BÀI ĐỌC 1 VÀ 2 (NẾU CÓ)
BÀI ĐỌC : St 37,3-4.12-13a.17b-28
3 Ông Ít-ra-en yêu
Giu-se hơn tất cả các con, vì ông đã già mới sinh được cậu, và ông may cho cậu
một áo chùng dài tay.4 Các anh cậu thấy cha yêu cậu hơn tất cả các
anh, thì sinh lòng ghét cậu và không thể nói năng tử tế với cậu.
12 Các anh cậu đã đi chăn
chiên dê của cha họ ở Si-khem.13a Ông Ít-ra-en bảo Giu-se: "Các
anh con đang chăn chiên dê ở Si-khem phải không? Lại đây, cha sai con đến với
các anh." 17b Giu-se theo các anh và tìm thấy họ ở Đô-than.
18 Họ thấy cậu từ xa, và
trước khi cậu tới gần họ thì họ lập mưu giết chết cậu.19 Họ bảo
nhau: "Thằng tướng chiêm bao đang đến kia!20 Bây giờ, nào ta
giết và ném nó xuống một cái giếng. Ta sẽ nói là một thú dữ đã ăn thịt nó. Rồi
ta sẽ thấy các chiêm bao của nó đi tới đâu! "
21 Nghe thấy thế, Rưu-vên tìm cách
cứu em khỏi tay họ; cậu nói: "Ta đừng đụng tới mạng sống nó."22
Rưu-vên bảo họ: "Đừng đổ máu! Cứ ném nó xuống cái giếng kia trong sa mạc,
nhưng đừng giơ tay hại nó." Cậu có ý cứu em khỏi tay họ và đưa về cho cha.23
Vậy khi Giu-se đến chỗ các anh, thì họ lột áo chùng của cậu, chiếc áo chùng dài
tay cậu đang mặc.24 Họ túm lấy cậu và ném xuống cái giếng; giếng đó
cạn, không có nước.25 Rồi họ ngồi xuống dùng bữa.
Ngước mắt lên, họ thấy một đoàn người Ít-ma-ên
đang từ Ga-la-át tới. Lạc đà của những người này chở nhựa thơm, nhũ hương và
mộc dược để đưa xuống Ai-cập 26 Giu-đa nói với các anh em: "Ta
giết em và phủ lấp máu nó, nào có ích lợi gì?27 Thôi, ta hãy bán nó
cho người Ít-ma-ên, nhưng đừng động tay tới nó, vì nó là em ta, là ruột thịt
của ta." Các anh em nghe cậu.
28 Những lái buôn người
Ma-đi-an đi qua đó kéo Giu-se lên khỏi giếng, rồi bán cậu cho người Ít-ma-ên
hai mươi đồng bạc. Những người này đưa Giu-se sang Ai-cập.
ĐÁP CA : Tv 104
Đ. Hãy nhớ
lại những kỳ công Chúa thực hiện. (c
5a)
16 Chúa
cho nạn đói hoành hành khắp xứ, làm cạn nguồn lương thực nuôi dân.17
Chúa đã phái một người đi trước họ là Giu-se, kẻ bị bán làm tôi.
18 Chân
ông phải mang xiềng khổ sở, cổ đeo gông nặng nề, 19 cho đến ngày ứng
nghiệm điều ông tiên đoán và ông được lời Chúa giải oan.
20 Nhà
vua, vị thủ lãnh các dân thời đó, truyền tháo cởi gông xiềng và phóng thích
ông, 21 rồi đặt ông làm tể tướng triều đình, làm chủ mọi tài sản
hoàng gia.
BÀI GIẢNG
CHỈ CÓ CHÚA KITÔ BIẾN DỮ RA LÀNH !
Ngụ ngôn tá điền vườn
nho đọc lên ai cũng hiểu đó là dân Do Thái, là giống nho tốt Thiên Chúa tuyển
lựa trong thế gian, Ngài bứng nó khỏi đất Ai Cập, vất vả đem về trồng trên đất
Hứa – đất trù phú chảy sữa và mật (x Xh 3,8), để rồi từ dân tộc này, ơn cứu độ được
bung ra cho muôn dân (x Ga 4,22). Ngôn sứ Isaia gọi đó là “vườn nho tốt, ngọt tuyệt vời của
Giavê”. Đức Giêsu đã dùng dụ ngôn “Tá Điền Vườn Nho” (Mt 21,33-46 : Tin
Mừng) làm ứng nghiệm ý nghĩa ngụ ngôn vườn nho của ngôn sứ Isaia : chủ vườn đi
khắp thế giới mới tìm được loại nho tốt, trái ngọt, rồi ông vất vả vỡ đất thêm
mầu mỡ mới đem trồng giống nho tốt ấy. Ông kỳ vọng sẽ có mùa nho tốt, nên ông
xây tháp canh, rào giậu bảo vệ vườn, rồi đặt nhà máy làm rượu nho ở giữa vườn.
Nhưng hỡi ôi đến mùa nho, nó sinh toàn nho dại, chua loét, không thể dùng làm
rượu được. Ông giận quá đành phải phá nhà máy làm rượu, gỡ bỏ hàng rào tháp
canh, để cho thú dữ tha hồ đến giày xéo (x Is 5,1-7). Để minh chứng truyền
thống Do Thái luôn chối từ cách quyết liệt lời giáo huấn của các ngôn sứ, bằng
cách chúng ném đá người này giết người kia, không trừ cả Con Một Thiên Chúa là
Chủ vườn nho được sai đến. Tội tày đình này của dân Do Thái, chính họ cũng
không chịu nổi, chúng rên lên : “Ác giả,
ác báo, ông sẽ tru diệt bọn chúng và cho các tá điền khác canh tác vườn nho, để
cứ đúng mùa, họ nộp hoa lợi cho ông!” (Mt 21,41 : Tin Mừng). Thế nhưng,
người con trai ông chủ vườn – Đức Giêsu - dù bị chúng loại trừ, thì chỉ ba ngày
sau, Ngài chiến thắng sự dữ, đánh gục thần chết, đi vào vinh quang vĩnh hằng. Ngài
trở thành “tảng đá thợ xây nhà loại bỏ,
lại trở nên đá tảng góc tường. Đó chính là công trình của Chúa, công trình kỳ
diệu trước mắt chúng ta” (Mt 21,42 : Tin Mừng).
Viên đá bị loại này
được diễn tả qua đời sống ông Giuse bị anh em đẩy vào con đường chết, nhưng ông
được Chúa che chở giữ gìn, từ sự dữ Chúa rút ra sự lành cho ông : Đáng lẽ ông
bị đập chết, thì lại được người anh Rưu-vên tìm cách cứu em, cậu nói : “Cứ ném
nó xuống cái giếng kia trong sa mạc!” Đáng lẽ Giuse bị chết ngạt dưới đáy giếng,
thì lại được người anh là Giuđa nói với các anh em : “Ta giết em và phủ lấp máu
nó, nào có ích lợi gì? Thôi ta hãy bán
nó cho người Ismael! Đáng lẽ ông Giuse phải làm nô lệ bên Ai Cập, thì lại được
ông Phutipha đặt làm quản gia, lúc ông chủ vắng nhà, vợ Phutipha muốn Giuse
chung chăn chung gối, ông Giuse bỏ chạy, vừa lúc ấy ông Phutipha trở về, vợ ông
vu oan cho Giuse là đã trêu chọc bà, nên Giuse bị bắt nhốt tù! Đáng lẽ ông bị
chết rũ tù thì lại được làm trưởng tù, rồi sau này ông đã giải mộng cho vua
Pharaon,và được vua cắt đặt làm tể tướng Ai Cập, để ông thu tích hoa lợi trong
bảy năm được mùa, đến bảy năm mất mùa toàn thế giới tuốn đến mua lương thực,
thì được ông Giuse đáp cứu, trong đó có cả anh em Giuse! (x Bài đọc : St 37).
Đúng là “những
ai yêu mến Ngài đồng công cộng tác biến mọi sự nên tốt đẹp!” (Rm 8,28).
Đức Giêsu là Giuse
Mới, sau khi Ngài bị những kẻ ghen ghét giết, Ngài đã trở thành “tảng đá thợ
xây loại bỏ, lại trở nên đá góc tường”. Ngài oai phong đến thế mà không tiêu
diệt những kẻ đã hại Ngài. Trái lại, Ngài đã biến chúng từ “nho dại” trở nên
giống “nho tốt” cho Nước Thiên Chúa ! Cụ thể ông Saulô, tuy ông rất giỏi về văn hóa, đặc biệt ông nắm
vững Giao Ước cũ và nhiệt tâm đem thi hành cũng như ra sức bảo vệ các truyền
thống của cha ông đã dạy, nhưng ông còn độc hại hơn nho dại, nho chua, khốn nạn
nhất, bởi vì chính ông đã ra sức đi triệt hạ các tôi tớ của chủ vườn nho Hội
Thánh. Ông muốn tàn phá giống nho tốt từ cây lớn đến cây nhỏ (người lớn, trẻ
em) là những người Công Giáo ở Đama (x Cv 9). Thế mà Chúa Giêsu Phục Sinh thương
chộp lấy ông, bắt ông đi học giáo lý nơi các môn đệ Ngài, những người bị xã hội
khinh dể là “vô học thức” (x Cv 4,13),
ông đã ngoan ngoãn làm theo.
Sau khi được lãnh Bí
tích Thánh Tẩy, được tháp vào Hội Thánh là Thân Mình Mầu Nhiệm Chúa Giêsu Phục sinh, ông đã trở nên cành nho tốt, sai hoa
kết trái bằng các việc lành hơn các Tông Đồ thượng đẳng (x 2Cr 11,5), để tiếp
tay với Chúa Giêsu cứu muôn dân tộc! (x Gl 2,2). Vì ông đã cảm nghiệm được tình
thương tuyệt vời của Con Một Thiên Chúa, đến cứu những kẻ tội lỗi, trong số đó
ông là người thứ nhất (x 1Tm 1,15). Với trải nghiệm ấy, ông khuyên nhủ các tín
hữu giáo đoàn Philíp : “Anh em đừng lo
lắng gì cả. Nhưng trong mọi hoàn cảnh, anh em cứ đem lời cầu khẩn, van xin và
tạ ơn, mà giãi bày trước mặt Thiên Chúa những điều anh em thỉnh nguyện. Và bình
an của Thiên Chúa, bình an vượt lên trên mọi hiểu biết, sẽ giữ cho lòng trí anh
em được kết hợp với Đức Kitô Gi-su.Ngoài ra, thưa anh em, những gì
là chân thật, cao quý, những gì là chính trực tinh tuyền, những gì là đáng mến
và đem lại danh thơm tiếng tốt, những gì là đức hạnh, đáng khen, thì xin anh em
hãy để ý.Những gì anh em đã học hỏi, đã lãnh nhận, đã nghe, đã thấy
ở nơi tôi, thì hãy đem ra thực hành, và Thiên Chúa là nguồn bình an sẽ ở với
anh em” (Pl 4,6-9). Như vậy dù ông Phaolô có trở thành viên đá giống Thầy
Giêsu bị người ta thải loại (x Cv 14,19), vẫn trở thành đá góc tường nhờ ông
được liên kết với chính Viên Đá đỉnh góc là Đức Giêsu (x Mt 21,42 : Tin Mừng), vì
Ngài làm hoàn hảo sứ mệnh của ông Giuse cứu
muôn dân thoát chết vì nạn đói.
Thực vậy, con đường
khổ nạn của ông Giuse đưa ông lên làm người cứu sống muôn dân chỉ là hình bóng
diễn tả Đức Giêsu qua cuộc đời đau khổ của Ngài đến chết nhục nhã trên thập
giá. Và sau khi Ngài thắng tử thần, Chúa Cha mới đặt Ngài làm Đấng cứu độ duy
nhất. Vì thế mà ông Phêrô quả quyết: “Dưới gầm trời này, không có một danh nào
khác đã được ban cho nhân loại, để chúng ta phải nhờ vào danh đó mà được cứu độ”
(Cv 4,12).
Phụng Vụ hôm nay muốn
làm nổi bật sứ mệnh cứu độ của Chúa Giêsu, nên đã so sánh Ngài với ông Giuse :
1/ Ông Giuse là con chính thức của ông Giacob,
được cha yêu nhất nhà, nên may cho ông chiếc
áo đẹp. Vì thế ông bị anh em tìm cách giết cho bõ ghét (x St 37,1-3 : Bài
đọc).
Vẫn còn
thua xa Chúa Giêsu là Trưởng Tử của loài người, là Con Một của Cha Toàn Năng
trên trời, được Chúa Cha giới thiệu với loài người : “Đây là Con Ta yêu dấu, đẹp lòng
Ta mọi đàng”(Mt 3,17), nên đã bị các đầu mục Do Thái ghen ghét,
loại trừ Ngài trên thập giá, như lời chúng hô lên trong căm phẫn : “Kẻ
thừa kế kia rồi, ta giết quách nó đi”
(Mt 21,38 : Tin Mừng). Nhưng sau khi Đức Giêsu từ cõi chết sống lại hoàn tất Hy
Tế của Ngài, thì thánh Phaolô nói : “Ai
đến dự thì được mặc lấy Chúa Kitô” (Gl 3,27). “Mặc lấy Chúa Kitô” thì đẹp
hơn là áo của ông Giacob mặc cho Giuse.
2/ Anh em Giuse tìm mọi mưu kế thâm độc nhằm loại
trừ ông ra khỏi gia đình, để tài sản của
cha thuộc trọn về anh em (x St 37,12t : Bài đọc).
Điều ấy
không độc ác bằng dân Chúa tuyển chọn đã
túm lấy Con Cha trên trời, chúng lôi Ngài ra ngoài thành mà giết chết (x Mt
21,39 : Tin Mừng). Nhưng sau Tử Nạn và
Phục Sinh, Ngài lại trao cho những kẻ theo Ngài được trọn quyền trên trời dưới
đất (x Ga 20,21-23). Và Đức Giêsu còn hứa cho những kẻ Ngài tuyển chọn : “Mọi sự Chúa Cha có đều là của Thầy. Vì thế,
Thầy đã nói : Người lấy những gì là của Thầy mà loan báo cho anh em” (Ga
16,15) ; nhờ thế mà họ “làm được những
việc Đức Giêsu đã làm và còn làm được những việc lớn lao hơn thế nữa!” (Ga
14,12).
3/ Ông Giuse sau những gian nan khốn khó,
tưởng chừng mất mạng bên Ai Cập bởi mưu mô của anh em đã hại ông. Cuối cùng,
ông trở nên tể tướng trong đế quốc Ai Cập, ông đón cha già và các anh em đã hại
ông sang Ai Cập lập nghiệp rất thành công. Ông lại là người quan trọng nhất
trên thế gian, vì ông bán lương thực cho cả loài người khỏi chết đói trong bảy
năm mất mùa (x St 42t).
Ông Giuse
vẫn thua xa Đức Giêsu vì ông Giuse chưa phải chết bởi tay kẻ ác, còn Đức Giêsu
bị giết chết bởi tay các kỳ mục Do Thái, bởi người đời và bởi dân ngoại. Nhưng
Ngài đã thắng tử thần, đem lại nguồn sống mới là kho tàng Lời Chúa và các ơn được
chứa đựng trong bảy Bí tích, trao cho Hội Thánh để phân phát cho muôn dân biết tìm
đến lương thực đem lại sự sống đời đời (x Ga 6,27). Vì “Thiên Chúa yêu thế gian đến nỗi
đã ban Con Một, để ai tin vào Con của Người thì được sống muôn đời” (Ga
3,16 : Tung Hô Tin Mừng).
4/ Khi ông Giuse còn sống, anh em của ông làm
ăn phát đạt bên Ai Cập (x St 46-48), nhưng khi ông Giuse khuất đi, đế quốc Ai
Cập mới bắt dòng tộc Giacob làm nô lệ (x Xh 1,8t). Điều ấy tiên báo Lời Đức
Giêsu nói với những kẻ được Ngài cứu chuộc : “Thầy đã ban Lời cho chúng con và thế gian đã ghét chúng con vì chúng
con không thuộc về thế gian, cũng như Thầy không thuộc về thế gian” (Ga
17,14). Khi chúng ta bị thế gian ghen ghét, chúng ta hãy bám chặt lấy Chúa Giêsu
Thánh Thể, thì hết sợ hãi! (x Ga 16,33) Chắc ăn hơn dân Do Thái trong thời gian
sống bên Ai Cập, khi ông Giuse còn ở với họ.
Vậy ta hãy “ghi nhớ những kỳ công Chúa đã làm” (Tv
105/104, 5a : Đáp ca).
THUỘC LÒNG.
Với ai yêu mến Thiên Chúa, thì Ngài đồng công cộng tác biến
mọi sự nên tốt đẹp (Rm 8,28)
Linh mục GIUSE ĐINH QUANG THỊNH