BÀI GIẢNG
HÀNH TRÌNH ĐỨC
TIN
Lễ
Giáng Sinh được xem như ơn cứu độ của Thiên Chúa chỉ ban riêng cho dân Do Thái,
nhưng qua biến cố Hiển Linh, mới thấy Thiên Chúa không chỉ thương riêng dân
Ngài chọn, mà còn hướng dẫn muôn dân đến với Ngài, nói lên tính phổ quát của ơn cứu độ. Vì thế
Hội Thánh Đông Phương mừng lễ Hiển Linh lớn hơn lễ Giáng Sinh.
Tuy
lễ Hiễn Linh nhấn mạnh ơn cứu độ phổ quát: Thiên Chúa muốn cứu độ cả loài người.
Nhưng không phải ai cũng đi tìm Chúa như ba đạo sĩ. Ba đạo sĩ có người hiểu đó
là tượng trưng cho ba người con của ông Noe là
Sem, Kham và Giaphet, thủy tổ của loài người sau trận lụt Hồng Thủy (x
St 5,32). Do đó thánh Phaolô nói: “Các dân ngoại được
cùng thừa kế gia nghiệp với người Do Thái, cùng làm thành một thân thể và cùng
chia sẻ điều Thiên Chúa hứa” (x Bài đọc II: Ep 3,6). Nhưng bất cứ
ai muốn tìm gặp Thiên Chúa cứu độ, thì dựa vào các Bài đọc trong Thánh Lễ hôm
nay ta tìm thấy bảy điểm giáo lý phải đem ra thực hành :
1/ PHẢI TỪ BỎ
HẤP LỰC TRẦN THẾ
Ba
người đi tìm Vua Do Thái mới sinh: Họ là vua ? (Tv 72/71,10) ; hay họ là đạo sĩ
? (Mt 2,1). Điều ấy khó ai xác định, nhưng chúng ta biết chắc chắn họ thuộc
giai cấp qúy tộc, đại gia, vì họ dâng cho Hài Nhi những báu vật: vàng, mộc
dược, nhũ hương (x Mt 2,11: Tin Mừng), khác với các chú mục đồng nghèo nàn, chúng
đến gặp Chúa với hai bàn tay trắng, chỉ đưa chiên cừu đến phà hơi ấm cho Hài
Nhi (x Lc 2,16). Ba vị này đã ra đi khỏi xứ sở là chấp nhận gác bỏ công việc
thường ngày, bỏ nhà cửa, bỏ cha mẹ, vợ con. Nói tắt là bung ra khỏi pháo đài
tiện nghi ấm cúng của cuộc sống, để băng mình theo tiếng gọi của lương tri khao
khát chân lý. Đúng với giáo lý Đức Giêsu đòi hỏi: "Ai muốn theo Thầy, không được yêu cha mẹ, vợ con, cả mạng
sống mình hơn Thầy, và phải từ bỏ của cải, vác thập gía hằng ngày mà theo Thầy!"
(Lc 14,25t).
Vậy
mỗi ngày ta nhớ từ bỏ những việc không cần thiết, để có đủ giờ chu toàn việc
quan trọng, thực hành thời khóa biểu lao động mỗi ngày, giống Đức Giêsu: Ưu
tiên cho việc dự Lễ, cầu nguyện, rồi mới sinh hoạt Lời Chúa, sau đó mới bắt tay
vào công việc phục vụ những nhu cầu thân xác của đồng loại (x Lc 4,31-44).
2/ TIẾN VỀ
GIÊRUSALEM LÀ GIA NHẬP HỘI THÁNH ĐỂ ĐƯỢC DỰ TIỆC THÁNH THỂ
Ba
đạo sĩ theo ánh sao của Hài Nhi tiến về Giêrusalem đồng nghĩa tiến vào Nhà Thờ
(Hội Thánh), để dự tiệc Thánh Thể. Đó là một chủ đích thần học
của Tin Mừng Nhất Lãm, đến nỗi ba tác gỉa Mt, Mc và Lc cho thấy cả Vị sùng đạo
như Đức Giê-su, suốt ba năm hoạt động cũng chỉ có một lộ trình tiến thẳng về
Giêrusalem, và hiến tế đời mình ở đó, để rồi từ Giêrusalem ánh sáng cứu độ lan
tỏa, bao trùm khắp địa cầu, làm cho muôn dân tộc nhìn thấy ơn cứu độ, vì ơn
giải thoát khơi nguồn từ Do Thái (x Ga 4,22), cho muôn dân tìm đến Chúa, như
lời ngôn sứ Isaia đã nói: “Chư dân sẽ đi
về phía ánh sáng của ngươi, vua chúa hướng về ánh sáng bình minh của ngươi mà tiến
bước” (x Bài đọc I: Is 60,3).
Người
Kitô hữu hôm nay, dù đã được đưa vào Hội Thánh, họ vẫn còn trên đường tiến tới
Giêrusalem tuyệt hảo ở trên trời, là Nhà đích thực của Thiên Chúa, của những
người công chính, được Chiên Con tập họp về (x Kh 21). Thánh Luca ghi nhận: “Chúa Giê-su Phục Sinh chỉ hiện ra cho những người đã từ
Galilê lên Giêrusalem với Ngài, đây là những người trở nên chứng nhân của Ngài
trước mặt toàn dân’’ (Cv 13,31).
Vậy
tôi muốn gặp Chúa Giêsu Phục Sinh để được sự sống dồi dào, tôi phải đi chung
tuyến đường truyền giáo với Hội Thánh, nhờ mỗi ngày tiến vào Nhà Thờ hiệp dâng
Thánh Lễ, để được Chúa Giêsu ở cùng, Ngài mới giúp tôi làm được những việc như
Ngài mà còn làm được những việc lớn lao hơn thế nữa (x Ga 14,12).
3/ ĐI THEO SAO
CỦA NGÀI
"Sao
của Ngài" theo truyền thống Kinh Thánh, trong văn hóa Hy-La, ám chỉ đến
bậc vĩ nhân, như ngôi sao sinh nhật của ông Abraham, ngôi sao hộ mệnh của hoàng
đế Alexandre, của hoàng đế Augusto. Nhưng ngôi sao của Hài Nhi còn trổi vượt hơn nữa, vì là dấu nhận ra Đấng
Mêsia (x Ds 24,17), dấu chỉ nhận biết Thiên Chúa (x Is 14,13).
Ngôi sao của Ngài xuất hiện bên trời Đông. Ngôi sao ấy lại chẳng phải là Mặt
Trời Công Chính sao ? Thật đầy ý nghĩa khi người Kitô hữu mỗi sáng bắt đầu đi
vào ngày mới, trong gìơ Kinh Sáng, họ cất lời cầu: "Chúc tụng Đức Chúa là Thiên Chúa Israel, đã viếng thăm cứu chuộc dân
Người. Từ dòng dõi trung thần Đavid, Người đã cho xuất hiện, Vị Cứu Tinh quyền
thế để giúp ta. Ngài sẽ cứu ta thoát khỏi địch thù, thoát tay mọi kẻ hằng ghen
ghét, và cho ta chẳng còn sợ hãi, để ta sống thánh thiện công chính trước nhan
Người, mà phụng thờ Người suốt cả đời ta.Thiên Chúa ta đầy lòng trắc ẩn, cho Vầng Đông từ
chốn cao vời viếng thăm. " (Lc 1, 68-69.71.74-75.78).
4/ KIÊN NHẪN
TRONG THỬ THÁCH
Đi trong Đức Tin là
hành trình thử thách! Ba vị đạo sĩ đang hứng khởi tiến về
Giêrusalem theo ánh sao, thình lình ngôi sao vụt tắt, họ bối rối…, nhưng không
chùn bước quay về, họ kiên nhẫn đi dò hỏi, họ không dò la ngoài đường, giữa
chợ, trong quán, mà đi thẳng vào đền vua, là tìm đến người khôn ngoan xin ý
kiến (x Tb 4,18).Tuy khôn ngoan như vua, thì lãnh vực Đức Tin, lãnh vực tôn
giáo phải tìm đến hỏi người chuyên môn về tôn giáo. Đó là lý do vua triệu tập các
thượng tế và ký lục, để có câu trả lời: “Vua
người Do Thái mới sinh ở đâu ?” Nhưng các vị này cũng bó tay, trừ khi họ mở
Sách Thánh cho biết rằng: “Tại Bê-lem,
miền Giu-đê, vì có lời chép: phần ngươi hỡi Bê-lem, miền đất Giu-đa, ngươi đâu
phải là thành nhỏ nhất của Giu-đa, vì ngươi là nơi Vị Lãnh Tụ chăn dắt Israel
dân Ta sẽ ra đời” ! (Mk 5,1 = Mt 2,5-6: Tin Mừng)
Đời
người Ki-tô hữu nào mà chẳng có lúc gặp thử thách về Đức Tin ! Hãy bắt chước
các đạo sĩ, tìm đến người khôn ngoan mà bàn hỏi. Nhưng chẳng ai cho ta lời
khôn ngoan, chẳng ai soi sáng hướng dẫn ta đi đúng đường, nếu lời ấy không bắt
nguồn từ Kinh Thánh.
5/ MUỐN GẶP
CHÚA, HÃY TIẾP ĐÓN KẺ BÉ MỌN
Ba
đạo sĩ hỏi: "Vua Do Thái mới sinh ở
đâu?" (x Mt 2,2: Tin Mừng) Nhưng họ đâu có đi tìm vua Do Thái như
nhiều người lầm tưởng, bằng chứng là Hêrôđê, vua Do Thái đang hiện diện trước
mặt họ, mà họ không tỏ một cử chỉ thần phục và chẳng dâng gì cho vua. Thế
nhưng, khi gặp Hài Nhi khó nghèo, họ đã phục mình triều bái Ngài và dâng cho
Ngài những báu vật (x Mt 2,11: Tin Mừng).
Như
thế đi tìm vua Do Thái chính là tìm Chúa của muôn dân (cử chỉ bái phục chỉ dành
riêng cho Thiên Chúa), nhưng Chúa lại cho ta gặp người bé mọn nghèo hèn!
Vì
thế, trong ngày cánh chung, Chúa xét xử nghiêm khắc kẻ khước từ nhu cầu của kẻ
bé mọn là chối từ chính Chúa Giêsu (x Mt 25,31-46).
Vậy
ta phải đầu tư mọi khả năng đang có làm cho đồng loại gia nhập Hội Thánh để
được kết hợp với Chúa Giêsu Thánh Thể là Đấng cứu độ duy nhất (x Cv 4,12). Vì
thuật ngữ "Kẻ bé nhỏ" ám chỉ người Công Giáo (x 1 Ga
2,1.12.14.18.28).
6/ THIÊN CHÚA
CẦN GÌ NƠI TA ?
Xưa
người ngoại không biết ý Chúa, nên họ dâng cho Ngài vàng, nhũ hương và mộc dược
; còn ta đã hiểu ý Chúa nói: "Dương gian muôn vật
hết thảy đều là của Ta " (Tv 51/50,8). Vậy, Ngài cần gì
nơi ta ? Vì "Chúa Giê-su vừa là Tư
Tế, vưà là Ngôn Sứ, vừa là Vương Đế", nên thánh Giám mục Chrysologo
nói:
a- Tư tế cầu nguyện cần có hương: Chúa
Giêsu muốn ta có lòng cậy trông vững vàng được thể hiện bằng việc cầu nguyện
không ngừng (x Lc 18,1). Đó mới chính là hương thơm dâng lên trước nhan Chúa: Tư
tế nào mà lại không cần có hương để dâng ; còn Tư Tế Giêsu lại cần ta có hương
lòng tin yêu, cậy trông nơi Ngài. Vì thế thánh Tông Đồ nói: “Chúng tôi là hương thơm của Đức Kitô dâng
kính Thiên Chúa, toả ra giữa những người được cứu độ cũng như những kẻ bị hư
mất.” (2Cr 2,15).
b- Ngôn sứ nào cũng bị giết, cần mộc dược để ướp xác: Chúa
Giêsuthèm
ta lòng mến phục vụ tha nhân, như Ngài đã hiến cả mạng sống vì yêu ta (x Ga
15,13), để trở nên men muối cho đồng loại (x Mt 5,13t). Đó mới chính là mộc
dược "ướp" tha nhân khỏi hư thối, cũng chính là ướp chi thể của Đức
Giêsu khi bị trù dập: Vì số mệnh ngôn sứ của Đức Giêsu đâu có an toàn hơn số
mệnh các ngôn sứ khác đã bị sát hại! Đúng như lời Đức Giêsu đã nói trong dụ ngôn
vườn nho: Chủ vườn nho sai các đầy tớ đến, nhưng các tá điền đánh người này,
giết người kia, cuối cùng chủ vườn nho sai con một đến, chúng cũng giết và lôi
ra khỏi thành ! (x Mt 21,34-39)
c- Vua nào cũng muốn được giàu có: Cần vàng bạc châu báu: Vua
trần thế cần vàng bạc châu báu ; còn Vua Giêsu cần tấm lòng vàng của ta thể
hiện bằng việc lành (x Gc 2,14).
7/ CHỨNG NHÂN
CỦA THIÊN CHÚA
a- Mỗi năm dự Lễ Hiển
Linh, đời sống ta phải được canh tân vươn lên thiện hảo.
Ba
đạo sĩ khi đã được gặp Chúa, họ được mộng báo: “Đừng trở
lại với Hêrôđê, nhưng hãy qua đường khác mà về quê mình”
(x Mt 2,12).
v “Đừng trở lại với Hêrôđê”: Vua
Hêrôđê rất qủy quyệt, gian ác, đời ông luôn luôn bị ám ảnh mất vương quyền do
đế quốc Roma trao. Vì nghi ngờ cả những người trong gia đình âm mưu tiếm ngôi
vua, nên ông đã không ngần ngại giết luôn ba người con trai, mẹ vợ và cả vợ ông
!? Vậy đừng trở lại với Hêrôđê, nghĩa là khi ta đã được biết Chúa, thì đừng trở
lại con đường gian ác, mưu mô, quỷ quyệt để tìm danh lợi cho mình. Nhưng:
v “Đi đường khác mà về
quê”: Quê thật của người Ktô hữu là Nước Trời. Do đó, kẻ sau
khi đã được gặp Chúa, hãy đi đường khác, là đường tìm ý Thiên Chúa để thông
hiệp với Ngài, đường công bình, bác ái để hiệp thông với tha nhân, như vậy ta
mới về tới Quê thật là Nước Trời, và ta còn trở nên dấu chỉ cho lương dân đi tìm
chân lý, như lời thánh Phao-lô nhắc nhở: "Anh em
sẽ trở nên trong sạch, không ai chê trách được điều gì, và sẽ trở nên những
người con vẹn toàn của Thiên Chúa, giữa một thế hệ gian tà, sa đoạ. Giữa thế hệ
đó, ANH EM PHẢI CHIẾU SÁNG NHƯ NHỮNG VÌ SAO TRÊN VÒM TRỜI,LÀ LÀM SÁNG TỎ LỜI BAN
SỰ SỐNG !
" (Pl 2, 15-16a).
Thế
thì mỗi năm dự lễ Hiển Linh, ta phải xin Chúa giúp ta tấn công chừa một thói
xấu làm ray rứt lòng ta nhất, ít là thêm lòng sám hối, thể hiện bằng gia tăng
việc lành (x Mt 3,8).
b- Ta không được thua kém ba
đạo sĩ ngoại giáo
Qua
biến cố Hiển Linh, ta thấy một thảm kịch: Trong số những kẻ tự hào là dân Chúa chọn,
tự hào là người thông suốt Lời Chúa, như tư tế và ký lục, lại tỏ ra thờ ơ lãnh
đạm trước lời dân ngoại (ba đạo sĩ) đến loan báo Tin Mừng: "Vua Do Thái mới sinh hiện ở đâu?"
(Mt 2,2: Tin Mừng). Người Do Thái có đạo mở Thánh Kinh lại chỉ cho cáo già
Hêrôđê tìm giết Hài Nhi ! Còn dân ngoại (ba
đạo sĩ) đến "Bêlem" thờ lạy Hài Nhi. Chính những kẻ ôm Sách Thánh lại
không ai tung cửa chạy đến cùng Ngài ! Điều quan trọng không phải biết Thánh Kinh để
chỉ cho người khác, mà còn phải liều mạng lên đường theo điều đã biết, đã tin,
để tìm đến nguồn sống, vượt qua kiến thức bên ngoài, ngõ hầu nhìn thấy gía trị
bên trong. Nếu không ta làm thầy dạy cho người khác, mà cuối cùng chính ta lại
bị Chúa thải loại (x 1 Cr 9,27). Thánh Phaolô còn nói: “Bạn tự hào có Kinh Thánh để dạy người nào, mà bạn lại làm nhục Thiên
Chúa” (Rm 2,23).
Dĩ
nhiên, đi tìm Chúa vẫn chỉ là tìm thấy Ngài qua dấu chỉ ! Thực vậy, ba đạo sĩ
đi tìm vua lại gặp Hài Nhi nghèo khó nằm trong máng cỏ (x Lc 2,7), đó là dấu
chỉ Vua trời đất vốn dĩ là Đấng giàu sang, nhưng vì chúng ta Ngài đã trở nên
nghèo, cho chúng ta được giàu có (2Cr 8,9). Bởi đó "con người được Thiên Chúa chúc phúc, không phải chỉ khi nào họ gặp thấy
Ngài, mà được phúc ngay khi họ đi tìm Ngài" (Kierkegaad).
Con
đường Đức Tin bao gìơ cũng nhiều trắc trở, nên ta phải nắm chắc ba điều sau đây
:
C
Tìm dấu chỉ ngay trong sinh
hoạt cuộc sống: mục đồng qua tiếng hát, đạo sĩ qua dấu ánh sao,
tư tế qua Kinh Thánh.
C
Xem dấu chỉ ấy liên hệ
với đời sống Đạo như thế nào? Ví dụ: Ta là học sinh,
học văn hóa vất vả, thì phải học Lời
Chúa cũng không kém vất v; ta mải miết tìm kiếm của nuôi thân xác thì cũng phải
gia công tìm kiếm của nuôi linh hồn nơi tiệc Thánh Thể ; là tài xế, qua việc
đón đưa khách, ta còn nhiệm vụ đưa họ
gặp Thiên Chúa qua cách sống của ta; ta là phu quét rác, thì hãy lo dọn tâm hồn
mình sạch tội nhờ lãnh Bí tích Giao Hòa.
C Thể hiện Lời Thánh Kinh
trong cách ta phục vụ tha nhân, tiến tới liên kết mọi
người nhờ, với, trong Đức Giêsu mới làm vinh hiển Thiên Chúa (x Rm 11,36).
Truyện kể
Vị
đạo sĩ thứ tư rất giàu có, thấy ba vị đạo sĩ
lên đường đi tìm Chúa, ông cũng bỏ vào túi hành trang của mình nhiều báu
vật. Khi ông đang đi chung đường với ba đạo sĩ kia, ông gặp một bệnh nhân nghèo,
ông đưa người ấy vào nhà thương chăm sóc, ông trả tiền cho người chăm sóc người
bệnh, rồi ông lại tiếp tục lên đường. Nhưng ông đã bị lạc mất ba đạo sĩ bạn, có
lẽ vì họ không thể chờ ông lâu như thế. Vậy là vị đạo sĩ này phải đi lang thang
một mình. Trên đường đi, ông đến một cộng đoàn, không ai dạy giáo lý, ông bèn
dừng lại ở đó lâu ngày để dạy đạo, cả lương dân cũng tuốn đến học.
Cứ
bận rộn như thế, mãi 33 năm sau ông mới tới được Giêrusalem, nhưng chẳng biết
Vua Do Thái, Vua vũ trụ ở đâu, ông chỉ thấy đám đông đang nghe một người đang
thuyết giảng ở quảng trường Giêrusalem. Người ta động viên ông đến gặp người
giảng (ông Phêrô). Thế là vị đạo sĩ được ông Phêrô dẫn vào Nhà Thờ, và dạy cho ông
biết tấm bánh tuy nhỏ bé tầm thường, nhưng đó chính là Vị Vua mà ông đang tìm
kiếm suốt mấy chục năm qua, ông liền quỳ xuống sụp lạy tin nhận Ngài là Đấng
cứu độ muôn dân.
Đang
lúc ấy, những người đã thụ ơn ông trong 33 năm qua, họ tìm gặp ông để tỏ lòng
biết ơn. Nhưng ông bảo họ: “Hãy quỳ xuống
tạ ơn Chúa của các bạn, qua tấm bánh tầm thường này, chính Ngài đã đưa tôi đến
để giúp các bạn !” Và mọi người đều quỳ thờ lạy Chúa. Đó là 3.000 người
được ông Phêrô ban Bí tích Thánh Tẩy cho (x Cv 2,41).
Vậy
:
-
Ông Phêrô nhờ Lời Chúa đã trở thành ngôi sao
dẫn đường cho đạo sĩ thứ tư.
-
Còn vị đạo sĩ thứ tư nhờ tận tình giúp đỡ đồng
loại, ông đã trở thành ánh sáng dẫn đường cho “muôn dân nước sẽ thờ lạy Ngài” (Tv 72/71,11: Đáp ca). Vì chính ông
đã nói: “Chúng tôi đã thấy ngôi sao của
Người xuất hiện ở phương Đông, nên chúng tôi đến triều bái Ngài” (Mt 2,2: Tung
Hô Tin Mừng).
Đức
Cố Giáo Hoàng Gioan 23 nói: “Chẳng cần lý
thuyết nhiều, nếu đời sống các Kitô hữu đủ sắc nét diễn tả người Công Giáo
trong Chúa Giêsu, thì sẽ không còn dân ngoại
nữa”.
THUỘC LÒNG
Khi đã gặp được Chúa,
đừng trở lại với Hêrôđê (lối sống gian ác) nhưng hãy qua đường khác mà về Quê
(Nước Trời) [x Mt 2,12]
Linh mục GIUSE ĐINH QUANG THỊNH