế thôi. Về vấn đề này cả đến đại thánh Tông Đồ cũng không thoát (x Rm 7,18-19
; 2Cr 12,7t).
5.
Khi
nói về lỗi của ai với người khác, mà không sợ người mắc lỗi nghe được, thì hãy
nói, còn nếu sợ thì đừng. Bởi vì ta sợ người có lỗi nghe ta nói về họ, mà lại
không sợ Thiên Chúa nghe rõ ta nói. Lời Kinh Thánh dạy : “Nơi
lòng mến không có sợ hãi, trái lại lòng
mến trọn hảo thì xua đuổi sợ hãi ra ngoài, vì sợ hãi có liên quan đến hình
phạt, và kẻ sợ hãi ắt không được thành toàn trong lòng mến” (1Ga 4,17b-18).
6.
Nhất
là ta phải cầu nguyện với Chúa xin Ngài giúp ta thực hành Lời Chúa, để có thể
động viên người anh em lầm lạc trở về đường ngay nẻo chính, vì “Lời Thiên Chúa là Lời sống động và hữu hiệu,
Lời đó phê phán tâm tình cũng như tư tưởng của lòng người” (Dt 4,12 : Tung
Hô Tin Mừng). Kẻ nào không làm theo Lời Chúa dạy, thì tự chuốc họa vào thân.
Thực vậy, lịch sử dân Do Thái đã minh chứng điều này : Từ vua đến dân không
tuân giữ Lời Chúa mà làm theo thói tục của dân ngoại, “Chúa đã dùng tất cả các ngôn sứ và các thầy chiêm mà cảnh cáo Ít-ra-en
và Giu-đa: “Hãy trở lại, bỏ con đường tà của các ngươi, hãy tuân giữ các mệnh
lệnh và quy tắc của Ta, đúng theo Lề Luật Ta đã truyền cho cha ông các ngươi,
và Ta đã chuyển đến các ngươi nhờ các ngôn sứ tôi trung của Ta.” Nhưng họ đã
không nghe lời, họ cứng đầu cứng cổ như cha ông họ, những người không tin vào Đức
Chúa, Thiên Chúa của họ. Họ đã khinh dể những quy luật của Người, cũng như giao
ước Người đã lập với cha ông họ và những chỉ thị Người đã truyền cho họ. Đức
Chúa nổi cơn thịnh nộ với Ít-ra-en và đẩy Ít-ra-en cho khuất nhan Người. Chỉ
còn lại chi tộc Giu-đa” (2 V 17, 13-15a.18 : Bài đọc năm chẵn). Trái lại,
việc làm của tổ phụ Abraham luôn luôn hành động theo Lời Chúa hướng dẫn : Ông
bỏ xứ sở họ hàng và nhà cha ông mà đi tới đất Chúa chỉ cho, lúc ấy ông đã được
75 tuổi, ông đem vợ là bà Sara cùng với cháu Lót, và mọi tài sản đã gầy dựng
được, cùng với gia nhân, họ ra đi về phía đất Canaan”. Nhìn như thế ai mà chẳng
kết án ông Abraham là người điên khùng : thả mồi bắt bóng. Vì tuổi đã già mà đi
lập nghiệp nơi xứ xa lạ chưa hề biết tới. Chỉ có Thiên Chúa chúc phúc cho ông,
Ngài nói : “Ta sẽ làm cho ngươi thành một
dân lớn, Ta sẽ chúc phúc cho ngươi. Ta sẽ cho tên tuổi ngươi được lẫy lừng và
ngươi sẽ là một mối phúc lành. Ta sẽ chúc phúc cho những ai chúc phúc ngươi ;
ai nhục mạ ngươi Ta sẽ nguyền rủa. Nhờ ngươi, mọi gia tộc trên mặt đất sẽ được
chúc phúc” (St 12, 1-9 : Bài đọc năm lẻ).
Như vậy, lối sống của tổ phụ Abram đã
minh chứng cho giá trị lời kinh : “Hạnh
phúc thay dân nào Chúa chọn làm gia nghiệp” (Tv 33/32,12b : ĐC năm lẻ).
THUỘC LÒNG
Chúa đã đặt tôi làm người lính canh dân
Ngài, khi nó phạm tội, tôi phải dùng Lời Chúa mà răn dạy nó, để nó trở lại và
được sống. Nếu tôi không răn dạy nó, để nó chết trong tội, Chúa sẽ đòi tôi phải
đền nợ máu nó (Ed 33,7-9).
http://phaolomoi.net
Linh mục GIUSE
ĐINH QUANG THỊNH