BÀI ĐỌC 1 VÀ 2 (NẾU CÓ)
BÀI ĐỌC : 1V 21,1-16
1 Hồi đó, ông Na-vốt người Gít-rơ-en có một vườn nho
bên cạnh cung điện vua A-kháp, vua Sa-ma-ri.2 Vua A-kháp nói với ông
Na-vốt rằng: "Hãy nhượng vườn nho của ngươi cho ta, để ta làm vườn rau, vì
nó ở ngay sát cạnh nhà ta. Để bù lại, ta sẽ cho ngươi một vườn nho tốt hơn, hay
là, nếu ngươi muốn, giá bao nhiêu, ta sẽ trả bằng bạc."3 Nhưng
ông Na-vốt thưa với vua A-kháp: "Xin Đức Chúa đừng để tôi nhượng gia sản
của tổ tiên tôi cho ngài! " Vua A-kháp và hoàng hậu I-de-ven
4 Vua A-kháp trở về nhà
buồn rầu và bực bội vì lời ông Na-vốt, người Gít-rơ-en đã nói với vua:
"Tôi sẽ không nhượng gia sản của tổ tiên tôi cho vua." Vua nằm trên
giường, quay mặt đi, và không chịu ăn uống gì.5 Hoàng hậu I-de-ven
đi vào, nói với vua: "Tại sao tâm thần vua buồn rầu, và vua không chịu ăn
uống gì như vậy? "6 Vua trả lời: "Tôi đã nói chuyện với
Na-vốt người Gít-rơ-en và bảo nó: Hãy nhượng vườn nho của ngươi cho ta mà lấy
tiền, hoặc, nếu ngươi muốn, ta sẽ đổi cho một vườn nho khác. Nhưng nó lại nói:
"Tôi không nhượng vườn nho của tôi cho vua được."7 Bấy giờ
hoàng hậu I-de-ven nói với vua: "Vua cai trị Ít-ra-en hay thật! Mời vua
dậy mà ăn cho lòng phấn khởi lên! Thiếp sẽ tặng vua vườn nho của Na-vốt người
Gít-rơ-en.
8 Bấy giờ, bà nhân danh vua A-kháp viết thơ, rồi dùng
con dấu của vua mà đóng ấn, và gửi cho các kỳ mục và thân hào cư ngụ trong
thành với ông Na-vốt.9 Trong thơ bà viết rằng: "Hãy công bố một
thời kỳ chay tịnh và đặt Na-vốt ngồi ở hàng đầu dân chúng.10 Hãy đặt
hai đứa vô lại ngồi đối diện với nó, để chúng tố cáo nó: "Ông đã nguyền
rủa Thiên Chúa và đức vua. Và hãy đem nó ra ngoài ném đá cho chết."
11 Dân chúng, kỳ mục và
thân hào cư ngụ trong thành làm theo lệnh bà I-de-ven như trong thơ bà đã viết
gửi cho họ.12 Họ công bố thời kỳ chay tịnh và đặt ông Na-vốt ngồi ở
hàng đầu dân chúng.13 Rồi có hai kẻ vô lại đi vào, ngồi đối diện với
ông. Những kẻ vô lại ấy tố cáo ông Na-vốt trước mặt dân rằng: "Na-vốt đã
nguyền rủa Thiên Chúa và đức vua." Họ liền đưa ông ra ngoài thành và ném
đá ông. Ông đã chết.14 Họ sai người đi nói với bà I-de-ven:
"Na-vốt đã bị ném đá chết."15 Khi bà I-de-ven nghe biết
ông Na-vốt đã bị ném đá chết, thì nói với vua A-kháp: "Xin vua đứng dậy và
chiếm đoạt vườn nho của Na-vốt, người Gít-rơ-en, kẻ đã từ chối không chịu
nhượng cho ngài để lấy tiền, vì Na-vốt không còn sống nữa, nó chết rồi."16
Khi nghe biết ông Na-vốt đã chết, vua A-kháp đứng dậy, xuống chiếm đoạt vườn
nho của ông Na-vốt, người Gít-rơ-en.
ĐÁP CA : Tv 5
Đ. Lạy
Chúa, xin hiểu thấu điều con thầm thĩ nguyện xin. (c 2b)
2 Lạy
Chúa, xin lắng tai nghe lời con nói,hiểu thấu điều con thầm thì nguyện xin. 3
Lạy Đức Vua là Thiên Chúa con thờ,xin Ngài nghe tiếng con đang cầu cứu.
5 Ngài
không phải là một vị thần ưa điều ác, ác nhân đâu được ở với Ngài, 6
trước nhan Ngài, đứa kiêu căng làm sao đứng vững!Ngài ghét những kẻ làm điều
ác,
8 Phần
con đây, nhờ tình Chúa bao la, được bước vào nhà Chúa; con hết lòng kính sợ,
hướng về đền thánh mà phủ phục tôn thờ.
BÀI GIẢNG
PHẢI SỐNG
KHÔN VÀ BÁC ÁI VỚI KẺ ÁC
Đức
Giêsu đã nói : “Tôi đến không phải để bãi
bỏ Lề Luật nhưng để kiện toàn” (Mt 5,17). Để hiểu rõ Ngài đến làm kiện toàn
Lề Luật, ta dựa vào các Bài đọc trong Thánh Lễ hôm nay, để sống nhờ, sống với, sống trong Đức Giêsu,
Ngài giúp ta biết sống kiện toàn Luật Yêu kẻ hại ta.
-
Ta phải đối xử nhân ái với kẻ ác.
-
Ta phải khôn ngoan trước kẻ ác.
-
Ta không dùng quyền để xử kẻ ác.
I. TA PHẢI
ĐỐI XỬ NHÂN ÁI VỚI KẺ ÁC.
Luật
Môsê dạy rằng : “Mắt thế mắt, răng thay
răng” (Mt 5,38 : Tin Mừng). Luật này chỉ nhắm công bằng : “Ăn miếng trả
miếng”. Nếu thế thì ta chẳng hơn gì loài thú. Ví dụ ta đá con chó, chắc chắn nó
sẽ quay lại cắn ta. Vậy ta phải sống có nhân ái, ít nhất là sống tỏ ra một
người có nhân bản, xứng danh làm con Thiên Chúa. Muốn thế, ta phải lấy nhân ái
mà đáp lại kẻ ác, như Đức Giêsu dạy : “Ta
bảo các ngươi, đừng cự lại người ác ; nhưng nếu ai vả má phải ngươi, thì hãy
giơ má kia nữa ; còn ai muốn kiện ngươi để đoạt áo lót, thì bỏ cả áo choàng cho
nó ; và ai bắt ngươi làm phu đi một dặm, thì hãy đi với nó hai dặm. Ai xin
ngươi hãy cho, người muốn vay ngươi chớ khước từ” (Mt 5,39-42 : Tin Mừng).
Bởi vì
-
Lấy ác báo lành, ta là Satan
-
Lấy ác báo ác, ta là chó sói.
-
Lấy lành báo lành, ta là con người.
-
Lấy lành báo ác, ta là con Chúa.
Để bày tỏ ta là con Chúa, thánh Tông Đồ dạy : “Nếu kẻ thù ngươi đói, hãy cho nó ăn, nó
khát, hãy cho nó uống, làm thế như ngươi chất than hồng trên đầu nó. Chớ để dữ
thắng được ngươi, nhưng hãy lấy lành mà thắng dữ” (Rm 12,20-21).
II. TA PHẢI
KHÔN NGOAN TRƯỚC KẺ ÁC.
Muốn
sống Lời giáo huấn của Đức Giêsu dạy đối với kẻ hại mình, ta cứ nhìn Ngài sống
trong ngày Thứ Sáu Tuần Thánh : không phải lúc nào Ngài cũng cho phép kẻ ác vả
mặt Ngài, nên khi có thể tránh được là Ngài tránh. Nhưng nếu vì yêu, thì cùng
lắm là cho phép sự dữ nhỏ xảy đến, để ngăn cản sự ác lớn ập tới.
1/ Khi có thể chống lại sự dữ, hoặc tránh nó,
thì phải chống, phải tránh. Cụ thể trước tòa án Do Thái xử Đức Giêsu, kẻ ác vả mặt Ngài, thì Ngài không cho vả
tiếp, Ngài cự lại chúng : “Nếu tôi nói
không phải, hãy chứng minh đâu là không phải ; mà nếu là phải, tại sao đánh tôi” (Ga 18,23).
Thế là kẻ ác không dám đánh Ngài nữa. Ngài dám chống lại những người Do Thái
đánh Ngài, là vì vào thời ấy, Roma không cho phép người Do Thái có quyền giết
người (x Ga 18,31).
Vậy
chống lại sự ác hoặc tránh được kẻ hại mình, đó là biểu lộ sức mạnh và khôn
ngoan.
2/ Vì yêu ta chấp nhận sự dữ nhỏ xảy đến, để
ngăn cản sự ác lớn ập tới. Cụ thể
trước tòa án Roma, kẻ ác vả mặt Đức Giê-su, thì Ngài lại đánh bài lờ, vì Roma
có quyền giết người (x Ga 19,3).Như thế, Đức Giêsu cho phép kẻ ác đánh Ngài để
học cho biết thế nào là vâng phục (x Dt 5,8), và để bày tỏ tình yêu tuyệt hảo
đối với phàm nhân (x Ga 15,13). Vả lại, Đức Giê-su cho kẻ ác tát má, vì đó là
sự dữ nhỏ để tránh sự dữ lớn là Roma giết Ngài sớm, nếu Ngài cự lại chúng.
Câu
chuyện ông Na-vốt không nhường vườn nho cho vua A-kháp, đó là dại. Vì vua có bà
vợ rất quỷ quyệt : bà đã thảo sắc chỉ lấy ấn của vua đóng, rồi trao cho các
quan nịnh thần. Trong sắc chỉ viết rằng : Na-vốt đã xúc phạm đến Chúa và nhục
mạ vua, hãy cử hai đứa vô lại ra làm chứng trước mặt toàn dân, lên án ném đá
cho chết! Thế là vườn nho của Na-vốt thuộc về vua ! (x 1V 21,1-16 : Bài đọc năm
chẵn). Nếu ông Na-vốt khôn ngoan cho phép sự dữ nhỏ xảy ra : bằng lòng đổi vườn
nho của mình là gia sản của cha ông để lại, để lấy vườn nho của vua. Vua còn
hứa : vườn ấy rộng và tốt hơn, nếu không đồng ý thì vua mua lại với giá cao,
nhưng ông Na-vốt dại dột không tuân theo, cuối cùng mất cả vườn nho, mất cả
mạng sống! Nhưng nếu gia sản của ông Na-vốt thuộc về gia sản tinh thần sống đạo
cha ông truyền dạy, thì thà mất mạng để giữ Đức Tin và Đức Ái, còn hơn là cố
thủ lấy vườn nho. Đây là trường hợp xảy ra nơi các thánh Tử Đạo, họ bằng lòng
mất tất cả,kể cả mạng sống, để trở nên chứng nhân cho Tin Mừng.
Sống
đạo dựa trên nguyên tắc luân lý : chấp
nhận sự dữ nhỏ xảy ra để tránh sự dữ lớn, còn phải được áp dụng cả lương
tâm và tinh thần sống đạo của người Công Giáo. Cụ thể thánh Phao-lô ban lời
giáo huấn cho giáo đoàn Corintho, ông lưu ý họ hai điểm :
-
Không lạm dụng quyền tự
do.
-
Phục vụ phải chấp nhận
gian khổ.
a- Không lạm
dụng quyền tự do : Thánh nhân nói :
“Chúng tôi chẳng làm gì gây cớ vấp phạm,
để không người nào có thể đàm tiếu về công việc phục vụ của chúng tôi. Chúng
tôi còn chứng tỏ điều đó bằng cách ăn ở trong sạch, khôn khéo, nhẫn nhục, nhân
hậu, bằng một tinh thần thánh thiện, một tình thương không giả dối” (2Cr 6,
3.6 : Bài đọc năm lẻ).
b- Phục vụ
phải chấp nhận gian khổ : Thánh Tông
Đồ nói tiếp : “Trong mọi sự, chúng tôi
luôn chứng tỏ mình là những thừa tác viên của Thiên Chúa: gian nan, khốn quẫn,
lo âu, đòn vọt, tù tội, loạn ly, nhọc nhằn, vất vả, mất ăn mất ngủ, chúng tôi
đều rất mực kiên trì chịu đựng” (2 Cr 6, 4-5 : Bài đọc năm lẻ).
Như
thế phục vụ Tin Mừng, nếu gặp gian khổ thì chỉ một mình thân xác ta chịu, đó là
sự dữ nhỏ, nhưng có lợi cho linh hồn, nhất là lợi cho nhiều người, như thế là
giống Chúa Giêsu, vì “thà một người chết
thay cho dân còn hơn là toàn dân bị tiêu diệt." (Ga 11,50).
Bởi
thế ta phải sẵn sàng đón nhận mọi tình huống xảy đến : “Khi vinh cũng như khi nhục, lúc được tiếng tốt cũng như khi mang tiếng
xấu. Bị coi là bịp bợm, nhưng kỳ thực chúng tôi chân thành; bị coi là vô danh
tiểu tốt, nhưng kỳ thực chúng tôi được mọi người biết đến; bị coi là sắp chết,
nhưng kỳ thực chúng tôi vẫn sống; coi như bị trừng phạt, nhưng kỳ thực không bị
giết chết; coi như phải ưu phiền, nhưng kỳ thực chúng tôi luôn vui vẻ; coi như
nghèo túng, nhưng kỳ thực chúng tôi làm cho bao người trở nên giàu có; coi như
không có gì, nhưng kỳ thực chúng tôi có tất cả” (2 Cr 6,8-10 : Bài đọc năm
lẻ).
Sống
được như thế là nhờ sức mạnh của Lời Chúa và sự trợ giúp của chính Thiên Chúa, đúng
như lời thánh Tông Đồ nói : “Bằng Lời
Chân Lý, bằng sức mạnh của Thiên Chúa, chúng tôi lấy sự công chính làm vũ khí
tấn công và tự vệ” (2 Cr 6,7 : Bài đọc năm lẻ), để “Chúa biểu dương ơn Người cứu độ” (Tv 98/97,2a : Đáp ca năm lẻ).
III. TA
KHÔNG DÙNG QUYỀN ĐỂ XỬ KẺ ÁC.
Đức
Giê-su dạy : “Ai vả má phải thì đưa luôn
má trái” (Mt 5,39b). “Vả má phải” là dùng tay phải đánh đối phương, nếu
đánh bằng lòng bàn tay, thì phải đứng sau đối phương, đánh như thế là đánh lén,
và đối phương không đau, như vậy không oai, không mạnh ; không gây nhục. Vậy để
tỏ ra mình mạnh làm cho đối phương đau và nhục, ta phải đứng đối diện, dùng mu
bàn tay phải quất ngang vào má đối phương, người Pháp gọi đó là “cú rờ-ve”
(rerers).
Vào
thời Đức Giêsu, ai làm nhục đối phương tối đa như thế, thì người bị làm nhục có
quyền kiện, và pháp luật sẽ trừng trị kẻ hạ nhục người khác. Như vậy, khi kẻ bị
đánh có quyền quật lại kẻ đánh mình, thì Đức Giêsu dạy phải bắt chước Ngài,
không dùng quyền để hại kẻ ác. Thực vậy, trong ngày Thứ Sáu Tuần Thánh là cao
điểm kẻ ác hành hạ Ngài, Ngài là Thiên Chúa có quyền xô ngã chúng và giẵm đạp
lên chúng mà đi. Cụ thể như khi kẻ ác đến tìm bắt Ngài, Ngài nói : “Ta đây”, chúng đều bổ ngửa : Rõ ràng
Ngài tỏ uy quyền Thiên Chúa, nhưng rồi Ngài lại cho chúng đứng dậy và cho phép
chúng xông vào bắt Ngài ! (x Ga 18,3t)
Vậy
Đức Giêsu chẳng những không làm gì hại kẻ giết mình, mà Ngài còn cầu nguyện với
Cha : “Lạy Cha, xin tha cho chúng, vì
chúng lầm!” (Lc 23,34). Tâm tư Đức Giê-su đối với kẻ hại Ngài là sống làm gương
cho chúng ta đối với Lệnh truyền Ngài đã dạy: “Hãy cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi anh em” (Mt 5,44), đúng là “Lời Chúa là ngọn đèn soi cho con bước, là
ánh sáng chỉ đường con đi” (Tv 119/118,105 : Tung Hô Tin Mừng). Với lòng
khao khát sống Chân Lý vẹn toàn, mà vẫn bị trù dập, thì tiếp tục cầu nguyện : “Lạy Chúa, xin hiểu thấu điều con thầm thĩ
nguyện xin” (Tv 5,2b : Đáp ca năm chẵn).
Nhà văn Salman Rushdie là tác giả sách “Vần Thơ
Ác Quỷ” , nội dung có tính chất bài Hồi giáo. Thế là ông Khomeini – Giáo chủ
Hồi giáo – ra lệnh truy nã ông Salman Rushdie, và treo giải thưởng cho ai giết
được ông. Nhà văn này đã phải thay hình đổi dạng sống ẩn dật trong suốt 14 năm!
Trái lại, anh Ali
Agca - người Hồi Giáo cuồng tín – đã ám sát Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II ngày
13-05-1981. Sau đó anh bị bắt và giam tại nhà tù Rchibba ở Roma. Năm 1984, Đức
Giáo hoàng ngay sau khi được bình phục, ngài đã đem qùa đến thăm Ali Agca tại
nhà tù đang giam giữ anh ! Anh hỏi lại Đức Giáo hoàng :
- Tại sao tôi đã bắn ông mà ông không chết ?
Hành động của
Đức Gioan Phaolô hơn hẳn ông Khomeini,
chỉ vì Đức Thánh cha đã thấm nhuần lời thánh Tông Đồ dạy : “Đừng lấy ác báo ác, nhưng hãy lấy lành mà
thắng ác!” (Rm 12,21).
THUỘC LÒNG
Nếu kẻ thù
ngươi đói, hãy cho nó ăn, nó khát, hãy cho nó uống, làm thế như ngươi chất than
hồng trên đầu nó. Chớ để dữ thắng được ngươi, nhưng hãy lấy lành mà thắng dữ (Rm 12,20-21).
http://phaolomoi.net
Linh mục
GIUSE ĐINH QUANG THỊNH