BÀI GIẢNG
KÍNH NHỚ TỔ TIÊN
Ngày mồng Một Tết,
chúng ta tạ ơn Thiên Chúa, nói kiểu người đời là ta Tết Chúa, thì ngày mồng Hai
đầu năm ta phải biết kết hợp với Chúa Giêsu để biểu lộ lòng biết ơn tổ tiên,
ông bà, cha mẹ, những người thân yêu, nhưng không dừng lại những người thuộc gia
đình trần thế, mà còn cả các vị trong Gia Đình Hội Thánh. Bởi vì nếu không có
các bậc tiền nhân đạo đời, ta chẳng thể có mặt trên trái đất, và cũng chẳng ai
nuôi dưỡng giáo dục ta nên người, nhất là nên giống Thiên Chúa.
Tết là một cơ hội tốt
để gia tộc cùng nhau xum họp : “Ngọt ngào
tốt đẹp lắm thay, anh em được sống vui vầy bên nhau” (Tv 133/132,1). Vì “ai không chăm sóc người thân, nhất là người
sống trong cùng một nhà, thì đã chối bỏ Đức Tin và còn tệ hơn người không tin”
(1Tm 5,8).
Chăm sóc nhau không giới
hạn chỉ giúp về nhu cầu thân xác, cụ thể ít là vào dịp Tết phải có quà kính
biếu ông bà, cha mẹ, mà còn phải lo canh
tân đời sống đạo của những người trong gia đình, nhất là phải rà soát lại lối sống theo truyền thống trái với
ý Chúa, vì ta không được bắt chước “mấy
người Pha-ri-sêu và nhiều kinh sư từ Giê-ru-sa-lem đến gặp Đức Giê-su và nói
rằng:"Sao môn đệ ông vi phạm truyền thống của tiền nhân, không
chịu rửa tay khi dùng bữa? " Người trả lời: "Còn các ông, tại sao các
ông dựa vào truyền thống của các ông mà vi phạm điều răn của Thiên Chúa? Quả
thế, Thiên Chúa dạy: Ngươi hãy thờ cha kính mẹ; kẻ nào nguyền rủa cha mẹ, thì
phải bị xử tử.Còn các ông, các ông lại bảo: "Ai nói với cha với mẹ rằng:
những gì con có để giúp cha mẹ, đều là lễ phẩm dâng cho Chúa rồi, thì người ấy
không phải thờ cha kính mẹ nữa". Như thế, các ông dựa vào truyền thống của
các ông mà huỷ bỏ lời Thiên Chúa” (Mt 15,1-6 : Tin Mừng). và Đức Giê-su còn
lên tiếng trách : “Các ông lấy truyền
thống của cha ông đã truyền lại cho nhau mà huỷ bỏ Lời Thiên Chúa. Các ông còn
làm nhiều điều khác giống như vậy nữa!” (Mc 7,13).
Thực vậy, trong những
sinh hoạt người ta đã gạt bỏ ý Thiên Chúa mà lấy truyền thống làm thánh giáo :
1/ KHI NHẬP TIỆC, người ta chỉ ý nói
những lời nghịch đạo lý :
-
Nam vô tửu như cờ vô
phong.
-
Rượu bất khả ép, ép bất khả từ.
-
Anh tới đâu tôi tới đó.
-
Một hai ba dô !
-
Một trăm phần trăm, không long đền, không rơi rớt.
Trong khi đó Lời Kinh Thánh dạy, thì không ai lưu ý :
+ Đừng say sưa rượu chè, chỉ tổ hư thân
(Ep 5,18).
+ Dành cho ai những “thôi rồi”, dành cho ai
“những hỡi ôi”, dành cho những gây gổ, dành cho ai những lời than van, dành cho
ai những vết thương chẳng lý do ? đó là kẻ nán lại bên bầu rượu… Nó cắn như rắn
lục, nọc độc hổ mang (Cn 23,29.33)
+ Khốn cho kẻ đổ rượu cho đồng loại
uống, khốn cho kẻ pha thêm thuốc độc để người ta say, ngõ hầu có thể dòm ngó
cái lõa lồ của họ, ngươi đã ứa nhục chứ không phải vinh (Habacuc 3,15-16a).
2/ LÚC TỨC GIẬN, người ta động viên
nhau :
- Con gà tức nhau vì
tiếng gáy.
- Lành làm gáo, mẻ làm
muôi.
- Ông ăn chả, bà ăn nem.
Nào có ai động viên nói Lời Chúa :
+ Có nóng giận thì sao cho đừng mắc
tội, chớ để mặt trời lặn mà cơn giận chưa tan (Ep 4,26).
+ Có ác thì như con nít thôi
(1 Cr 14,20).
+ Sự nóng giận của người ta không làm nên sự
công chính của Thiên Chúa (Gc 1,20)
+ Chớ để sự dữ thắng được ngươi,
nhưng hãy lấy lành mà thắng dữ (Rm 12,21).
3/ TRƯỚC VIỆC TỐT PHẢI LÀM, nhiều người lại thoái
thác ;
- Ăn có mời làm có khiến.
- Cờ đến tay ai người ấy
phất.
Có ai để cho Lời Chúa thúc bách mình :
+
Biết điều tốt mà không làm thì có tội
(Gc 4,17).
+
Đoán ý muốn người khác để phục vụ giống Mẹ
Maria (Lc 1,39t ; Ga 2,3).
+
Cha
Ta hằng làm việc, Ta cũng thế (Ga 5,17).
+ Mọi sự thuộc về anh em, anh em thuộc về Chúa
Ki-tô, Chúa Ki-tô thuộc về Chúa Cha (1Cr 3,22b-23).
4/ TÌM NGUỒN SỐNG, người ta chỉ chú ý phục
vụ cho cái bụng là thần :
- Có thực mới vực được
đạo.
- Có tiền mua tiên cũng
được.
Trong khi đó Chúa Giê-su dạy :
+ Người ta sống không nguyên bởi
bánh nhưng bởi mọi lời miệng Thiên Chúa phán ra (Mt 4,4).
+ Hãy ra công làm việc, đừng vì
lương thực hư nát, nhưng vì lương thực sẽ lưu lại mãi đến sự sống muôn đời
(Ga 6,27).
+ Không phải vì dư dật của cải mà
mạng sống con người được bảo đảm chắc chắn (Lc 12,15).
5/ KHI NGHE NHỮNG LỜI ĐÀM TIẾU, người ta thường phụ
họa :
- Không có lửa sao có
khói.
- Thế gian không ít thì
nhiều, không ai đặt điều nói không.
Trong khi đó Chúa cảnh giác ta :
+ Các ngươi hãy coi chừng điều các
ngươi nghe (Lc 8,18).
+ Mọi lời nói vô ích đều phải trả
lẽ trong ngày phán xét (Mt 12,36).
6/ MUỐN TỎ RA NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH, người ta thường động viên
nhau :
- Ở đời cái gì cũng nên
biết một tí.
Trong khi đó lời Kinh Thánh dạy :
+ Được phép làm mọi sự, không phải
mọi sự đều có ích, được phép làm mọi sự, nhưng không phải mọi sự đều xây dựng.
Đừng để sự gì vô ích lạm phép trên thân thể tôi (1Cr 6,12).
7/ ĐỂ TỎ LÒNG BÁO HIẾU, con cháu luôn nhắc
nhau :
- Sống kèn trống, chết
dầu đèn.
- Nghĩa tử là nghĩa tận.
Thế là người ta bày ra
chuyện của cúng và nói với nhau rằng : “Ai
nói với cha với mẹ rằng: những gì con có để giúp cha mẹ, đều là lễ phẩm dâng
cho Chúa rồi, thì người ấy không phải thờ cha kính mẹ nữa". Như thế, các ông dựa vào truyền thống của
các ông mà huỷ bỏ lời Thiên Chúa.” (Mt 15,5-6 : Tin Mừng).
8/ KHI PHẢI BẢO VỆ QUYỀN LỢI, ai cũng chủ trương :
- Ăn cây nào, rào cây đó.
- Một giọt máu đào hơn ao
nước lã.
- Làm phúc nơi nao, cầu
ao rách nát.
- Ăn cơm nhà, vác ngà
voi.
Trong khi đó Chúa Giê-su muốn :
+ Ai yêu cha mẹ hơn Ta không xứng
đáng với Ta (Mt 10,27).
+ Hãy thật lòng khiêm nhường coi kẻ
khác hơn mình ; đừng dán mắt vào quyền lợi riêng mình, song cả vào quyền lợi
người khác nữa (Pl 2.3).
+ Nếu tôi luôn làm hài lòng người
đời, tôi không còn là nô lệ của Chúa Ki-tô (Gl 1,10).
+ Phải vâng lời Thiên Chúa hơn vâng
lời người ta (Cv 5,29).
+ Cho thì có phúc hơn là lấy
(Cv 20,35).
9/ VỀ QUAN ĐIỂM SỐNG, ai cũng chủ trương :
- Người đời dạy : Đoàn
kết là sống, chia rẽ là chết.
Trong khi đó Chúa lại dạy :
+
Ta không
đến đem bình an nhưng gây chia rẽ cha mẹ với con cái, con cái với cha mẹ (Mt 10,34). Nghĩa là
một khi đã biết rõ ý Chúa, thì ta phải triệt để tuân phục và thực hành, dù điều
đó làm phật ý những người trong gia đình. Đan cử ông Gionathan chẳng những
không ủng hộ ý vua cha Saolê để diệt Đavid mà còn mật báo cho Đavid trốn thoát
khỏi mưu mô độc ác của vua cha đang tìm mọi cách giết! (x 1Sm 20)
- Mác-Lê dạy : Nhiệt tình
cộng với ngu dốt là phá hoại.
Nhưng thế nào là ngu, thế nào là khôn,
+ Chính
thánh Phaolô trên đường đi bắt người Công Giáo ở Đama, ông tự cho mình là khôn,
người Công Giáo là ngu, thì sự khôn ngoan cùng với lòng nhiệt tình của ông lại
là kẻ phá hoại (x Cv 9).
- Người ta nói : Làm ơn
nên oán là ngu.
Trong khi đó thánh Phêrô dạy :
+
Làm
việc lành mà phải khổ, nếu Chúa muốn thế, thì còn hơn là làm điều dữ, vì được
trở nên giống Chúa Giêsu (1 Pr 2,20-21 ; 3,17).
Những tư tưởng
nghịch với Tin Mừng như thế, người ta lại cho đó là thánh giáo. Mà tư tưởng thì
hướng ra hành động. Tư tưởng sai, lại cho là đúng, thì hành động gian ác càng
gia tăng, mà kẻ chủ mưu không bao giờ sám hối !
Vậy chúng ta hãy cầu
nguyện cho hết mọi thành phần trong gia tộc :
a/ Cầu nguyện cho con cái biết tôn kính và vâng
lời cha mẹ theo tinh thần của Chúa, để được Chúa cho trường thọ (x Ep 6,1-3 :
Bài đọc II).
Con cái phải tôn kính
và vâng lời các bậc sinh thành với tinh thần tôn thờ vâng phục Thiên Chúa, bởi
vì Mười Điều Răn được Chúa ghi trên hai bia đá : Bia I ghi ba điều về Chúa ;
bia II ghi bảy điều về con người. Nếu ta đặt hai bia cạnh nhau, thì dòng chữ
đầu tiên của bia II “thảo kính cha mẹ” bằng với dòng chữ
đầu tiên của bia I “tôn thờ Thiên Chúa trên hết mọi sự”.
b/ Cầu nguyện cho các đấng sinh thành, để các ngài không làm
cho con cháu tức giận, nhưng phải thay quyền Chúa mà giáo dục chúng (x Ep 6,4 :
Bài đọc II). Các đấng ấy phải xác tín rằng : Chúa trao con cháu cho không phải
chỉ tìm của vật chất nuôi chúng như nuôi
đàn heo, bởi vì lương thực của con người hơn loài vật : “Người ta sống không nguyên bởi bánh, nhưng bởi mọi Lời miệng Thiên Chúa
phán ra” (Mt 4,4). Bởi thế các bậc sinh thành phải cho con cháu mình ăn Lời
Chúa ngay từ khi nó còn là thai nhi. Ví dụ : Mỗi ngày cha mẹ đọc Lời Chúa, ít
là một câu chỉ cho thai nhi, khi con chào đời, mỗi lúc cho nó bú phải đọc cho
nó câu Lời Chúa trước ; bao giờ con bắt đầu biết nói, cha mẹ phải dạy con học thuộc
Lời Chúa từ câu ngắn đến câu dài, đồng thời thúc đẩy giáo dục con quý trọng
hiệp dâng Thánh Lễ, và dạy con chu toàn bổn phận làm người, làm con Hội Thánh.
Vì thế bậc làm cha mẹ phải noi gương Đức Maria về đời sống Đức Tin để nuôi con
cái. Vấn đề này ông Luca đã ghi lại hai lần Mẹ Maria nghe Lời Chúa thì suy đi
nghĩ lại trong lòng, làm Con của Mẹ lớn lên trong khôn ngoan và đầy ân sủng (x
Lc 2,19.51-52). Phải chăng hai lần ông Luca ghi như thế là ông muốn các bà mẹ
không chỉ dùng đầy đủ cao lương vật chất để có hai bầu sữa dồi dào nuôi con, mà
bầu sữa người mẹ phải còn được pha trộn bởi Đức Tin và việc suy gẫm Lời Chúa,
mới làm cho con cái lớn lên khôn ngoan và đầy ân sủng.
Khi ông Giacop làm rể
cho ông Labal, bố vợ, 14 năm, sau đó ông muốn đưa vợ con về quê nội, nhưng bố
vợ không cho Giacop tài sản, dù chỉ mấy con chiên trong đàn ông vẫn chăn. Ông
Labal nói : “Đàn chiên của bố toàn là
chiên lông trắng, có con nào khác mầu lông là chiên của con đâu”. Thời gian
sau, mỗi khi ông lùa chiên ra đồng cỏ, ông thấy con đực nẹo con cái, ông gác
cành cây xanh trước mặt chúng. Thế là chiên trắng lại sinh ra chiên đốm, Giacop
cứ làm thế và ông đã có một đàn chiên đốm rất đông, mập, khỏe, đó là tài sản của ông, vì bố vợ đã
xác nhận chiên của bố màu trắng (x St 30,25t).
Truyện ấy cho ta hai
xác tín :
1- Cha mẹ đặt con cái ở
môi trường tốt, chắc chắn con cái sẽ nên tốt ; trái lại nuôi con trong khu xóm
đầy thói xấu, chắc chắn con cái sẽ ra hư đốn. Ca dao tục ngữ VN có câu : “Gần
mực thì đen, gần đèn thì sáng”.
2- Nếu cha mẹ luôn
hướng lòng về Chúa, cụ thể năng đọc Lời Chúa, và quý trọng hiệp dâng Thánh Lễ
mỗi ngày, khi con cái họ được sinh ra chắc chắn chúng giống Thiên Chúa.
c/ Thánh Phao-lô còn lưu
ý chúng ta phải cầu nguyện cho các
chủ chăn trong Hội Thánh nữa, vì các ngài cũng là bậc sinh thành chúng ta trong Đức
Tin. Do đó thánh Phao-lô nói : “Anh em
hãy cầu nguyện cho tôi nữa, để khi tôi mở miệng nói, thì Thiên Chúa ban Lời cho
tôi, hầu tôi mạnh dạn loan báo mầu nhiệm của Tin Mừng; tôi là sứ giả của Tin
Mừng này cả khi tôi đang bị xiềng xích. Anh em hãy cầu xin cho tôi để khi rao
giảng Tin Mừng, tôi nói năng mạnh dạn,như bổn phận tôi phải nói” (Ep
6,19-20 : Bài đọc II).
Như thế là ta phải cầu
nguyện cho hết thảy mọi người trong gia đình trần thế hay trong Hội Thánh biết
làm đúng bổn phận của mình, “để dòng tộc
của ta xứng danh bậc vĩ nhân, hầu gia sản tinh thần sống đạo của các bậc sinh thành không đi vào quên lãng,
các ngài luôn được hưởng gia tài quý báu, đó là lũ cháu đàn con, vì nhờ các
ngài con cháu cũng một mực trung thành với Giao Ước của Chúa. Đó là cách ta làm
cho tổ tiên muôn đời tồn tại, vinh quang của các ngài chẳng bao giờ phai mờ, và
như thế các ngài mới được mồ yên mả đẹp, và danh thơm mãi lưu truyền hậu thế.
Muôn dân sẽ kể lại đức khôn ngoan của các ngài và cộng đoàn vang tiếng ngợi khen”
(Hc 44, 1.10-15 : Bài đọc I). Đó là dòng dõi những người “ưa cùng thích mệnh lệnh Chúa truyền ban. Trên mặt đất, con cháu của họ
sẽ hùng cường, dòng dõi kẻ ngay lành được Chúa thương giáng phúc” (Tv
112/111, 1-2 : Tung Hô Tin Mừng). Mà ngay trong Thánh Lễ Cưới của họ, cộng đoàn
đã cầu nguyện cho : “Hạnh phúc thay bạn
nào kính sợ Chúa, ăn ở theo đường lối của Người” (Tv 128/127,1 : Đáp ca).
THUỘC LÒNG
Đừng khen ai có phúc trước khi họ lìa đời, vì cứ nhìn vào
con cái, người ta sẽ biết họ (Hc 11,28).
Linh mục GIUSE ĐINH QUANG THỊNH