BÀI GIẢNG
GIỚI RĂN YÊU MỚI CHÚA GIÊSU BAN
Đức Giêsu dạy : “Đây là Điều Răn của Thầy : Anh em hãy yêu
thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em” (Ga 15,12 : Tin Mừng).
Luật Yêu mới này ta có thể viết thành hai công thức ngang và tròn :
A. CÔNG THỨC NGANG :
Công thức này đọc xuôi,
đọc ngược đều có nghĩa :
* Đọc xuôi : Tôi yêu đồng loại như Thiên Chúa yêu tôi
: Chúa đã tỏ cho tôi biết tình yêu của Ngài để tôi bắt chước Ngài mà yêu đồng
loại.
* Đọc ngược : Tôi yêu Thiên Chúa như đồng loại yêu tôi :
Có nghĩa là tôi nhìn thấy đồng loại phục vụ vì yêu như Chúa, mà tôi biết học
yêu Chúa yêu đồng loại như Chúa đã yêu loài người.
*Ta thấy ba ngôi vị :
Thiên Chúa, đồng loại, tôi, cùng một
lúc vừa là chủ ngữ, vừa là bổ ngữ của động từ yêu. Khi nào chủ ngữ đứng trước động từ yêu, thì chủ thể ấy cho đi ; khi nào
bổ ngữ đứng sau động từ yêu, thì chủ thể ấy lãnh nhận.
Vậy khi ta yêu ai, ta
vừa biết cho vừa được nhận lại nhiều hơn, như Đức Giêsu dạy : “Hãy cho đi và các ngươi sẽ được người ta cho
lại. Người ta sẽ lấy đấu hảo hạng đã
dằn đã lắc đổ tràn vào vạt áo cho ngươi” (Lc 6,38). Kẻ chỉ biết nhận là
người tham ; người chỉ biết cho mà không thèm nhận là kẻ kiêu ngạo. hai tội
kiêu ngạo và tham lam đều nghịch lại đức ái Kitô giáo. Bởi vậy, ông Phê-rô là
tôi tớ phải phục vụ Thầy, nhưng trong bữa tiệc ly, nếu ông không để Thầy phục
vụ rửa chân cho (không muốn nhận), thì ông không còn là môn đệ của Thầy (x Ga
13, 6-10).
Cả đến Thiên Chúa cũng
muốn được lãnh nhận hoa trái của con người là việc làm do tình yêu Đức Kitô
thúc bách (x 2Cr 5,14), vì Đức Giêsu nói : “Điều
làm Cha Ta vinh hiển là anh em sinh hoa trái và trở nên môn đệ của Thầy”
(Ga 15,8).
B. CÔNG THỨC TRÒN :
Công thức này ta cũng
thấy đọc xuôi hay ngược đều có ý nghĩa. Nhìn vào “công thức yêu” này, ta thấy Tình yêu chuyển lưu giữa Thiên Chúa,
đồng loại và tôi. để tôi và đồng
loại được trở nên một trong Thiên Chúa.
Chân lý này được thể
hiện cách cụ thể trong Bí tích Thánh Thể. Thực vậy, Đức Giêsu trong diễn từ về
mầu nhiệm Thánh Thể, Ngài đã nói : “Chúa
Cha hằng sống đã sai tôi, và tôi sống nhờ Chúa Cha thế nào, thì kẻ ăn tôi, sẽ
nhờ tôi mà được sống như vậy” (Ga 6,57). Đến nỗi : “Đấng tác thánh là Chúa Giêsu và những người được thánh hóa cùng một
nguồn gốc, cùng chung một máu thịt với nhau” (Dt 2,11.14), ta có thể nói
được như Chúa Giêsu : “Ai thấy tôi là
thấy Thiên Chúa Cha” (Ga 14,9), hoặc
nói được như thánh Phaolô : “Tôi sống,
nhưng không là tôi sống mà là Chúa Ki-tô sống trong tôi” (Gl 2,20). Đó cũng
là lý do ta hân hoan hãnh diện nói với mọi người: “ Anh em hãy bắt chước tôi như tôi đối với Chúa Giê-su Kitô” (1 Cr.11,1).
Có một bà mẹ khi dự tiệc, người ta đưa cho bà trái cam để ăn
tráng miệng, nhưng vì nghĩ đến đứa con ở nhà, nên bà bỏ trái cam vào túi.
Đứa con thấy mẹ về nên hớn hở chạy ra đón, bà liền trao trái
cam cho con. Em bé mừng quýnh và nói “con cám ơn Chúa, con cám ơn mẹ”, rồi định
lấy dao bổ cam ra ăn cho đỡ thèm! Nhưng em chợt nghĩ đến bố đang đạp xích lô
nắng nôi thiêu cháy ngoài đường, em thương bố nên cất trái cam đợi bố về để
tặng.
Khi ông bố vừa về đến nhà, em bé cầm trái cam chạy đến nói :
- Thưa bố, chắc bố mệt lắm, con có trái cam biếu bố ăn cho đỡ
mệt nè, để con phụ đem xích lô vào nhà cho.
Ông bố vô cùng cảm động trước cử chỉ của con, ông cám ơn con
và định không nhận, nhưng em cứ nằng nặc đòi bố phải lấy ăn cho đỡ mệt!
Cầm trái cam vào nhà, ông định lấy dao bổ ra cho hai cha con
ăn. Nhưng ông chợt nghĩ : con còn bé mà còn biết làm cho mình vui, sao mình
không biết nghĩ đến vợ đang vất vả trong bếp? Vì ở đâu có tình yêu ở đấy có quà
tặng! Thế là ông cầm ngay trái cam xuống bếp tươi cười chào vợ và nói :
- Anh đi làm về, không có gì để tặng em, chỉ có trái cam này,
em dùng cho đỡ mệt.
Vợ rưng rưng nước mắt và khẽ nói : “Em cám ơn anh”.
Như thế chỉ một trái cam đã chuyển lưu tình yêu từ mẹ sang con đến bố, rồi lại
trở về mẹ! Và như thế cả gia đình vợ chồng con cái đã biết sống lời thánh Gioan
nói : “Đừng ai yêu bằng đầu lưỡi, nhưng
yêu bằng việc làm thực sự!” (1Ga 3,18).
Nhìn vào bố cục cấu của
Tin Mừng trong Thánh Lễ hôm nay (Ga 15, 12-17), ta nhận thấy có năm hành động
yêu trong giới răn mới Chúa ban.
Như thế, vì yêu ta, Chúa bước dần xuống (từ bước 1 xuống
bước 5) từ lúc Ngài hy sinh mạng sống vì ta, tới khi Ngài về Trời cầu nguyện
cho ta.
Ta muốn thực hiện giới răn yêu người Chúa dạy, ta phải bước dần lên bắt chước Chúa
Giê-su (từ hành động 5 đến hành động 1), có nghĩa là ta bước lên theo thứ tự :
5- Khởi
đầu là cầu nguyện cho đồng loại, vì Đức Giêsu đã hứa : “Tất
cả những gì anh em xin cùng Chúa Cha
nhân danh Thầy thì Người ban cho anh em” (Ga 15,16b : Tin Mừng).
Ta biết Đức Giêsu vốn dĩ là Thiên Chúa toàn năng, thế mà
Ngài ưu tiên đặt việc cầu nguyện đứng hàng đầu trong sinh hoạt mỗi ngày, trước
khi Ngài giảng Lời và đáp cứu nhu cầu thân xác những ai đến với Ngài (x Mc
1,21-39). Thế thì ta lại càng cần phải đặt việc cầu nguyện trước khi đi phục vụ
đồng loại.
4-
Đến với đồng loại
trước, như
Đức Giêsu đã chọn ta : “Không phải anh
em chọn Thầy, nhưng chính Thầy đã chọn
anh em và cắt cử anh em, để anh em ra đi, sinh được hoa trái, và hoa trái của
anh em tồn tại” (Ga 15,16a : Tin Mừng).
3-
Nói Lời Chúa cho đồng
loại,
như Đức Giêsu ban Lời Chúa Cha cho ta :
“Tất cả những gì Thầy nghe được nơi Cha
Thầy, Thầy đã cho anh em biết” (Ga 15,15b : Tung Hô Tin Mừng).
2- Tôn trọng đồng loại là bạn mình, như Đức Giêsu gọi ta là bạn : “Thầy không còn gọi anh em là tôi tớ, vì tôi
tớ không biết việc chủ làm. Nhưng Thầy gọi anh em là bạn hữu” (Ga 15,15a :
Tin Mừng).
a. “Bạn của Đức Giêsu” : Không tất yếu chỉ là người trung tín với Ngài
; mà bạn của Đức Giêsu còn là kẻ phản bội như Giuđa. Thực vậy, khi môn đệ
Giu-đa dẫn lính Roma đến bắt Thầy Giêsu, hắn đã ra dấu trước : “Tôi hôn ai, các
ông cứ bắt lấy”, và y đã đến gặp Đức Giêsu và nói : “Chào Thầy” và hôn Ngài.
Đức Giê-su bảo y : “Này bạn, bạn đến đây làm gì thì cứ làm đi” (Mt 26,50).
b. “Mọi điều Đức Giê-su nghe được nơi Chúa Cha, thì Ngài đã nói lại cho ta
là bạn biết”. Điều này quan trọng hơn ông Gionathan con vua Saolê, kết bạn
với Đavid, người đang bị vua Sao-lê tìm mưu tính kế để giết. Vì vua Saolê không
thể cho là chuyện nhỏ khi ông nghe người ta nói : “Saolê giết 100 giặc, thì
Đavid giết 1.000”, nếu cứ để thế, thì Đavid chỉ còn thiếu ngôi vua. Saolê đã
quyết ý đặt Gioanathan con ông là người kế vị, không thể cho Đavid cướp mất.
Thế là vua Saolê bầy mưu tổ chức tiệc mừng chiến thắng của Đavid với thâm ý là
trong bữa tiệc, ông sẽ phóng giáo ghim xác Đavd vào bức tường đối diện ! Ai
thấy cùng lắm họ nói : vì vua quá chén, không làm chủ được hành động. Nên chẳng
ai kết án vua gian ác. Gionathan biết được ý vua cha như thế, ông vội chạy đi
báo cho Đavid : “Anh chớ đến dự tiệc”.
Thế là Đavid liền chạy trốn. Ít ngày sau quân Philitinh nổi lên, vua Saolê và
Gionathan đem quân nghinh chiến, vì không có Đavid xuất trận, nên cả hai đều tử
trận. Bấy giờ toàn dân tôn Đavid lên làm vua (x 1Sm 20).
Đavid vô tội nhờ Gionathan là bạn nói ý thâm độc của cha,
để Đavid thoát chết lên làm vua, thì quả là quá mừng. Đavid vô cùng biết ơn bạn
Gionathan. Điều ấy còn thua xa nay Giêsu là bạn ta, nói ý Cha trên trời : muốn
sai Con Một Ngài vào trần gian cứu phàm nhân tội lỗi, để ta dù có tầm cỡ như
“bạn Giuđa”, thì ta vẫn được Ngài tha thứ tội, lại được đồng hiển trị với Vua
Cả trên trời, thì không miệng lưỡi nào nói lên lời tạ ơn Bạn Giêsu cho hết !
1- Hy sinh cho đồng loại, như Đức Giêsu nói : “Không có tình yêu nào cao quý hơn là tình thương của người đã hy sinh
mạng sống vì bạn hữu của mình” (Ga 15,13 : Tin Mừng). Ta có hy sinh cho
đồng loại giống Chúa Giêsu, thì ta mới yêu người như Chúa yêu ta. Có thế, ta
mới thực hành Giới răn Yêu của Đức Giêsu dạy : “Đây là điều răn của Thầy : Anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu
thương anh em” (Ga 15,12 : Tin Mừng).
Nhìn vào cơ cấu và nội dung Giới răn Yêu, ta thấy có ba hành
động yêu gọi là cũ :
- Hy sinh cho đồng loại : Vợ chồng hy sinh cho nhau, hoặc cha
mẹ hy sinh cho con cái, bầy tôi hy sinh cho vua chúa như ông Lê Lai đành mất
mạng sống để cứu vua Lê Lợi.
- Tôn trọng đồng loại là bạn mình : Đây là lãnh vực nhân
bản, người có lịch sự phải thể hiện tinh thần này đối với người anh em. Nhất là
vợ chồng lại cần phải tôn trọng nhau, vì hai người đã trở nên một.
- Đến với đồng loại trước : Cô cậu trước khi kết hôn, mỗi bên đều
tìm đến người mình muốn kết duyên, hoặc là phép lịch sự người dưới phải đến với
người trên trước.
Gọi ba điều trên đây là cũ, vì tôn giáo nào cũng dạy người ta như
thế. Bởi đó trước khi Con Thiên Chúa xuống thế làm người, trong nhân loại đã
thường dùng ba hành động trên để thể hiện lòng yêu mến nhau.
Chỉ có hai điều mới trong giới răn yêu Chúa dạy :
- Cầu nguyện cho đồng
loại.
- Nói Lời Chúa cho đồng
loại.
Tiếc
rằng phần lớn các chủ chăn chỉ muốn thể hiện quyền vua của mình, mà coi nhẹ
không để hết tâm lực chu toàn hai nhiệm vụ chính là cầu nguyện (Tư tế) và ngôn sứ
(giảng Lời). Thậm chí có một số Linh mục cường điệu trong quyền vua của mình là
ra vạ tuyệt thông cho giáo dân, khi kết án họ là người có tội. Trong khi đó
Giáo Luật không hề cho phép Linh mục làm chuyện đó !
Có một đôi hôn phối kia, cha xứ gây quá nhiều khó dễ, họ
xin làm Hôn Phối nơi khác cũng không được, nên họ phải cắn răng chịu để xong Lễ
Cưới, khi mọi người đứng chịu chung hình kỷ niệm với cô dâu chú rể trong đó có
cha xứ đứng giữa. Vừa dàn xếp người xong, chú rể quay lại tát mạnh vào mặt cha
xứ và nói : “Bây giờ tôi đã trả thù được
ông”. Việc làm này không ai ủng hộ chú rể, cũng chẳng muốn cho ai bắt chước
chú rể, và phải nói rằng chú rể cũng chẳng muốn xử như vậy, nhưng vì anh quá uất
ức, nên mới bùng ra hành động đó. Chuyện này cũng giống như hai thầy trò cùng
sánh bước trên một con đường dài, song song với đường đó là một con sông: chốc
chốc thầy lôi trò xuống sông dìm đến sặc nước, rồi lại tiếp tục lên đường. Sau
một hồi, thầy hỏi trò: con đã nhận ra được bài học thầy dạy con chưa? Trò giơ
chân đạp thầy qụy xuống và nói: đây là bài học con đã thuộc! Đúng là “tức nước vỡ bờ!”
Một
khi chủ chăn lấy quyền mà thống trị giáo dân, thì có cầu nguyện cho họ, họ
không tin, có giảng Lời họ cũng không nghe. Chủ chăn như thế chẳng giống Chúa
Giêsu chút nào, vì Chúa Giêsu vốn dĩ là Vua trên các vua, nhưng Ngài không hề dùng quyền vua để thống
trị ai, Ngài chỉ hết lòng chu toàn quyền Tư Tế (cầu nguyện) và quyền Ngôn Sứ
(giảng dạy) là tất yếu Ngài đã chu toàn quyền Vua cai trị và chăm sóc mọi
người.
Nhìn
vào đời sống Giáo Hội sơ khai, các Tông Đồ không dùng quyền kết án hay loại trừ
ai trong vấn đề đang tranh cãi : Có nên ban Bí tích Thánh Tẩy cho người chưa
cắt bì không ? Nhưng sau khi đã chu toàn hai điểm trong Điều Răn mới : Cầu nguyện và nói Lời Chúa cho đồng loại,
không kỳ thị phân biệt Do Thái hay Hy Lạp, nô lệ hay tự do, cắt bì hay không
cắt bì, và nhờ Thánh Thần hướng dẫn, các Tông Đồ đã quyết định bỏ việc cắt bì
cho dân ngoại miễn là họ nghe giáo lý mà tin vào Chúa Giêsu là Đấng Cứu Độ duy
nhất (x Cv 4,12), thì phải ban Bí tích Thánh Tẩy cho họ. Vì thế mà trong bức
thư của các Tông Đồ gửi cho tín hữu ở Antiokia đã viết để làm sáng tỏ vấn đề :
“Thánh Thần và chúng tôi quyết định không
chất thêm gánh nặng cho người nào trong anh em, trừ vài điều cần kíp này : kỵ
hẳn đồ cúng, máu huyết, thịt ngột và dâm bôn” (Cv 15,22-31 : Bài đọc).
-
Còn phải kỵ đồ cúng : Vì lúc ấy, nhiều người tin rằng ăn đồ cúng là
thông đồng với ngoại giáo tôn thờ ngẫu tượng. Thánh Phao-lô giải thích vấn đề
này : Chẳng có thần minh nào ngoài Thiên
Chúa, cho nên ăn đồ cúng cũng chẳng có tội gì. Tuy nhiên, nếu việc ăn đồ cúng
làm cho người yếu Đức Tin tưởng rằng ta tôn thờ các thần ngoại giống Thiên
Chúa, thì chớ có ăn, vì làm như thế là gây cớ vấp phạm cho người anh em. Mà
không ăn thì có thiệt chi đâu?! (x 1Cr 8,4-13).
-
Kiêng máu huyết : Vì quan niệm thần học thời bấy giờ, người ta tin
rằng máu huyết chỉ sự sống, mà sự sống chỉ có nơi Thiên Chúa. Ăn máu huyết là
xúc phạm đến Thiên Chúa (x Lv 17,11.14).
Vậy bất cứ Luật nào, dù quý trọng như xích vàng mà trói
buộc người ta không cho kết hợp với Chúa Giêsu, thì phải chặt phăng! Cũng vì
vậy, một người tín hữu lên rước Lễ, nếu thừa tác viên biết người ấy có tội
nặng, thì cũng không được quyền khước từ ; hoặc một người bị vạ tuyệt thông,
trong giờ nguy tử, nếu người ấy xin lãnh các Bí tích, thì không được từ khước!
Có sống Giới Răn Yêu như Chúa dạy, ta mới quy tụ muôn dân
về cho Chúa, để cùng dâng lời cảm tạ : “Lạy
Thiên Chúa, trước mặt chư dân, con dâng lời cảm tạ” (Tv 57/56, 10a : Đáp
ca).
THUỘC LÒNG
Đức Giêsu nói : “Đây là điều răn của Thầy: anh em hãy yêu
thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em.” (Ga 15,12)
http://phaolomoi.net
Linh mục GIUSE ĐINH
QUANG THỊNH