BÀI TIN MỪNG
TUNG HÔ TIN MỪNG: Lc 15,18
Tôi sẽ trỗi dậy, trở về với cha tôi và thưa người rằng: “Thưa cha, con thật đắc tội với
Trời và với cha.
TIN MỪNG: Lc 15,1-3.11-32
1 Các người thu thuế và
các người tội lỗi đều lui tới với Đức Giê-su để nghe Người giảng.2
Những người Pha-ri-sêu và các kinh sư bèn xầm xì với nhau: "Ông này đón
tiếp phường tội lỗi và ăn uống với chúng."3 Đức Giê-su mới kể
cho họ dụ ngôn này:
11 Rồi Đức Giê-su nói
tiếp: "Một người kia có hai con trai.12 Người con thứ nói với
cha rằng: "Thưa cha, xin cho con phần tài sản con được hưởng. Và người cha
đã chia của cải cho hai con.13 Ít ngày sau, người con thứ thu góp
tất cả rồi trẩy đi phương xa. Ở đó anh ta sống phóng đãng, phung phí tài sản
của mình.
14 "Khi anh ta đã ăn
tiêu hết sạch, thì lại xảy ra trong vùng ấy một nạn đói khủng khiếp. Và anh ta
bắt đầu lâm cảnh túng thiếu,15 nên phải đi ở đợ cho một người dân
trong vùng; người này sai anh ta ra đồng chăn heo.16 Anh ta ao ước
lấy đậu muồng heo ăn mà nhét cho đầy bụng, nhưng chẳng ai cho.17 Bấy
giờ anh ta hồi tâm và tự nhủ: "Biết bao nhiêu người làm công cho cha ta
được cơm dư gạo thừa, mà ta ở đây lại chết đói!18 Thôi, ta đứng lên,
đi về cùng cha và thưa với người: "Thưa cha, con thật đắc tội với Trời và
với cha,19 chẳng còn đáng gọi là con cha nữa. Xin coi con như một
người làm công cho cha vậy.20 Thế rồi anh ta đứng lên đi về cùng
cha.
21 Bấy giờ người con nói
rằng: "Thưa cha, con thật đắc tội với Trời và với cha, chẳng còn đáng gọi
là con cha nữa. ..22 Nhưng người cha liền bảo các đầy tớ rằng:
"Mau đem áo đẹp nhất ra đây mặc cho cậu, xỏ nhẫn vào ngón tay, xỏ dép vào
chân cậu,23 rồi đi bắt con bê đã vỗ béo làm thịt để chúng ta mở tiệc
ăn mừng!24 Vì con ta đây đã chết mà nay sống lại, đã mất mà nay lại
tìm thấy. Và họ bắt đầu ăn mừng.
25 "Lúc ấy người con
cả của ông đang ở ngoài đồng. Khi anh ta về gần đến nhà, nghe thấy tiếng đàn ca
nhảy múa,26 liền gọi một người đầy tớ ra mà hỏi xem có chuyện gì.27
Người ấy trả lời: "Em cậu đã về, và cha cậu đã làm thịt con bê béo, vì gặp
lại cậu ấy mạnh khoẻ.28 Người anh cả liền nổi giận và không chịu vào
nhà. Nhưng cha cậu ra năn nỉ.29 Cậu trả lời cha: "Cha coi, đã
bao nhiêu năm trời con hầu hạ cha, và chẳng khi nào trái lệnh, thế mà chưa bao
giờ cha cho lấy được một con dê con để con ăn mừng với bạn bè.30 Còn
thằng con của cha đó, sau khi đã nuốt hết của cải của cha với bọn điếm, nay trở
về, thì cha lại giết bê béo ăn mừng!
31 "Nhưng người cha
nói với anh ta: "Con à, lúc nào con cũng ở với cha, tất cả những gì của
cha đều là của con.32 Nhưng chúng ta phải ăn mừng, phải vui vẻ, vì
em con đây đã chết mà nay lại sống, đã mất mà nay lại tìm thấy."
BÀI GIẢNG
CANH
TÂN ĐỜI SỐNG
PHẢI KHỞI ĐI TỪ VỊ THỦ LÃNH
Đọc dụ ngôn người con
hoang đàng của tác giả Luca, ai cũng hiểu ngay rằng Đức Giêsu tha thiết kêu gọi
mọi người phải canh tân đời sống Đức Tin, Đức Ái, mới thực là trở về với Chúa. Muốn
thực hiện được mục đích này, ta phải tìm hiểu:
- Nguyên nhân nào đẩy con
người vào con đường tội lỗi ?
- Con thứ hay con cả, ai
làm khổ cha nhiều ?
- Nhìn vào Hội Thánh hôm
nay: Ai là đứa con hoang đường, con thứ hay con cả ?
I. NGUYÊN NHÂN NÀO ĐẨY CON NGƯỜI VÀO CON ĐƯỜNG
TỘI LỖI ?
Nguyên nhân người ta
đắm chìm trong vũng lầy tội lỗi là do lạm dụng tự do Chúa ban, mà nếu Chúa
không để cho người ta được tự do, thì không ai có hạnh phúc. Vì thế Chúa không
cho phép cha mẹ ép con cái lập gia đình theo ý mình, mà chỉ có quyền hướng dẫn,
còn quyết định là quyền của người con.
Adam, Eva Chúa để cho
có tự do chọn ý Chúa hay ý Satan? Tiếc rằng ông bà đã lạm dụng tự do chọn làm
theo lời Satan đề nghị, thế là làm mất hết ơn Chúa. Kinh Thánh diễn tả cả hai
ông bà trần truồng, quá xấu hổ nên dùng lá che thân (x St 3,7). Bởi thế Thánh
Công Đồng Vat.II, trong Hiến Chế Vui Mừng Và Hy Vọng số 17 dạy: “Tự do
của con người bị tội lỗi làm tổn thương, nên chỉ nhờ ơn Chúa trợ lực mới có thể
thực hiện việc hướng về Thiên Chúa cách hoàn toàn sống động” .
Quả thật, ai thiếu ơn
Chúa trợ lực thì không thể có khả năng phân biệt tốt – xấu, đúng - sai? Và cả
khi đã điều đúng muốn làm, lại không làm, con người hoàn toàn bất lực! Đến như
ông Phaolô là thầy dạy chân lý, khi Chúa chưa ra tay giúp ông, ông cũng phải
rên lên: “Điều tốt tôi muốn tôi không
làm, tôi lại cứ làm điều tôi ghét” (x Rm 7,18-19) ; hoặc người ta lý luận: Chúa
là Chúa, tôi là người, sao tôi giống Chúa được ? Chúa nói thì biết vậy.
Ông Voltaire, một
nhà triết học nổi tiếng đã lạm dụng quyền tự do Chúa ban để chối Chúa và xúi
người khác bắt chước ông qua câu chuyện ông tự dựng nên :
Thần Jupiter tự
phong mình là Đấng tạo dựng vũ trụ. Ngày kia ông chàng Ores đến trình diện và
tra hỏi :
- Này Ores, ngươi có biết Ta là ai không?
Ores khinh khỉnh nói
:
- Ông định nói ông
là Chúa của tôi chứ gì? Tôi nói cho ông hay: ông là Chúa của ai mặc ông. Nhưng
tôi cấm ông không được tự tôn mình là Chúa của tôi!
Thần Jupiter thịnh
nộ quát :
- Tên khốn kiếp kia,
Ta không phải là Chúa của ngươi, thì ai đã dựng nên ngươi!?
Ores cười sặc sụa và
lạnh lùng đáp :
- Ừ, thì cứ tạm cho
là ông đã dựng nên tôi vậy. Nhưng ông ngu lắm không! Ông dựng nên tôi mà sơ hở để
cho tôi có tự do. Vì thế tôi được tự do chối ông: Ông không phải là Chúa của
tôi!?
Vậy ai không biết dùng
quyền tự do để “nhận biết Thiên Chúa, thì
tự bản chất nó là đứa ngu đần” (x Kn 13,1), và kẻ nào“không yêu mến Thiên Chúa,
nó là đồ khốn kiếp” (1Cr 16,22 – Bản dịch CGKPV). Do đó “ai không đếm xỉa đến việc nhận biết Thiên
Chúa, Ngài để cho trí não nó ngông cuồng làm điều bất xứng” (Rm 1,28). Bởi
đó muốn thanh tẩy tội mình, chỉ có cách là kết hợp với Chúa Giêsu, đi chung
đường phục vụ với Ngài (x 1Ga 2,6). Đó mới thực là Đức Ái, và nhờ Đức Ái, tội
lỗi ta được phủ lấp (x 1Pr 4,8).
Chúa đã ban tự do cho
con người thì không bao giờ Ngài rút lại, dù Ngài biết ta chọn lầm, Ngài cũng
không cưỡng bách ta phải chọn điều và thi hành điều đúng. Đan cử như môn đệ
Giuđa phản Thầy, nhiều lần Thầy khuyên hắn bỏ ý định nộp Thầy, nhưng rồi Ngài
cũng để cho hắn tự do hành động theo ý riêng, chỉ vì chọn 30$ hơn mạng sống
Thầy! Trừ khi ta biết cầu nguyện với
Ngài. Do đó ông Phaolô đã ba lần xin Chúa rút cái dằm khỏi ông, đừng để satan
đâm vào thân xác (ông ở trong tình trạng tội lỗi), nhưng Chúa bảo: “Ơn Ta đủ cho ngươi, vì quyền năng của Ta chỉ
biểu lộ trọn vẹn trong sự yếu đuối” (x 2Cr 12,7-10). Ông Phaolô hiểu được
mầu nhiệm sự dữ như thế, nên ông nói: “Thiên
Chúa đã dồn mọi người vào hàng bất tuân, ngõ hầu Ngài dủ lòng thương hết mọi
người” (Rm 11,32).
II. CON
THỨ HAY CON CẢ LÀM KHỔ CHA NHIỀU ?
Đọc kỹ Tin Mừng, ta
mới khám phá ra rằng chính con cả làm
khổ cha nhiều, hắn mới là đứa con hoang đàng. Thực vậy:
|
CON THỨ
|
CON CẢ
|
HỆ QUẢ
|
|
1- Con thứ xa bỏ nhà cha ra đi chỉ làm cho
cha NHỚ (x Lc 15,13)
|
Con cả
ở trong nhà với cha lại làm cho cha BỰC
(x
Lc 15,29t)
|
Nhớ thì thương, còn bực là tức !
|
|
2- Con thứ chỉ PHÁ TÁN 1/3 GIA TÀI của cha chia cho và muốn trở về phục vụ như
nô lệ trong nhà (x Dnl 21,17 ; Lc 15,12-19)
|
Con cả
PHÁ SỰ HIỆP THÔNG TRONG GIA ĐÌNH, hắn
đòi đuổi em ra khỏi nhà (x Lc 15,25-28)
|
Con cả làm mất sự đoàn tụ êm ấm của gia
đình, thì cha khổ hơn con thứ làm mất của cải !
|
|
3- Con thứ làm cho cha NHỚ, vì Ở XA CHA, nó là giặc xa
nhà (x Lc 15,13)
|
Con cả
làm cho CHA BỰC NGAY TRƯỚC MẶT CHA, nó
là kẻ nội thù (x Lc 15,25t)
|
Bực quá có khi phải thốt lên: “Thà nó đi cho khuất mắt tôi!”
|
|
4- Con thứ trở về dù chưa được nghe CHA KHUYÊN RĂN (x Lc 15,17)
|
Con cả
không chịu vào nhà dù CHA HẾT LỜI
KHUYÊN NHỦ(x Lc 15,25t)
|
Cha nói con không nghe! Ranh (Satan) nói lại
nghe!
|
|
5- Con thứ bỏ nhà đi sống trác táng, mà LƯƠNG TÂM CÒN BIẾT CẮN RỨT VÌ ĐÃ XÚC PHẠM ĐẾN TRỜI VÀ ĐẾN
CHA (x Lc 15,21)
|
Con cả
ở trong nhà đã được cha nói với con “mọi sự của cha đều là của con”, thế mà nó lại kết án cha là người keo
kiệt, coi nó như tôi tớ, không cho nó một dê con để đãi bạn bè. Nói láo như
thế mà LƯƠNG TÂM KHÔNG CẮN RỨT! (x
Lc 15,29-31)
|
Kẻ vô ơn còn thua con chó nuôi trong nhà!
|
Quả thực con cả làm
đau lòng cha hơn con thứ. Vì con thứ đã sống lời ngôn sứ Baruk kêu gọi: “Xưa kia anh em lạc xa sự thật, nay trở về,
anh em hãy nhiệt thành gấp mười lần mà tìm kiếm Chúa” (Br 4,28). Con thứ đã
trở thành mẫu người được Chúa cứu độ qua dấu chỉ: Người cha lấy áo đẹp mặc cho
con, xỏ giày mới vào chân con, rồi mở tiệc ăn mừng. Đó là DẤU CON ĐƯỢC GIAO HÒA VỚI CHA, lại được cất nhắc lên địa vị ngang
hàng với cha, vì được cha xỏ nhẫn cho con, làm cho mọi người nhớ đến vua
Pharaon cho ông Giuse ra khỏi tù và cất nhắc ông làm tể tướng Ai Cập, thay
quyền vua, thì vua đã xỏ nhẫn cho ông Giuse (x St 41.42). Vì cha đã tha thứ mọi
tội con đã phạm, như lời ngôn sứ Mikha cầu khẩn: “Lạy Chúa, xin Ngài dùng gậy chăn dắt dân là đoàn chiên, là cơ nghiệp
của Ngài. Ngài dẫn họ ra khỏi đất Ai Cập, vì không thần minh nào sánh được với Ngài,
Đấng chịu đựng lỗi lầm, Đấng bỏ qua tội ác cho phần còn sót lại của cơ nghiệp
Ngài?Người không giữ mãi cơn giận, nhưng chuộng lòng nhân nghĩa, Người sẽ lại
thương xót chúng ta, tội lỗi chúng ta, Người chà đạp dưới chân. Mọi lỗi lầm
chúng ta, Người quăng tùm xuống đáy biển”(Mk 7,14-15.18-20: Bài đọc).
III. NHÌN
VÀO HỘI THÁNH HÔM NAY: AI LÀ ĐỨA CON HOANG ĐƯỜNG, CON THỨ HAY CON CẢ ?
Dựa vào các điều so
sánh giữa con thứ và con cả trên đây, khi nhìn vào đời sống Hội Thánh hôm nay,
ta có quyền xác quyết:
1- Người đời nhìn con thứ
là bọn đĩ điếm tội lỗi.
Chúa nhìn con cả là người hằng phục vụ trong Nhà Chúa. Thực
vậy, Đức Giêsu đã nặng lời kết án loại người này: “Ta bảo các ngươi: đĩ điếm qua mặt các ngươi vào Nước Thiên Chúa”
(Mt 21,31).
2- Người đời nhìn con thứ
là dân ngoại giáo.
Chúa nhìn con cả là người
Công Giáo. Dụ ngôn tiệc vua dọn sẵn,
những người đã được mời trước (người có Đạo) chối từ, thì vua lại sai đầy tớ
dìu kéo những người tàn tật, đui mù (dân ngoại) vào dự tiệc (x Lc 14,15t).
3- Người đời nhìn con thứ là giáo dân.
Chúa nhìn con cả là giáo
sĩ. Thực vậy, lần I, Đức Giêsu loan báo khổ nạn, Ngài cho biết thủ phạm chủ
mưu giết Ngài, đó là các niên trưởng, tư tế và ký lục (x Mt 16,21).
Vì thế thánh Phaolô
nhắc nhở: “Ai tưởng mình đứng vững hãy coi chừng kẻo ngã” (1Cr 10,12). Và
ông tự nhủ: “Tôi bắt thân thể phải chịu
cực và phục tùng, kẻo sau khi rao giảng cho người khác, chính tôi lại bị loại”
(1Cr 9,27).
Vậy Tin Mừng hôm nay
Đức Giêsu kêu gọi mọi loại người phải trở về để canh tân đời sống Đức Tin và lòng Mến của mình đối với Chúa và đồng
loại, khởi đi từ những người đang phục vụ Nhà Thờ, khởi đi từ những người Công
Giáo, và nhất là khởi đi từ hàng giáo sĩ phải noi gương ông Phaolô trở về, chứ
đừng nhìn người khác mà khinh dể, mà than trách, mà kêu gọi ... Mẫu người
trở về phải nóiđược như Tông Đồ
Phaolô: “Đức Giêsu đến trần gian để cứu những người tội lỗi, trong số đó tôi là
người thứ nhất” (1Tm 1,15).
Có hai mãnh lực thúc
đẩy con thứ trở về :
- Tiêu cực: Vì nó quá
đói khổ, nhục đến nỗi đi chăn heo, tức là làm nô lệ cho quỷ thần, cả cám heo
cũng không được ăn!
- Tích cực: Con thứ
nhớ đến hình ảnh cha là người rất nhân hậu, đã đối xử tốt với những nô lệ trong nhà có dư thừa bánh ăn
(xLc 15,17). Đó là mãnh lực mạnh nhất thúc đẩy con thứ trở về với cha, chứ nếu
nó nhớ đến người cha là kẻ gian ác, chắc chắn nó muốn chết bờ chết bụi hơn là
về sống chung trong “hỏa ngục gia đình”. Nhìn vào xã hội, bọn đĩ điếm trộm cắp
còn biết sợ pháp luật trị nó, nhưng với các “đấng” làm bậy, sống ác, không ai
dám động đến. Kẻ nào xúc phạm đến bị kết án là “động đến con mắt Đức Chúa Trời”, hoặc đứa nào dám chống lại “cụ”, nó
là tên kiêu ngạo, thiếu đức vâng lời. Thế nên các “đấng”, các “cụ” không bao
giờ biết sợ, thì gian ác càng gia tăng! Bởi thế mỗi mùa Chay đến, các thủ lãnh
trong Hội Thánh, từ Giám mục, Linh mục đến bậc làm cha mẹ phải xét xem có phải
tại mình sống khắt khe, hung bạo với mọi người mà đẩy xa người dưới quyền vào
con đường tội lỗi không?! Chỉ những ai có tâm tư như Đức Giêsu (x Pl 2,5) mới nhận
ra Chúa là Đấng nhân hậu và giàu lòng xót thương (x Ep 2,4), mà bắt chước người
con thứ: “Tôi sẽ chỗi dậy, trở về với cha
tôi và thưa người rằng: “Thưa cha,
con thật đắc tội với Trời và với cha” (Lc 15,18: Tung Hô Tin Mừng), để được
dự tiệc Thánh Thể, tiệc này cao trọng hơn bê béo cha đãi con thứ trở về, thì người
ấy mới thực là “hương thơm của Chúa Kitô
dâng kính Thiên Chúa, xông ra giữa những người được cứu độ và những kẻ bị hư
mất” (2Cr 2,15). Nhưng nếu người ấy lìa
xa Chúa Giêsu để băng mình vào con đường tội lỗi, thì chắc chắn nó sẽ tồi tệ
gấp bảy lần trước khi theo Đạo! (x Mt 12,43-45).
Chúng ta biết bức danh
họa Tiệc Ly do ông Leonardo da Vinci vẽ trên tường rộng lớn tại nhà cơm Tu viện
Đaminh Đức Mẹ Giáng Ân, trong thành Mila nước Ý, vào khoảng năm 1495. Ông
Leonardo daVinci kể lại lịch sử khi ông quyết định vẽ bức họa này :
Tôi muốn thực hiện bức
họa Bữa Tiệc Ly của Chúa Giêsu, việc khó nhất của tôi là đi tìm một khuôn mặt
nào thật dễ mến, đầy nghị lực, nhất là toát ra sự thánh thiện để làm mẫu vẽ
Chúa Giêsu. Cuối cùng tôi đã tìm được một thanh niên tên là Pietri Bandielli!
Các Tông Đồ của Chúa Giêsu thì rất dễ đối với tôi, tôi cứ tưởng tượng thế nào
thì vẽ như vậy. Trừ có khuôn mặt của Giuđa, tôi chưa tìm được mẫu người để diễn
tả về một kẻ tham tiền, đểu cáng…! Tôi đi khắp nơi: vào các quán rượu, xuống
tận hầm mỏ, và phải mất một thời gian dài, cuối cùng thì tôi cũng chọn được một
người, gặp họ là tôi ưng ý ngay. Tôi liền ngỏ lời với anh ta: xin ngồi làm mẫu cho tôi vẽ… ! Đang khi vẽ, tôi chợt cảm
thấy anh này tôi đã nhìn ở đâu rồi, trông quen quen ! Tôi liền hỏi anh :
- Này anh, hình như tôi đã gặp anh ở đâu rồi
thì phải.
Người ấy đáp :
- Ông không nhớ tôi sao, cách đây khá lâu,
chính ông đã nhờ tôi làm mẫu để vẽ Chúa Giêsu, tên tôi là Pietri Bandielli. Sau
ngày tôi gặp ông, tôi đã sa đà vào con đường trụy lạc, vì bị bạn bè lôi kéo,
giờ tôi sống rất khổ sở…!
Lúc đó nhà danh họa
nhớ lại Chúa Giêsu đã dạy:
“Khi thần ô uế xuất khỏi một người, nó đi tìm chốn nghỉ ngơi mà tìm
không ra. Bấy giờ nó nói: “Ta sẽ trở về nhà ta nơi ta đã bỏ ra đi,” khi đến
nơi, nó thấy nhà để trống, lại được quét tước trang hoàng hẳn hoi, nó liền đi
kéo thêm 7 thần khác dữ tợn hơn nó, và chúng ở đó. Rốt cuộc tình trạng người ấy
lại tệ hơn trước!” (Mt 12,43-45).
Triết gia Gioan Scotus
Erigenus nói: “Đích điểm ra đi phải là
khởi điểm trở về, con người lạc mất Thiên Chúa là hình khổ bậc nhất !” Vì “Chúa là Đấng nhân hậu và từ bi” (Tv
103/102, 8a: Đáp ca).
Ngạn ngữ Đức nói: “Ngã vào tội là người, nán lại trong tội là
quỷ”.
Thánh Isaac Viện Phụ,
Đan Viện Sao Mai nói: “Có hai điều chỉ
thích hợp với một mình Thiên Chúa, đó là vinh dự được nghe thú tội và quyền tha
thứ. Chúng ta phải thú tội với Người và trông được Người tha thứ cho chúng ta.
Nhưng Chúa Kitô chỉ muốn tha tội cho chúng ta qua Hội Thánh Ngài thiết lập mà
thôi”.
THUỘC LÒNG
Hiến Chế Vui Mừng Và
Hy Vọng số 17 dạy: “Tự do của con người bị tội lỗi làm tổn thương, nên chỉ nhờ
ơn Chúa trợ lực mới có thể thực hiện việc hướng về Thiên Chúa cách hoàn toàn
sống động”
Linh mục GIUSE ĐINH QUANG THỊNH