BÀI GIẢNG
KHÔNG GÂY CỚ VẤP PHẠM
NHƯNG LÀM GƯƠNG SÁNG
Muốn không gây cớ vấp
phạm, ta phải giữ Luật ; và muốn làm gương sáng ta phải sống hơn Luật dạy.
Qua các Bài đọc trong Thánh Lễ hôm nay, vừa cho ta mẫu người giữ
Luật để không gây cớ vấp phạm, vừa cho ta mẫu người làm hơn điều Luật dạy để
gây gương sáng.
1/ GIỮ
LUẬT ĐỂ KHÔNG GÂY CỚ VẤP PHẠM
Nếu ông Êlêada giả vờ
ăn thịt heo vẫn không lỗi Luật – chỉ vi phạm Luật khi ăn thịt heo (x Lv
11,7-8), sống như thế là khôn ngoan, được thoát chết lại còn được thăng quan
tiến chức, thì ông cũng không ăn, vì ông không muốn ai khinh dể đã trên 90 tuổi
mà còn ham sống để gây cớ vấp phạm cho giới trẻ (x 1Mcb 6,18-31: Bài đọc năm
lẻ). Ông Êlêada can đảm chịu chết để không gây cớ vấp phạm, vì ông luôn nhẩm đi
nhắc lại lời kinh: “Có Chúa đỡ nâng tôi” (Tv 3,6b: ĐC năm lẻ).
Cũng thế, không có
Luật nào buộc Đức Giêsu và các môn đệ phải nộp thuế Đền thờ, nhưng để không gây
vớ vấp phạm, Ngài bảo ông Phêrô: “Hãy ra biển buông câu bắt được con cá thứ
nhất, ngươi hãy mở miệng nó và sẽ lấy lạng bạc, hãy lấy mà nộp thuế vào Đền
Thờ, phần của Thầy và phần của anh” (Mt 17,24-27). Vì vậy thánh Phaolô
khuyên: “Hãy coi chừng kẻo sự tự do của anh em nên dịp cho người yếu đuối sa
ngã. Đừng để sự hiểu biết của bạn làm hư mất một người yếu đuối, một người anh
em mà Đức Ki-tô đã chịu chết để cứu chuộc ! Như vậy phạm đến anh em là làm tổn
thương lương tâm yếu đuối của họ, là phạm đến Đức Kitô” (1Cr 8,9.11-12).
Đức Giêsu kết án kẻ
gây cớ vấp phạm: “Thà lấy cối đá buộc vào cổ nó mà quăng xuống biển còn hơn”
(Mt 18,6). Có nghĩa là kẻ gây cớ vấp phạm bị đồng hóa với satan, bởi vì “biển”
là sào huyệt của satan, ngày cánh chung “biển” không còn nữa (x Kh 21,1).
2/ SỐNG
VƯỢT TRÊN LUẬT ĐÒI HỎI ĐỂ LÀM GƯƠNG SÁNG.
Ông Giakêu được Đức
Giêsu đến thăm nhà, khiến cho nhiều người xầm xì với nhau. Họ nói: “Nhà
người tội lỗi mà ông ấy cũng vào trọ! "Ông Giakêu đứng đó thưa với
Chúa rằng: "Thưa Ngài, đây phân nửa tài sản của tôi, tôi cho người nghèo;
và nếu tôi đã chiếm đoạt của ai cái gì, tôi xin đền gấp bốn” (Lc 19,7-8: Tin
Mừng).
Chẳng có Luật nào buộc
ông Giakêu phải làm như vậy. Việc đền bù theo Luật Do Thái đã quy định:
▪
Khi lấy của ai bất cứ cái gì, trừ bò và chiên cừu, thì phải hoàn
trả lại nguyên vật đó cho chủ, và thêm 1/5 cho chủ của (x Lv 5,21-24).
▪
Nếu trộm chiên, bò hay cừu, lừa, mà chưa giết, thì phải hoàn trả
lại con vật đó và phải bồi thường gấp đôi (x Xh 22,3).
▪
Nếu gian lận chiên, bò hay cừu, lừa mà đã ăn thịt hay đem bán,
trộm 1 bò thì phải trả lại cho chủ 5 bò, trộm 1 chiên, cừu, thì phải trả lại
cho chủ 4 chiên, cừu (x Xh 21,37).
Như vậy ông Giakêu làm
nghề thu thuế, nếu ông có gian lận là gian lận tiền bạc, chứ không gian lận
chiên cừu, bò, lừa, nên Luật chỉ buộc ông trả lại nguyên vẹn số tiền và thêm
1/5 cho chủ của ! Thế mà ở đây, ông lại đền gấp bốn, trổi hơn Luật quy định !
Rõ ràng ông đã làm quá điều Luật dạy. Vậy người Kitô hữu hãy bắt chước lối sống
đạo của ông Êlêada và ông Giakêu: vừa để tránh gây cớ vấp phạm cho người khác,
vừa làm gương sáng cho mọi người nhất là giới trẻ và thiếu nhi.
Có rất nhiều bạn trẻ
thắc mắc: “Chúng tôi yêu nhau thì có được hôn nhau hay không?” Xin trả
lời:
· Không có Luật nào cấm
nam nữ hôn nhau, nhưng nếu họ tự do trong việc này, thì liệu họ có giữ được tâm
hồn trong trắng hay không ? Kể cả vợ chồng có nên âu yếm nhau trước mặt con cái
không ?
Cũng tương tự
· Không có Luật nào buộc
ta đi dự Lễ phải ngồi ở ghế trên, nên nhiều người đi Lễ cứ đứng ngoài Nhà Thờ
ngó vào. Hỏi “xem” Lễ kiểu đó có làm gương sáng hay gây gương mù cho nhiều
người ?
· Không có Luật nào buộc
ta phải đi dự Lễ cả tuần. Nên một giáo xứ ai cũng chỉ đi dự Lễ Chúa nhật, thì liệu
đời sống Đạo của giáo xứ đó như thế nào? Trái lại, trong giáo xứ mọi ngày trong
tuần ai cũng tham dự Thánh Lễ, thì Đức Tin và lòng Mến của giáo xứ đó bốc lên
biết chừng nào ?
· Không có Luật nào buộc
người lớn phải đi học giáo lý, nên nhiều tín hữu sau khi lãnh Bí tích Thêm
Sức, không bao giờ màng chi tới việc học hỏi Lời Chúa nữa, liệu đời sống Đạo
người đó có biết Chúa Kitô hay không ? Giáo huấn Công Đồng Vat.II trong Hiến
Chế Mạc Khải số 25 nhắc lại lời thánh Giêrônimô khẳng định: “Ai không
biết Thánh Kinh là không biết Chúa Kitô”.
· Không có Luật nào kết
án ta hút thuốc là có tội, do đó ai cũng hút thuốc, thì liệu có sức khỏe không ? Có
làm gương sáng cho trẻ em không ?
· Không có Luật nào cấm
ngày Tết không được chơi cờ bạc, nên nhiều người chủ trương không chơi cờ
bạc, thì không ra Tết. Nếu một cộng đoàn đâu đâu ai cũng thấy từ trong nhà ra
ngoài đường, người lớn cũng như trẻ nhỏ đều xúm lại chơi cờ bạc, thì liệu nơi
đó có tránh được chửi thề đi đến gây gổ không ?
Vậy muốn giữ Luật để
không gây cớ vấp phạm và làm gương sáng, ta phải làm hơn Luật đòi hỏi. Làm thế là ta
có dịp đền tội mình và cũng là cách tìm gặp Thiên Chúa, đừng bắt chước Adam,
Eva sau khi phạm tội, họ nghe tiếng chân Chúa đến thì vội tìm gốc cây ẩn mình!
(x St 3,10) Hãy bắt chước ông Giakêu, khi biết mình có tội thì leo ngay
lên cây để được thấy Đức Giêsu (x Lc 19,4). Tâm hồn khiêm tốn như ông Giakêu
khao khát đi tìm Đấng giải thoát, nên ông được Đức Giêsu không chỉ vào nhà vật
chất của ông, mà Ngài còn vào tận nhà tâm hồn ông, nên ông được ơn Chúa
dám bán cả gia tài chia cho người nghèo một nửa, phần còn lại, ông đền gấp bốn
cho những ai ông đã làm thiệt hại. Tuy thế ông Giakêu vẫn còn thua xa tình yêu
Thiên Chúa, như thánh Gioan nói: “Thiên Chúa đã yêu thương chúng ta và sai
Con của Người đến làm của lễ đền tội cho chúng ta” (1Ga 4,10b: Tung Hô Tin
Mừng).
Ông Giakêu tuy dáng
vóc thấp bé, nhưng tinh thần ông lại là người cao thượng nhất giữa rừng người
đang theo Đức Giêsu, ông như một ngọn đuốc chiếu sáng giữa những người giàu có
chỉ lo hưởng thụ bị bị Đức Giêsu điểm mặt :
o Ông Phú hộ được mùa,
dư của mà không biết chia sẻ, ông nổi lửa đốt các kho cũ, xây kho mới lớn hơn
và chất của vào đó, đoạn nhủ hồn mình: “Ăn uống vui chơi cho đã…” nhưng
Thiên Chúa bảo nó: “Thằng ngốc, đêm nay ngươi ra khỏi thế gian” (x Lc
12,16-21).
o Tên phú hộ thuộc đại gia, chỉ biết ăn nhậu, trên bàn của ăn thừa
bứa mà không biết chia sẻ cho anh Ladarô nghèo khó nằm ngay đầu ngõ, chỉ vui
đùa trong đàn ca múa nhảy giữa yến tiệc linh đình. Chung cuộc đời hắn là đằm
mình trong lửa hỏa ngục ! (x Lc 16,19-31).
Những loại người giàu
có như thế, đã “lấy cái bụng làm chúa, vinh quang đặt nơi điều đáng xấu hổ,
họ chỉ biết nghĩ đến những điều dưới đất” (Pl 3,19). Bởi thế trong thị kiến
ông Gioan ghi lại Lời Chúa khiển trách: “ Ta biết các việc ngươi làm, biết
ngươi được tiếng là đang sống, mà thực ra đã chết. Hãy tỉnh thức! Hãy
củng cố chút sức còn lại đang suy tàn, vì Ta nhận thấy các việc của ngươi
không được hoàn hảo trước mặt Thiên Chúa của Ta. Vậy hãy nhớ lại: ngươi đã
lãnh nhận và nghe Lời Chúa thế nào; hãy tuân giữ và hối cải! Vậy nếu ngươi không
tỉnh thức, thì Ta sẽ đến như kẻ trộm, ngươi chẳng biết giờ nào Ta sẽ
đến bắt chợt ngươi…. Như thế, ai thắng sẽ được mặc áo trắng; Ta sẽ không
xoá tên người ấy khỏi Sổ Trường Sinh; Ta sẽ nhận người ấy trước mặt Cha Ta
và trước mặt các thiên thần của Người. Ai có tai, thì hãy nghe điều Thần Khí
nói với các Hội Thánh.Đây là lời của Đấng A-men, là Chứng Nhân
trung thành và chân thật, là Khởi Nguyên của mọi loài Thiên Chúa tạo dựng.Ta
biết các việc ngươi làm: ngươi chẳng lạnh mà cũng chẳng nóng. Phải chi ngươi
lạnh hẳn hay nóng hẳn đi! Nhưng vì ngươi hâm hẩm chẳng nóng chẳng lạnh, nên
Ta sắp mửa ngươi ra khỏi miệng Ta. Ngươi nói: "Tôi giàu có, tôi đã
làm giàu, tôi chẳng thiếu thốn chi"; nhưng ngươi không biết rằng
ngươi là kẻ khốn nạn, đáng thương, nghèo khổ, đui mù và trần truồng.”
(Kh 3,1-6.14-17: BĐ năm chẵn).
Hãy bắt chước ông
Giakêu làm ứng nghiệm Lời Chúa kêu gọi: “Ta khuyên ngươi đến với Ta mà mua
vàng đã thử lửa để làm giàu, mua áo trắng để mặc, khiến ngươi khỏi xấu hổ vì để
lộ thân thể trần truồng, mua thuốc để xức mắt cho ngươi nhìn thấy được. Phần
Ta, mọi kẻ Ta yêu mến, thì Ta răn bảo dạy dỗ. Vậy hãy nhiệt thành và hối cải ăn
năn! Này đây Ta đứng trước cửa và gõ. Ai nghe tiếng Ta và mở cửa, thì Ta sẽ vào
nhà người ấy, sẽ dùng bữa với người ấy, và người ấy sẽ dùng bữa với Ta. Ai
thắng, Ta sẽ cho ngự bên Ta trên ngai của Ta, cũng như Ta đã thắng và ngự bên
Cha Ta trên ngai của Người."(Kh 3,18-21: BĐ và ĐC năm chẵn).
Như thế, cuối cuộc
hành trình truyền giáo của Đức Giêsu, Ngài chỉ gặp được ông Giakêu giàu có đã
biết dùng của cải đúng ý Chúa. Ông chính là hiện thân người đầy tớ lương hảo và
trung tín: dùng yến bạc của chủ mà gây lời được mười yến, nên được chủ trao
quyền lãnh đạo mười thành (x Lc 19,16-17). Ông xứng đáng đi chung đường với Đức
Giêsu, long trọng khải hoàn tiến vào thành Giêrusalem dâng Lễ (x Lc 19,28t);
ông Giakêu như một ống sáo vét rỗng, để Thần Khí Chúa thổi vào vang lên
âm thanh du dương réo rắt, hòa với tiếng tung hô “chúc tụng Đấng
nhân Chúa mà đến” của cả rừng người lớn nhỏ, họ đang trải áo lót đường
cho Đức Giêsu đi, tay cầm ngành lá lúc lắc theo nhịp sáo. Trái lại, những kẻ
chỉ lo hưởng thụ như phú hộ được mùa (x Lc 12,16-21), như người anh cả sợ em
trở về chiếm gia tài (x Lc 15,11-32), như tên quản lý bất lương đã biển thủ số
lời của chủ khi cho vay lúa và dầu (x Lc 16,1-13), và như tên phú hộ chỉ lấy
cái bụng làm chúa, ăn uống xa xỉ mà không thương người nghèo nằm trước
cổng nhà (x Lc 16,19-31). Chúng là những ống sáo đặc ruột, làm sao vang lên
tiếng réo rắt để ca tụng Thiên Chúa, trong cuộc khải hoàn chiến thắng mọi sự
dữ, hầu giải thoát con người được sống hạnh phúc dồi dào như Thiên Chúa?
Thực ra, ông Giakêu
khi chia ½ gia tài cho người nghèo, đây chỉ có ý nêu giá trị của cải Chúa
ban cho mỗi người, không phải chỉ dùng riêng cho mình, mà còn là của hết mọi
người, nhất là những người ta có trách nhiệm. Bởi thế giáo huấn của Công
Đồng Vat.II, trong Hiến Chế Vui Mừng Và Hy Vọng số 69 dạy: “Của cải
trần gian là để cho mọi người hưởng dụng. Thiên Chúa đã đặt định trái đất và
mọi vật trên trái đất thuộc quyền sử dụng của mọi người và mọi dân tộc. Chính
vì thế, của cải được tạo dựng phải được phân phối cho tất cả mọi người một cách
hợp lý theo Luật công bằng là Luật đi liền với bác ái… Khi sử dụng của cải, con
người phải coi của cải vật chất mà mình làm chủ một cách chính đáng không phải
như của riêng mình, nhưng còn là của chung nữa: Nghĩa là, của cải đó có thể
sinh ích không những cho riêng mình mà còn cho cả người khác. Vả lại, mọi người
có quyền có một phần của cải đầy đủ cho mình và cho cả gia đình mình”.
Ông Giakêu chia sẻ
kiểu đó, chắc chắn không được nhiều người ủng hộ, nhưng ông đã thực hiện lời
Sách Thánh dạy: “Dù nước lũ có dâng lên, dù sóng thần có ập tới cũng không
thể vùi lấp được tình yêu. Ai đem hết gia tài sự nghiệp mà đổi lấy tình yêu, ắt
sẽ bị người đời khinh dễ” (Dc 8,7). Thế nên triết gia Kierkegaard nói: “Làm
một Kitô hữu mà không có chút điên khùng, thì không thể là một tín đồ của Chúa
Ki-tô”.
Ông Giakêu chia sẻ vì
tình yêu Đức Kitô thúc bách (x 2Cr 5,14). Và bởi ông dùng tiền của theo giáo lý
Chúa dạy, ông đáng được Đức Giêsu chúc phúc: “Hôm nay, ơn cứu độ đã đến
cho nhà này, bởi người này cũng là con cháu của tổ phụ Abraham.
Vì Con Người đến để tìm và cứu những gì đã mất” (Lc 19,9-10: Tin Mừng).
Vậy nếu ông Giakêu
dùng của cải theo thói người đời, thì của cải ấy chỉ nuôi thân xác mọi người
trong gia đình ông ở đời này mà thôi. Nhưng nếu ta sống đạo “điên khùng”
như ông Giakêu, thì ta phải chấp nhận đương đầu với nhiều kẻ kết án ta điên
khùng, lúc ấy ta chỉ còn cầu cứu với Thiên Chúa: “Lạy Chúa, thù địch con
đông vô kể, người nổi dậy chống con thật quá nhiều ! Quá nhiều kẻ đang nói về
con: “Chúa Trời đâu cứu hắn”, nhưng lạy Chúa, chính Ngài là khiên che thuẫn đỡ,
là vinh dự của con, là Đấng cho con ngẩng đầu bất khuất. Tôi vừa cất tiếng kêu
lên cùng Chúa, Chúa liền đáp lại từ núi thánh của Ngài. Tôi nằm xuống và tôi
thiếp ngủ, rồi thức dậy, vì Chúa nâng đỡ tôi. Tôi chẳng còn phải sợ lũ người
đông vô số đang vây bọc quanh tôi, vì có Chúa đỡ nâng tôi” (Tv 3,2-7: ĐC
năm lẻ).
Báo Khoa Học số 393 loan tin: Một bà cụ làm
việc rửa chén cho một tiệm ăn, thế mà bà đã góp 100.000 Mỹ kim cho quỹ từ thiện
của Liên Hiệp Quốc!
Thấy vậy, ông Ted Turner, giám đốc Đài
Truyền hình của Mỹ cũng góp cho Liên Hiệp Quốc một tỷ USD !
Vậy bác ái là làm gương sáng cho nhau, như
lời thánh Phaolô nhắc nhở: “Ta hãy nghĩ đến nhau mà lo đôn đốc lòng mến cùng
các việc lành” (Dt 10,24).
THUỘC LÒNG
Việc chia sẻ cứu khỏi
tay thần chết và tẩy sạch tội lỗi. Ai chia sẻ thì được no nê sự sống (Tb 2,9)
Linh mục GIUSE ĐINH QUANG
THỊNH