BÀI GIẢNG
A. GIẢI THÍCH
1/ Giờ lao động của người Do Thái quy định thế nào ?
Người
Do Thái lao động mỗi ngày 12 giờ :
-
Giờ thứ I: 6 giờ sáng, bắt đầu đi làm.
-
Giờ thứ 12: 18 giờ, nghỉ việc và lãnh lương.
2/ Có năm loại thợ làm vào những giờ khác nhau nghĩa là sao ?
-
Loại thợ giờ thứ I: 6 giờ sáng, làm 12 giờ trong
ngày.
-
Loại thợ giờ thứ 3: 9 giờ sáng, làm 9 giờ trong
ngày.
-
Loại thợ giờ thứ 6: 12 giờ trưa, làm 6 giờ trong
ngày.
-
Loại thợ giờ thứ 9: 15 giờ, làm 3 giờ trong
ngày.
-
Loại thợ giờ thứ 11: 17 giờ, làm 1 giờ trong
ngày.
Những
thợ vào làm vườn nho cho ông chủ sớm muộn khác nhau, diễn tả từng giới người
lãnh Bí tích Thánh Tẩy để được sống trong Hội Thánh: trẻ con có (giờ I) ; vị
thành niên có (giờ III) ; thanh niên có (giờ VI) ; trưởng thành có (giờ IX) ;
già nua có (giờ XI).
3/ Tiền công nhật một đồng có quá ít không ?
Đó
là tiền công nhật, theo luật Do Thái đã quy định, đủ nuôi sống gia đình trong
một ngày.
4/ Hình ảnh năm nhóm thợ làm những giờ khác nhau trong mầu nhiệm
Nước Thiên Chúa, có nghĩa gì ?
Thánh
Irênê, thánh Grégorio (590-604), và ông Origène cho rằng đây là năm chặng trong
lịch sử Thiên Chúa cứu độ khởi đi từ Adam (giờ I), rồi đến ông Noe (giờ III),
kế tiếp là ông Abraham (giờ VI), tiếp đến là ông Mô-sê (giờ IX), và cuối cùng
Đức Giê-su (giờ XI).
Ông
chủ trao cho năm nhóm thợ tiền lương đồng đều mỗi người một đồng, chính là Đức
Giê-su ban ơn cứu độ đồng đều cho tất cả mọi người Công Giáo, tân tòng cũng như
đạo gốc, không ai cảm thấy mình bị thiệt thòi, không ai được kể công với Chúa,
vì ơn cứu độ là ơn nhưng không. Bởi đó họ phải luôn biết tạ ơn Chúa, vì được
làm con Chúa và hằng ngày còn được nuôi dưỡng bằng ơn thánh (một đồng), mà ta
được đón nhận hằng ngày trong Thánh Lễ. Thánh Phao-lô là mẫu người trong việc
này, nên ông cất lời khuyên các tín hữu: “Chính
bởi ân huệ mà anh em được cứu độ, vì anh em cũng như tôi xưa kia chúng ta làm
theo xu hướng xác thịt ! Nhưng Đức Ki-tô thương xót ta, Ngài đã cho ta được hồi
sinh, như vậy, không phải do công anh em, mà là do ơn Chúa ban, không phải do
tự việc làm để đừng có ai vênh vang tự đắc” (Ep 2,1-9).
B.
GIÁO HUẤN
SỐNG TRONG HỘI THÁNH,
NẾM PHÚC THIÊN ĐÀNG
Dụ
ngôn thợ làm vườn nho nếu xét về mặt xã hội, không ông chủ nào đối xử với các
thợ như thế. Đành rằng ông chủ trả lương cho thợ không sai hợp đồng, không bất
công. Nhưng làm như vậy là chủ tỏ ra
thiếu khôn ngoan, gây cớ cho người ta ghen tỵ nhau, hoặc làm cho thợ hiểu lầm
chủ thương người này mà ghét người kia. Thợ mà biết tâm tình chủ như thế, chắc
gì lần sau chủ có thể mượn được thợ vừa ý! Nhưng Đức Giê-su kể dụ ngôn này nhằm
diễn tả mầu nhiệm Nước Thiên Chúa, vì “đường
lối của Thiên Chúa khác với đường lối của loài người, vì ý nghĩ của Thiên Chúa
khác với suy nghĩ của loài người” (Is 55, 6-9: Bài đọc I). Qua dụ ngôn này
Chúa muốn ta phải ý thức mình vừa là thợ, vừa là chủ trong đời sống Hội Thánh :
I. TA LÀ THỢ LÀM
VƯỜN NHO: SỐNG TRONG HỘI THÁNH THÌ PHẢI TÍCH CỰC PHỤC VỤ ĐỒNG LOẠI, MÀ VẪN CẢM NGHIỆM
MÌNH ĐƯỢC HẠNH PHÚC NHƯ SỐNG TRÊN THIÊN ĐÀNG
1- Được làm vườn nho của Chúa (gia nhập Hội Thánh) là
một ơn lớn lao, để tỏ lòng biết ơn Chúa, ta phải tích
cực phục vụ đồng loại
Ta
hãy bắt chước đời sống của thánh Phaolô, ông là Tông Đồ sinh non đẻ muộn (tu
muộn), thuộc loại thợ làm vườn nho vào giờ thứ năm (làm giờ thứ 11). Ông Phaolô
có thể phàn nàn: “Lạy Chúa, sao Ngài không gọi con sớm cùng với các bạn con
(Nhóm Mười Hai), để con khỏi bị nhiều người nghi ngờ khi con hoạt động cho Tin
Mừng (x Cv 9,26), để con khỏi ân hận là tên vũ phu (x Cv 26,11), để con khỏi
mặc cảm là “đứa ranh con, là người mạt
nhất trong các Tông Đồ, và cũng không đáng gọi là Tông Đồ nữa” (1Cr
15,8-9). Dù ông Phaolô nói với mọi người như thế, nhưng không phải là phàn nàn
với Chúa, vì ông đã cảm nghiệm được lòng Chúa xót thương, nên ông rất biết ơn
Chúa, qua lời ông nói: “Đức Giêsu Kitô đã
đến trong thế gian để cứu những kẻ tội lỗi, trong số đó tôi là người thứ nhất,
qua tôi, Đức Giêsu Kitô đã bày tỏ phác sơ qua tất cả sự đại lượng của Ngài,
Ngài đặt tôi làm gương cho những ai tin vào Ngài” (1Tm 1,15-16). Nhờ tình
yêu của Đức Giêsu Kitô thúc bách (x 2Cr 5,14), nên ông tích cực trong sứ mệnh
Tông Đồ, đem lại kết quả “không thua kém
các Tông Đồ thượng đẳng” (2Cr 11,5). Như thế ông Phaolô đã diễn tả người
thợ làm vườn nho muộn nhất, vì người này không hề phàn nàn, trách móc chủ điều
gì, dù suốt ngày anh ngẩn ngơ ngoài đầu đường xó chợ, không ai thuê mướn, cả
gia đình anh suýt chết đói vì thất nghiệp! (x Mt 20, 3-7: Tin Mừng).
Nhìn
vào đời sống Hội Thánh, nhiều người đạo gốc, đạo dòng, là các thợ vào làm vườn
nho sớm, lẽ ra không được thua kém tinh thần phục vụ mẫu mực của ông Phaolô, để
ai cũng phải nói: “Anh em hãy bắt chước
tôi, như tôi đối với Chúa Ki-tô” (1Cr 11,1), và “anh em hãy làm thay tôi” (2Cr 12,11). Nếu người Công Giáo nào cũng
sống như ông Phaolô, thì cũng có quyền nói: “Giờ đây, tôi vui mừng được chịu đau khổ vì anh em. Những gian nan thử
thách Đức Ki-tô còn phải chịu, tôi xin mang lấy vào thân cho đủ mức, vì lợi ích
cho thân thể Người là Hội Thánh.” (Cl 1,24)
2- Được làm việc Tông Đồ của Chúa là hạnh phúc như sống
trên Thiên Đàng
Thánh
Tông Đồ nói: “Sống là Đức Kitô, chết là
mối lợi!” (Pl 1,21: Bài đọc II). Mối lợi khi chết là “lên Thiên Đàng được nghe Lời khôn tả” (2 Cr 12,4). Nhưng “nếu sống trong xác phàm là hoạt động có hiệu
quả trong việc rao giảng Tin Mừng, thì tôi không biết phải chọn gì. Tôi bị
giằng co đôi ngả: tôi ước mong thoát ly và được ở cùng Đức Ki-tô, thì thật là
điều tối hảo gấp bội, nhưng lưu trú trong xác phàm lại khẩn thiết hơn vì anh
em, và tôi biết rằng tôi sẽ lưu lại và ở bên mà giúp anh em hết thảy tiến tới
và được vui mừng của lòng tin” (Pl 1,22-25: Bài đọc II).
Như
thế Tông Đồ Phao-lô khác hẳn với những người thợ làm vườn nho cho ông chủ từ
sáng sớm đã lên tiếng than thân và trách chủ: “Tôi phải vác nặng cả ngày trường với nắng nôi thiêu đốt, vậy mà ông lại
kể tôi ngang hàng với người làm có một giờ” (Mt 20,12: Tin Mừng).
Vậy
khi là người làm công lo việc Tông Đồ trong Hội Thánh, ta không nên ghen tỵ với
nhiều người sống Đạo xem ra không đạo đức bằng mình, mà lại gặp nhiều may mắn, để
rồi oán trách Thiên Chúa không thương, như những người thợ làm vườn nho từ sáng
sớm đã trách chủ. Do đó thánh Gioan Tẩy Giả đã nhắc: “Chớ đòi gì quá mức ấn định, đừng xách nhiễu, đừng vu khống cho ai, hãy
bằng lòng với lương bổng của mình” (Lc 3,13-14). Thánh Phaolô cũng tiếp lời khuyên: “Làm việc gì hãy tận tâm như thể làm cho
Chúa, chứ không phải làm cho người đời” (Cl 3,23).
Được
làm người Công Giáo mà không biết ơn Chúa lại bất mãn vì “bị” lãnh Bí tích
Thánh Tẩy sớm, chỉ muốn về già mới xin Rửa Tội, để được giống như người thợ làm
vườn nho trễ. Sống Đạo mà bất mãn về danh Công Giáo thì cũng là loại bạn
phản bội như Giuđa (x Mt 26,50), hay như người bạn bất lịch sự không mặc áo
cưới mà dám vào dự tiệc (x Mt 22,11), hoặc như người thợ vào làm vườn nho sớm
oán trách chủ không công bằng so với thợ làm trễ, khiến chủ phải lên tiếng: “Này bạn, bạn
ghen tỵ làm gì? Há tôi không được quyền làm như tôi muốn về của cải tôi hay sao:
hay mắt bạn lườm nguýt vì tôi nhân lành”
(Mt 20, 13t: Tin Mừng).
Một người có máu ghen tỵ và một người có
lòng tham lam, cả hai đều được dẫn đến trước mặt vua, vua bảo: “Để làm vừa lòng
các ngươi, ai muốn xin gì trẫm cũng cho,
nhưng ai xin sau thì được gấp đôi người trước”. Lời này làm cho hai tên
ghen tỵ và tham lam đều phải câm miệng, vì tên tham không muốn xin trước, đợi
tên ghen xin trước để mình được vua ban gấp đôi! Còn tên ghen cũng chờ tên tham
xin trước, vì nó sợ tên tham được gấp đôi! Vua đợi một lúc lâu, không ai lên
tiếng, cuối cùng vua ra lệnh cho tên ghen phải xin trước, hắn nghĩ: Mình phải
xin gì trước để trả thù tên tham, cuối cùng hắn xin vua: “Xin vua chặt một cánh tay của tôi”,với thâm ý là vua sẽ
chặt hai cánh tay của tên tham! Tên ghen đó là satan, kẻ tham là Giuđa phản
Thầy, thuộc dòng giống Adam, Eva
II. SỐNG TRONG
HỘI THÁNH TA CÒN PHẢI Ý THỨC QUYỀN LÀM CHỦ CỦA MÌNH, VÀ THI HÀNH QUYỀN NÀY NHƯ
MỤC TỬ GIÊSU
1/ Sống Đức Tin
Mọi
dân, mọi nước trên khắp mặt đất này chỉ có Chúa Giêsu là Mục Tử nhân hậu (x Ga
10), Ngài là Đấng cứu độ duy nhất (x Cv 4,12). Ai tin để được kết hợp với Ngài,
thì được sống hạnh phúc dồi dào muôn đời (x Ga 10,10). Chính vì vậy mà trong
Tin Mừng Gioan, ông không viết danh sách các môn đệ Đức Giê-su chọn làm mục tử
dân Ngài. Vì ông chỉ muốn mọi người chiêm ngắm Vị Mục Tử tuyệt vời là Chúa
Giêsu, để chăm sóc người anh em theo mẫu Thầy Giêsu. Muốn được thế, ta phải cầu
xin với Mục Tử Giêsu: “Lạy Chúa, xin mở
lòng chúng con, để chúng con lắng nghe Lời của Con Chúa” (Cv 16,14b: Tung
Hô Tin Mừng). Và nhờ có tâm hồn lắng nghe Lời Chúa, rồi đem thực hành, thì ta
mới “tỏa ra hương thơm giữa những người
được cứu độ và những kẻ bị hư đi” (2Cr 2,15). Đó là sức thu phục đồng loại
về cho Chúa Giêsu. Vì “Chúa gần gũi tất
cả những ai cầu khẩn Người” (Tv 145/144,18a: Đáp ca).
2/ Sống có nhân bản
Ta phải
bắt chước ông chủ vườn nho: chủ trả lương cho thợ không căn cứ vào năng xuất
lao động, mà căn cứ vào hoàn cảnh sống của họ, vì nếu ông trả theo đức công
bằng là 1/12 phần một đồng của người đến sớm, thì gia đình người này không thể
sống được. Ông chủ vườn nho đã thực hành lời dạy của ông Tôbya: “Hãy trả lương cân xứng cho người giúp con và
thêm chút gì vào tiền công của họ” (Tb 12,1). Đừng lợi dụng người thất
nghiệp mà bóc lột sức lao động người ta, lại trả lương chết đói, thế mà còn tự
hào rằng: Nếu tôi không mượn nó, cháo nó không có mà húp!
Hãy
nhớ của cải ta có là do Chúa ban, ta chỉ là người quản lý. Đức Giêsu đã khen “người quản lý khôn ngoan trung trực, bất cứ lúc nào chủ đến
cũng thấy nó đang phân phát phần lương thực cho gia nhân đúng lúc phải thời”
(Mt 24,45-47). Mục đích chia sẻ phải hướng lòng người anh em về việc nhận biết
Thiên Chúa. Giá trị chia sẻ ở điểm này, đó mới là Đức Ái Kitô giáo. Vì thế, hết
những ai không chia Đức Tin, không chia lòng Mến, để làm cho người anh em thuộc
về Chúa Kitô, thì họ chẳng hơn gì những người Do Thái tự hào thờ Chúa theo Luật
Môsê, để rồi đóng cửa Trời không muốn cho ai vào (x Mt 23,13), thì cho dù dưới
mắt người đời hay dưới mắt những người Do Thái cố thủ Luật Môsê cho đó là người
cao cả, người đứng đầu lãnh đạo cộng đoàn, thì trong Nước Thiên Chúa, Chúa
Giêsu sẽ truất phế loại người này và đặt những người tin theo Ngài, cụ thể như
các môn đệ Ngài chọn lên lãnh đạo dân theo đường lối phục vụ của Mục Tử Giêsu.
Đúng như Đức Giêsu nói: “Nhiều kẻ đầu hết
sẽ nên cuối hết, và có những kẻ cuối hết sẽ nên đầu hết” (Mt 20,16a: Tin
Mừng).
Cũng
thế nhiều người thấp cổ bé miệng trong xã hội như phu quét rác,nhưng họ làm là
làm cho Chúa chứ không phải cho người đời (x Cl 3,23), với ý hướng bất cứ làm việc
gì cũng để tôn vinh Thiên Chúa (x 1Cr 10,31), thì trong Nước Thiên Chúa họ vẫn
là người cao cả, hơn hàng giáo sĩ chỉ dùng quyền bính thống trị, làm cho nhiều
người xa lánh, thì chẳng những thua phu quét rác mà còn bị phạt nặng nề hơn! Vì
“kẻ không biết ý chủ mà làm những chuyện
đáng phạt, thì sẽ bị đòn ít. Hễ ai đã được cho nhiều thì sẽ bị đòi nhiều, và ai
được giao phó nhiều thì sẽ bị đòi hỏi nhiều hơn.” (Lc 12,48).
Đức Giám mục Phó địa phận
Phú Cường, Giuse Nguyễn Tấn Tước, có kể với tôi: Lần kia tôi mời một bác sĩ đến nói chuyện với Chủng
sinh, vị bác sĩ ấy ân cần khuyên: “Các
thầy ráng học cho giỏi và giữ kỷ luật, tôi mong tất cả các thầy tiến tới chức
Linh mục. Nhưng khi làm Linh mục, thì tôi lại muốn các thầy sống tinh thần thời
còn là Chủng sinh”. Tôi rất tâm đắc nhận xét này và thắc mắc hỏi thêm: “Thưa Đức cha, thế từ Linh mục trở thành Giám
mục thì sao? Và từ Giám mục lại nhận
mũ Hồng y thì phải cư xử với người dưới thế nào?” Ngài trả lời: “Tôi đâu phải Hồng y”.
THUỘC LÒNG
Đối với tôi sống là Đức
Ki-tô, chết là mối lợi ! (Pl 1,21)
Linh mục GIUSE ĐINH QUANG THỊNH