BÀI GIẢNG
HÔN
NHÂN CÔNG GIÁO
Để nắm vững giáo lý
Hôn Nhân Công Giáo, ta hãy lắng nghe và tìm hiểu Đức Giêsu trả lời thắc mắc về
hôn nhân của người Biệt phái và môn đệ Ngài.
* ĐỨC GIÊSU TRẢ LỜI THẮC MẮC CHO NGƯỜI BIỆT PHÁI ĐẶT CÂU HỎI :
- Về vấn đề ly dị.
- Về vấn đề ông Môsê cho phép ly dị.
I. VỀ VẤN ĐỀ LY DỊ.
Người Biệt phái đến gặp Đức Giêsu và
hỏi thử Ngài : "Thưa Thầy, có được
phép rẫy vợ mình vì bất cứ lý do nào không? "Người đáp: "Các ông không đọc thấy điều này sao:
"Thuở ban đầu, Đấng Tạo Hoá đã làm ra con người có nam có nữ", vì
thế Người đã phán: "Người ta sẽ lìa cha mẹ mà gắn bó với vợ mình, và cả
hai sẽ thành một xương một thịt." Như vậy, họ không còn là hai, nhưng chỉ
là một xương một thịt. Vậy, sự gì Thiên Chúa đã phối hợp, loài người không được
phân ly" (Mt 19, 3-6 : Tin Mừng).
Như vậy câu trả lời của Đức Giêsu :
cấm không được ly dị vì hai lý do
1/ Một vợ một
chồng Chúa đã thiết định từ thuở ban đầu là tốt đẹp (x Mt 19,4 : Tin
Mừng), loài người không được phép thay đổi ý định tốt đẹp của Thiên Chúa. Thế
mà thời Cựu Ước, Luật Môsê cho phép người nam lấy nhiều vợ hoặc cho phép rẫy vợ
để lấy vợ khác. Nhưng Đức Giêsu xác định : “Đó
không phải là ý muốn của ông Môsê, nhưng vì lòng chai dạ đá của dân mà ông Môsê
phải chấp nhận, vì ông biết trái ý Chúa từ thuở ban đầu” (x Mt 19,8 : Tin
Mừng), nhìn vào thực tế ,đa thê quả là gương xấu,đã gây nhiều tai họa. Cụ thể :
Vua Đavid được danh là tiền thân Chúa Kitô, ông đã có vợ, nhưng vẫn say mê sắc
đẹp vợ của ông Uria, dẫn vua đến phạm tội ngoại tình, rồi âm mưu giết Uria để
cướp vợ ông (x 2 Sm 11) ; vua Salômôn dù được danh là khôn ngoan nhất trên đời,
thế mà lại ngu xuẩn xây chùa miếu cho các vợ ngoại, hậu quả làm cho đất nước bị
chia đôi (x 1V 11). Trong khi đó những gia đình đơn hôn vẫn nêu gương sáng như
gia đình Tôbya để có nhiều điều kiện làm việc bác ái (x Sách Tôbya), và gia
đình Hôsê, ông chỉ trung thành với cô vợ điếm, ông đã trở thành dấu chỉ diễn tả
tình thương của Chúa Giêsu đối với Hội Thánh Ngài (x Sách Hôsê).
2/
Vợ chồng diễn tả mầu nhiệm Hội Thánh
Chúa Kitô lữ hành. Như Lời Đức Giêsu đã nói : “Người nam sẽ bỏ cha mẹ mà luyến ái với vợ mình” (Mt 19,5a : Tin
Mừng). Chân lý này Đức Giêsu muốn nói về chính Ngài : Ngài đã bỏ Cha trên trời
đến trần gian muốn “cưới” lấy loài người là những người sống đức ái trong Hội
Thánh (x HCHT số 14) và Chúa muốn dùng đời sống hôn nhân Công Giáo phải diễn tả
tình yêu giữa Chúa Kitô và Hội Thánh. Bởi đó Thánh Phaolô nói : “Chồng phải yêu thương vợ như Đức Kitô yêu
Hội Thánh ; và vợ phải phục tùng chồng như Hội Thánh tùng phục Đức Kitô”
(Ep 5,21t).
Như thế vợ chồng là hình ảnh Hội
Thánh lữ hành, họ trở nên dấu chỉ ơn cứu
độ cho thế gian. Nhờ đó, họ giới thiệu Hội Thánh Chúa Kitô với thế gian qua
đời sống gia đình của họ. Chân lý này đã được Chúa mạc khải qua lịch sử dân tộc
Do Thái, là dân Ngài chọn :
F Chúa đã chọn dân Do Thái giữa muôn ngàn dân tộc.
Ông Giosuê nhắc lại
bao việc lạ lùng Chúa đã dùng cánh tay uy quyền mà đưa dân tộc Do Thái về định
cư miền đất Hứa chảy sữa và mật: Ngay từ lúc cha của Abraham – tổ phụ Do Thái –
còn thờ các ngẫu thần, thì Chúa đã chọn ông Abraham, cho ông sinh Isaac trong
tuổi già. Dòng giống này được Giuse đưa sang Ai Cập định cư, đời sống của họ
rất phồn thịnh. Nhưng khi ông Giuse chết, đế quốc Ai Cập bắt dân Do Thái làm nô
lệ. Chúa dùng bàn tay ông Môsê đánh phạt dân Ai Cập và đưa dân về chiếm miền
đất chảy sữa và mật (x Xh 3,8), đất của bao dân tộc hùng mạnh hơn Do Thái. Ông
Balac thấy dân Do Thái hùng mạnh nên nhờ thầy tướng số Bilơam chúc dữ, nhưng
Chúa lại dùng ông Bilơam chúc phúc cho Do Thái thoát khỏi tay Balac. Cụ thể như
dân Do Thái thấy Chúa dùng ong bầu đuổi hai vua Êmôri cho khuất mắt, để dành
đất cho Do Thái, họ không vất vả khai phá mà có thành quách lớn, những vườn
nho, vườn ô liu không trồng mà được ăn trái (Gs 24,1-13: Bài đọc năm lẻ). Vì “muôn đời Chúa vẫn trọn tình thương” (Tv
136/135 : ĐC năm lẻ).
F Chúa không rẫy từ dân Do Thái dù họ phạm tội.
Chân lý này Chúa đã diễn
tả qua miệng ngôn sứ Êdêkiel: “Hỡi con
người, hãy cho Giêrusalem (nơi Thánh thờ phượng Chúa) biết các điều ghê tởm của
nó, gốc gác của nó là dòng họ xuất phát từ đất Canaan, cha nó là người Êmori,
mẹ nó là người Khết. Lúc chào đời không ai cắt rốn,không ai tắm rửa, cũng không
ai lấy tã bọc cho nó, nó bị quăng ra giữa đồng vì ai cũng ghê tởm nó. Ta đi
ngang qua thấy nó giãy giụa trong máu, thấy nó mình đầy máu me, Ta đã phán với
nó : “Cứ việc sống”, Ta làm cho nó nảy nở như hoa ngoài đồng, nó đã lớn và
thành thiếu nữ với bộ ngực nở nang, mái tóc mượt mà, nhưng nó vẫn là kẻ trần
truồng, không mảnh vải che thân. Ta đi ngang qua chỗ nó và thấy, và Ta nói với
nó : “Nay ngươi đã đến tuổi yêu đương. Ta đã lấy vạt áo của Ta phủ lên để che
thân thể lõa lồ của ngươi. Ta đã thề nguyền và lập Giao Ước với ngươi, ngươi
thuộc về Ta, Ta lấy nước tắm rửa, gột sạch máu me, rồi xức dầu thơm cho ngươi.
Ta đã cho ngươi mặc đồ gấm vóc, đi giày da mềm, thắt khăn vải gai mịn và khoác
áo tơ lụa. Ta đã lấy đồ trang sức tô điểm cho ngươi : đeo xuyến vào tay, đeo
kiềng vào cổ, đeo hoa tai cho ngươi, và lấy triều thiên rực rỡ đội trên đầu
ngươi. Giữa muôn dân nước, ngươi được nổi tiếng về nhan sắc của ngươi. Thế mà
ngươi đã cậy có nhan sắc, ỷ vào danh tiếng của ngươi để đàng điếm và hoang dâm
với mọi khách qua đường! Còn Ta, Ta sẽ nhớ lại Giao Ước Ta đã lập với ngươi
thời ngươi còn thanh xuân, Ta sẽ thiết lập với ngươi một Giao Ước vĩnh cửu, Ta
đã tha thứ cho ngươi tất cả những việc ngươi đã làm” (Ed 16,1-15.60.63 :
Bài đọc năm chẵn). Vì thế mà ngôn sứ Isaia nói : “Giờ đây cơn giận đã nguôi rồi và Chúa lại ban niềm an ủi” (Is 12,1c
: ĐC năm chẵn).
Do đó nếu vợ chồng Công Giáo được
phép ly dị nhau, không hẳn là họ làm thiệt hại nhau, vì đôi bên đồng ý ly dị,
nhưng họ vẫn là kẻ phản bội lại sứ mệnh diễn tả Hội Thánh, xúc phạm đến sự
thánh thiện của Hội Thánh, bởi vì người chồng là hiện thân Chúa Kitô trong gia
đình Công Giáo (x Ep 5,21t).
II. VẤN ĐỀ ÔNG MÔSÊ CHO PHÉP LY DỊ.
Có bốn lý do ly dị và
cấm ly dị :
1/ Trọng nam
khinh nữ. Người Do Thái cũng như nhiều dân tộc
khác dành nhiều đặc quyền cho người nam, đó cũng là lý do khi người Do Thái
viết gia phả, họ không bao giờ đưa phụ nữ vào, như gia phả của Adam (x St 4-5),
gia phả của ông Noe (x St 10). Ngay tại Việt Nam, các cụ thường nói : “Nhất nam viết hữu, thập nữ viết vô!”
2/
Dòng tộc đông đúc là phúc lộc Chúa ban. Người Do Thái muốn Chúa thực hiện
lời chúc phúc cho dòng tộc của họ đông như sao trời, như cát biển (x St 22,17).
Mà muốn đông con nhiều cháu thì phải lấy nhiều vợ, người vợ của họ “khác nào cây nho đầy hoa trái (đông con), và
bầy con tựa những cành ôliu mơn mởn, xúm xít tại bàn ăn” (Tv 128/127,3).
Trước đây cứ vào dịp Tết, lời đầu
tiên người ta hỏi thăm nhau cũng là chúc mừng nhau trong dịp đầu Xuân : “Bác
được bao nhiêu cháu ?” Câu đáp thật vui vẻ : “Cám ơn, Chúa cho vợ chồng tôi
sinh được mười lăm cháu…!”
3/
Hôn nhân thời Cựu Ước không phải là Bí tích, chỉ là hôn nhân tự nhiên, nhằm
hai mục đích : giúp đỡ nhau và sinh con
cái, khi họ bất hòa thì không đạt được hai mục đích trên. Đó là lý do đưa
đến ly dị!
4/
Vì lòng chai dạ đá mà ông Môsê cho phép rẫy vợ (Mt 19,8a). Đức Giêsu đã
khẳng định như vậy, bởi vì ý định từ thuở ban đầu của Thiên Chúa là một vợ một
chồng (x Mt 19,8b), đây là dấu chỉ Luật Cựu Ước chưa hoàn hảo, vì thế ông Môsê
cho rẫy vợ (x Mt 19,7: Tin Mừng), Luật chỉ hoàn hảo nhờ Chúa Giêsu (x Mt 5,17).
Do đó Chúa Giêsu cấm ly dị vì trái với ý Chúa đã thiết định một vợ một chồng
ngay từ thuở ban đầu, nên Ngài không cho phép ai phá vỡ Luật đó (x Mt 19,4-6:
Tin Mừng). Đức Giêsu nói: “hai người đã
trở nên một xương một thịt, cho nên sự gì Thiên Chúa đã kết hợp, loài người
không được phân ly” (Mt 19,6 : Tin Mừng). Thật là vô cùng khốn nạn nếu vợ
chồng có Luật cho ly dị, chắc chắn sẽ gây xáo trộn trong gia đình, con cái
không biết theo ai, và như vậy vợ chồng đã tự “xé xác” con cái mình. Và còn làm
cho xã hội gia tăng thêm những kẻ phạm pháp. Ấy chưa kể là họ tự tố cáo mình là
những kẻ dối trá, vì trong ngày Lễ Cưới họ đã thề trước Chúa và Hội Thánh : “Anh (Em) yêu Em (Anh) khi thịnh vượng cũng
như lúc gian nan, khi ốm đau cũng như lúc mạnh khỏe, để yêu thương và tôn trọng
Em (Anh) mọi ngày suốt đời Anh (Em)”.
* ĐỨC GIÊSU TRẢ LỜI CHO CÁC MÔN ĐỆ VỀ NHỮNG KHÓ KHĂN TRONG ĐỜI
SỐNG GIA ĐÌNH.
Môn đệ hỏi : “Nếu thân phận chồng đối với vợ là như vậy, thì thà đừng cưới vợ”,
thì Đức Giêsu trả lời : “Không phải mọi
người hiểu được điều này, nhưng chỉ có
những ai được Thiên Chúa ban cho mới hiểu. Vì có những người yêm hoạn bởi từ
lòng mẹ đã sinh ra như vậy ; và có những người yêm hoạn bởi người khác làm cho;
lại có những người tự ý làm cho mình thành yêm hoạn vì Nước Trời” (Mt
19,10-12 : Tin Mừng).
-
“Có người yêm hoạn từ
lòng mẹ” (Mt 19,12a). Đây là một loại bệnh về sinh lý thuộc mầu nhiệm sự
dữ, Đức Giêsu đã giải thích về bệnh tật người ta phải mang : “Chẳng phải tội người ấy hay cha mẹ nó đã
phạm, song để nơi nó công việc Thiên Chúa được hiện tỏ” (Ga 9,3). Cụ thể
người bị tật bẩm sinh không có khả năng sinh sản, họ vẫn là người bình thường,
nên không ai được chủ trương phải giải quyết sinh lý mới là người bình thường.
-
“Có những người bị
người khác làm cho yêm hoạn” (Mt 19,12b). Cụ thể các hoạn quan trong đền
vua, chỉ vì miếng cơm manh áo mà chịu thiến!
-
“Có những kẻ yêm hoạn
vì Nước Trời” (Mt 19,12c). Câu này có quyền hiểu hai nghĩa:
·
Đức Giêsu nói về hàng giáo sĩ của Hội Thánh, họ tình nguyện
sống độc thân để chuyên lo việc Nước Thiên Chúa (x 1Cr 7,32). Đức Giêsu gọi
những người này là thiên thần : “Con cái
đời này cưới vợ lấy chồng, chứ những ai được xét là đáng hưởng phúc đời sau và
sống lại từ cõi chết, thì không cưới vợ cũng chẳng lấy chồng. Quả thật, họ
không thể chết nữa, vì được ngang hàng với các thiên thần. Họ là con cái Thiên
Chúa, vì là con cái sự sống lại” (Lc
20,34-36). Như vậy, người sống độc thân vì Nước Trời diễn tả giá trị Hội Thánh
thời cánh chung.
·
Vợ chồng trung tín với
nhau theo Luật Chúa, cũng được hiểu là một loại “yêm hoạn” vì Nước Trời.
Bởi lẽ một giáo sĩ phải giữ ba lời khấn : vâng
lời, khó nghèo và khiết tịnh. Thế thì vợ chồng vâng lời nhau thì khó hơn
một tu sĩ vâng lời Bề Trên ; vợ chồng sống khó nghèo tức là vợ sống vì chồng,
chồng sống vì vợ, cả vợ chồng sống vì đàn con, nên họ chấp nhận cảnh nghèo,
điều này làm họ mệt mỏi hơn giáo sĩ không được có tài sản ; vợ chồng trung
thành với nhau về vấn đề sinh lý, thì còn khó hơn một giáo sĩ giữ đức khiết
tịnh. Bởi thế thánh Phaolô khuyên các tín hữu nếu có thể hãy sống độc thân như
ông, “vì người có vợ thì lo lắng việc
đời, họ tìm cách làm đẹp lòng vợ; người độc thân thì lo việc Chúa để làm đẹp
lòng Chúa” (1Cr 7,33). Và ông đề nghị : “Người có vợ hãy ở như không có, vì ngày cánh chung đã gần kề” (1Cr
7,29).
Vậy vợ chồng có sứ mệnh diễn tả đời sống Hội Thánh
lữ hành, đó là mục đích chính của Hôn Nhân Kitô giáo. Khi vợ chồng có sự
bất hòa, hãy nhớ Hội Thánh được gọi là trẻ thơ (x 1Ga 2,1.12.14.18.28), thì hãy
sống tinh thần trẻ thơ như thánh Phaolô dạy : “Có bất hòa thì như con nít thôi” (1Cr 14,20). Nhất là muốn
gia đình hạnh phúc, phải thực hành lời thánh Phaolô dạy trong Bức thư ông nói
về gia đình : “Hãy cùng nhau đối đáp những bài Thánh vịnh, Thánh thi và Thánh ca, do
Thần Khí Thiên Chúa linh hứng” (Ep 5,19). Nói cách khác, gia đình, vợ
chồng, con cháu luôn biết dùng Lời Chúa mà đối đáp với nhau, vì tin vào lời
khuyên của thánh Tông Đồ : “Anh em hãy
đón nhận Lời Thiên Chúa, không phải như lời người phàm, nhưng như Lời Thiên
Chúa, đúng theo bản tính của Lời ấy” (1Tx 2,13: Tung Hô Tin Mừng). Nghĩa là
đặt tất cả niềm tin vào sức mạnh Lời Chúa luôn biến dữ ra lành, lại được lãnh
nhận dồi dào ân sủng của Thiên Chúa, cộng đoàn mới được bình an, hạnh phúc sung
mãn.
THUỘC LÒNG.
Chồng
phải yêu thương vợ như Đức Kitô yêu Hội Thánh và vợ phải phục tùng chồng như Hội
Thánh tùng phục Đức Kitô (Ep 5,21).
* XIN ĐƯỢC
GÓP Ý :
Nhìn vào thực tế, chắc
ai cũng phải công nhận hầu hết những đôi vợ chồng còn ở với nhau chỉ vì nghĩa
vụ chứ không phải vì tình yêu, cho nên họ phải chịu đựng nhau. Khi không chịu
đựng nổi, thì chắc chắn đi đến ly dị!
Vậy tôi đề nghị các bạn trẻ trước
khi lập gia đình cần phải cầu nguyện nhiều xin Chúa soi sáng, lắng nghe những trải
nghiệm của cha mẹ và những người đi trước hướng dẫn. Khi đã quyết định thì phải
có tiêu chuẩn chọn bạn. Tôi xin đưa ra chín tiêu chuẩn sau
NHỮNG TIÊU
CHUẨN CHỌN BẠN TRĂM NĂM
Thiết tưởng có chín tiêu chuẩn sau đây:
1- Cùng Tin: Thánh Phaolô dạy: “Chớ có lứa đôi lệch lạc
giữa người tin Chúa và kẻ không tin, vì hòa hợp thế nào được giữa ánh sáng và
bóng tối!” (2 Cr 6, 14).
2- Tự Lập: Chúa Giêsu nói: “Người nam sẽ
bỏ cha mẹ mình mà luyến ái với vợ” (Mt 19, 5). Vậy:
/ Tự
lập về mặt kinh tế: Vợ chồng không lệ thuộc vào tiền của bên nội hay
bên ngoại. Liệu sao vợ chồng có khả năng tổ chức một gia đình đủ cho nhu cầu
tối thiểu.
/ Tự
lập về mặt tinh thần: Vợ chồng phải đặt trách nhiệm xây dựng một gia
đình hiệp nhất trong ý Chúa, không vì chữ hiếu mà nghiêng ngả bên nội hay bên
ngoại.
3- Trẻ Thơ: Thánh Phaolô nói: “Anh em có
bất hoà thì như con nít thôi!” (1Cr
14,20).
4- Tuổi Đời: Vợ không nên nhiều tuổi hơn
chồng, vì sắc đẹp và khả năng sinh lý của vợ chóng tàn hơn chồng.
5- Văn Hóa: Văn hóa của vợ không nên trổi
vượt hơn chồng. Vì nếu văn hóa của vợ trổi hơn chồng, người chồng sẽ mặc cảm.
6- Làm Việc: Nhờ cả
hai vợ chồng thích làm việc, họ dễ cảm thông lẫn nhau, nhất là tháo vát giải
quyết được những khó khăn của gia đình.
7- Khỏe Mạnh: Cả hai
vợ chồng cần có sức khoẻ tương đối, vừa để bảo đảm kinh tế gia đình, vừa để bảo
đảm sức khoẻ con cái.
8- Vui Tươi: Niềm vui
trên khuôn mặt là dấu chỉ sự hiện diện của Thiên Chúa. Thực vậy, thiên thần nói
với Đức Maria trong lúc Truyền Tin: “Vui
lên! Hỡi Đầy ơn phúc! Chúa ở cùng Bà” (Lc 1,28). Platon định nghĩa: “Con
người là con vật biết cười!”
9- Khó Với Mình,
Quảng Đại Với Chúa Và Tha Nhân (x 2Cr
6,12t). Đó là tu thân: tự bắt mình đi ngược lại bản tính ích kỷ.
Nhưng trong thực tế,
không ai tìm được một người đủ chín tiêu chuẩn trên, nhưng tưởng đó là một chỉ
tiêu cần thiết đặt ra để các bạn chọn lựa. Một người bạn chọn, càng đạt được
nhiều tiêu chuẩn trên, thì bạn càng an tâm hơn. Nếu tiêu chuẩn quá ít thì phải
nhắm trứơc sự chịu đựng của mình.
/ TÓM TẮT:
Cùng tin,
tự lập, trẻ thơ.
Tuổi đời văn hóa : thiếp
nhờ chàng hơn.
Cùng làm, mạnh khỏe, vui tươi.
Khó ta, quảng đại tha nhân. Cưới
liền!
http://phaolomoi.net
LM. GIUSE ĐINH QUANG THỊNH