Trả lời:

Nói về ma quỉ (devils, ghosts) chúng ta có thể phân biệt hai loại sau đây:

1- Trước hết là có những hiện tượng kinh dị mà nhiều người đã gặp thấy  và  tin đó là có hồn ma  hiện ra  để nhát đảm  người còn sống. Cụ thể ở Saigon trước năm 1975, người ta đồn rằng  có  một căn nhà ở đường Trương minh Giảng, thường có  ma hiện về  phá phách  ban đêm.  Nhà này là của một cặp vợ chồng kia bất hòa sao đó, khiến người chồng bắn vợ chết, sau đó cũng tự sát. Từ đó, ai dọn đến ở đều gặp hồn ma hiện về phá phách khiến không ai dám ở trong căn nhà đó nữa. Đây là điển hình cho những chuyện người ta đồn nhau ở khắp nơi về điều được gọi là  có ma quỉ  hiện ra  quấy phá người sống. 

Ở Mỹ cũng có hiện tượng tương tự. vì  có những nhà  được gọi là “Haunted houses” (có ma ám ảnh) không ai dám ở vì tin là có ma hiện ra nhát người sống. Bản thân tôi, khi còn làm phó xứ ở một giáo xứ kia, có một giáo dân người Mễ-Tây Cơ  một hôm đã đến xin tôi làm phép nhà cho bà ta vì bà nói đêm đêm có tiếng la hét trong phòng tắm kế bên phòng ngủ,  mặc dù  trong nhà chỉ có hai vợ chồng già và không ai sử dụng phòng tắm về đêm! Tôi đã đến làm phép nhà cho bà và sau đó  không thấy bà nói gì về việc sợ hãi kia nữa.

Như vậy, chắc chắn có những “hiện tượng bất thường” xảy ra mà người ta gán cho là có ma quỷ  xuất hiện dưới nhiều hình thức  để nhát đảm hay quấy phá người sống. Giáo Hội không đưa ra một giải thích rõ nào về những hiện tượng này, mặc dù  tin có chuyện ma quỷ ám hại con người  nên cho đến nay, Giáo Hội vẫn sử dụng phép  “trừ   quỷ, trừ tà”  (Exorcism) được Giáo Quyền địa phương trao cho một linh mục nào thi hành khi cần đến.

Xưa kia, khi còn đi rao giảng Tin Mừng Cứu Độ, Chúa Giêsu cũng đã nhiều lần “trừ quỉ” nhập vào làm khổ nhiều người. Điển hình là trường hợp có người kia đã bị một lũ quỷ nhập và hành hạ rất khốn đốn. Chúa đã trừ chúng ra khỏi nạn nhân và  cho chúng nhập vào đàn heo và lao xuống vực thẳm chết.hết. (Lc 8: 26-31). Lại nữa, “các thần ô uế, hễ thấy Đức Giêsu thì sấp mình dưới chân Người và kêu lên: Ông là Con Thiên Chúa. Nhưng Người đã cấm ngặt  chúng không được không được tiết lộ Người là ai.” (Mc 3:  11-12).

Quỷ la lên khi bị Chúa trừ ra khỏi các nạn nhân của chúng và không cho phép chúng nói Người là ai (Lc  4: 40-41).Tin Mừng Thánh Matthêu cũng thuật lại trường hợp một người bị quỷ ám khiến cho  mù  lòa  và câm. Chúa đã trừ quỷ ra khỏi anh ta khiến anh lại  được trông thấy và nói được. (Mt 12: 22-23). Đặc biệt, Chúa đã trừ 7 quỷ ám hại một phụ nữ tên là  Maria Ma-đa-la. (Lc 8 : 2) . Bà này sau đó đã đi theo Chúa cho đến khi Người chết trên thánh giá. Bà cũng là phụ nữ đầu tiên đã đến viếng Mộ Chúa sáng ngày thứ nhất trong tuần và đã được gặp Chúa hiện ra và bảo đi loan báo tin mừng Chúa Phục Sinh cho các môn đệ Người. (Mt 28:  1-10; Ga 20: 11-18)

Thánh Phaolô cũng nhân danh Chúa Kitô để trừ  quỷ nhập vào một phụ nữ chuyên nghề bói toán, đồng bóng:

“Nhân danh Đức Giêsu-Kitô, ta truyền cho ngươi phải xuất khỏi người này. Ngay lúc ấy quỷ thần liền xuất ra” (Cv16: 18)

Nhưng  phải nói ngay là, những trường hợp quỷ nhập và ám hại người sống nói trên, kể cả  những chuyện  ma quỷ  hiện hình  để quấy phá  người sống, tất cả  chỉ  có tác dụng làm cho người  ta sợ hãi, khốn khổ về thể xác mà thôi, chứ không có gì phải lo sợ về phần hồn.

 Điều đáng lo sợ về phần hồn, hay phần rỗi của mọi người chúng ta là có  loại ma quỷ  không hiện hình để phá phách, hay ám hại ai  về thể xác,  nhưng  vô hình cám dỗ con người với nhiều chiến lược tinh xảo  khiến  cho rất nhiều người  đã và đang ngã theo chúng để làm những sự dữ, sự tội như chúng ta thấy rõ bộ mặt của chúng trong cách sống của biết bao người ở khắp nơi xưa và nay. 

2- Đó là  Quỷ Satan và bè lũ:

Loại  “ma quỷ”  này không  hiện ra để  làm  cho ai phải khiếp sợ, nhưng lai vô hình ám hại con người cách đáng sợ hơn,với những mưu chước  cám dỗ  rất tinh vi và thâm độc để mong lôi kéo con người ra khỏi  tình yêu của Thiên Chúa, làm nô lệ cho chúng để mất hy vọng được cứu rỗi.

Đây là thứ quỷ mà   Kinh Thánh và  Giáo lý của Giáo Hội  nói về “một Thiên Thần đã sa ngã để trở thành quỷ Satan” và kéo theo các Thiên Thần khác  nổi lên chống lại Thiên Chúa. Chúng  không hề ăn năn xin tha thứ để vĩnh viễn là những kẻ phản loạn, muốn lôi kéo con người đi theo chúng để chống lại Thiên Chúa là tình yêu, công minh và thánh thiện. (x. SGLGHCG số 391-394)

Thánh Gioan, trong Sách Khải Huyền, đã gọi loại ma quỷ hay Sa-tan này  là Con Mãng  xà, tức Con Rắn xưa: 

“Bấy giờ tôi thấy một Thiên Thần từ trời xuống, tay cầm chìa khoá vực thẳm và một dây xích lớn. Người bắt lấy Con Mảng Xà, tức là Con Rấn xưa, cũng là ma quỷ hay Sa-tan, và xích nó lại một ngàn năm.” (Kh 20: 1-20)

Nói rõ hơn, loại ma quỷ này được xem như “những Thiên Thần đã sa ngã” vì đã kiêu căng chống lại Thiên Chúa và  đã  bị đạo quân thiên quốc của Tổng lãnh Thiên thần Mi-ca-e  đánh bại.

Đây mới là loại “ ma quỉ” mà chúng ta phải  khiếp sợ và đề phòng để không sa vào cạm bẫy của chúng  như Thánh Phêrô đã ân cần nhắc nhở  chúng ta sau  đây:

“Anh em hãy sống tiết độ và tỉnh thức, vì ma quỷ, thù địch của anh  em, như sư tử gầm thét rảo quanh tìm mồi cắn xé.” (1 Pr  5: 8)

Như sư tử đói rảo quanh tìm mồi ăn sống nuốt tươi  thế nào, thì ma quỷ cũng ngày đêm rình rập để cướp lấy linh hồn chúng ta bằng  mọi mưu chước cảm dỗ như vậy.

Như thế, loại ma quỷ này  mới  chính là  kẻ thù nguy hiểm nhất mà chúng ta phải tỉnh thức đề phòng, và  nương nhờ ơn Chúa  để chống lại  hầu  được sống trong tình thương của Chúa và có hy vọng được cứu rỗi nhờ công nghiệp cứu chuộc của Chúa Kitô.

Quỷ Satan và bè lũ “rảo quanh cõi đất và lang thang khắp đó đây”  như chính Satan đã trả lời Thiên Chúa khi nó muốn thách đố Thiên Chúa về lòng tin và yêu mến của ông Gióp trong cơn thử thách nặng nề. Chúa cho phép nó được  đụng chạm đến của cải, tài sản của ông Gióp nhưng không được đụng đến mạng sống của ông. (Gióp 1: 9: 12)

Chính vì mục đích của chúng là lôi kéo con người ra khỏi tình thân với Chúa nên Quỷ Satan và bè lũ đã và đang xô đẩy  quá  nhiều người xuống vực thẳm hư mất đời đời, vì  đã dại dột  nghe theo chúng để phạm những tội ghê gớm như giết người hàng loạt, phá thai không  gớm  tay, hận thù, trộm cướp, ham mê khoái lạc (Hedonism) và dâm ô thác loan, chối bỏ Thiên Chúa để tôn thờ tiền bạc và của cải  vật chất, buôn bán phụ ữ và trẻ nữ để bán cho bọn ma cô tú bà hành nghề mãi dâm và ấu dâm rất khốn nạn, và tội  lỗi, trong khi  dửng dưng trước sự đau khổ, nghèo đói của biết bao người không may mắn ở khắp nơi trên thế giới. Đặc biết ở các quốc gia độc đảng, độc tài, tham quyền cố vị  để vơ vết của cải, làm giầu cho bản thân và phe nhóm, trong khi nhắm mắt bịt tai trước những bất công xã hội và suy thoái nặng nề về  luân thường đạo lý. Tắt một lời: thế giới đang sống với văn hóa của sự chết vì Satan đang thống trị  quá nhiều  người ở khắp nơi trên thế gian tục hóa, vô luân vô đạo  ngày nay.

Từ thuở đầu tiên, chính quỷ Satan, trong hình thù  con Rắn,  đã cám dỗ bà Eva ăn trái cấm trong Vườn  Địa Đàng, khiến con người đã mất tình thân với Thiên Chúa và mang sự chết vào trần gian như ta đọc thấy trong Sách Sáng Thế., và Thư Rôma của Thánh Phaolô. ( x. St 3: 1-6; Rm  5: 12 )

Sau này, cũng chinh quỷ Satan  đã dám đến cám dỗ Chúa Giêsu ba lần trong rừng vắng, nơi Chúa ăn chay cầu nguyện. Chúa đã đánh bại và quát mắng nó: “ Satan kia xéo đi.” (Mt 4 : 10) 

Chúa  đã đánh bại Satan với Thần khí của Thiên Chúa như lời Người  đã nói với  dân chúng chứng kiến việc Người trừ quỷ ra khỏi một nạn nhân bị nó làm cho câm và mù mắt:

“...còn nếu Tôi dựa vào Thần Khí  Thiên Chúa mà trừ quỷ thì quả là triều đại Thiên Chúa đã đến giữa các ông.” (Mt 13: 28)

Sau này, cũng  Satan đã “nhập vào Giuđa” sau khi  môn đệ này ăn miếng bánh Chúa trao cho trong đêm Tiệc Ly cuối cùng.  Và y đã ra đi trong đêm tối để thi hành việc trao nộp Chúa cho bọn Thượng tế và kỳ mục Do Thái. (Ga 13 : 27)

Trước đó, Chúa cũng đã nói với Phêrô  về  hiểm họa cám dỗ của Satan như sau:

“Si-mon, Si-mon ơi, kìa Satan đã xin được sàng anh  em như người ta sàng gạo.” (Lc  22: 31)

Sàng  như sàng gạo, nghĩa là cám dỗ mãnh liệt cho ta sa ngã. Vì thế, Chúa đã nhắc thêm cho Phêrô và các môn đệ Người  phải luôn  tỉnh thức mà cầu nguyện:

“Anh  em hãy canh thức mà cầu nguyện  kẻo sa chước cám  dỗ. Vì tinh thần thì hăng hái, nhưng thể xác lại yếu đuối.” (Lc 14: 38 )

Chúa  phải nhắc các môn đệ Người và tất vả chúng ta như vậy vì  Người biết rằng Satan  và  bè lũ luôn rình rập từng giây từng phút  để cám dỗ con người phạm tội nghịch cùng Thiên Chúa như chúng luôn thù nghich Thiên Chúa và không muốn cho ai thuộc về Thiên Chúa nữa.

Tóm lại, ma quỷ là một thực thể không thể chối cãi được. Chúng có mặt cách vô hình trên trần gian, sau khi đã phản nghịch cùng Thiên Chúa và bị trục xuất ra khỏi Thiên Đàng  như  Kinh Thánh và giáo lý của Giáo Hội  dạy. Chúng quả thực là kẻ thù đáng sợ cho mọi người tín hữu chúng ta, vì âm mưu thâm độc của chúng muốn lôi kéo chúng ta ra khỏi tình thương và  tình thân với Chúa, khiến ta mất hy vọng được cứu rỗi nhờ công nghiệp cứu chuộc của Chúa Kitô.

Do đó, muốn được  cứu rỗi, muốn thuộc vể Chúa  để hưởng Thánh Nhan  Người trên cõi vĩnh hằng, chúng ta không thể coi thường sự có mặt của ma quỉ hằng tỉnh thức và rình rập bên ta ngày đêm để cám dỗ ta làm những gì trái nghích với tình thương, công bình và thánh thiện của Thiên Chúa là  Cha cực tốt cực lành; Đấng giầu yêu thương nhưng gớm ghét mọi tội lỗi, vì tội lỗi là do ma quỷ  gây ra  như  Thánh Gioan Tông Đồ đã dạy dưới đây: 

“Ai phạm tội thì là người của  ma quỷ 
Vì ma quỷ phạm tội từ lúc khởi  đầu
Sở dĩ Con Thiên Chúa xuất hiện
Là để phá hủy công việc của ma quỷ.”  (1 Ga  3: 8)

Vậy chúng ta phải luôn tỉnh thức, luôn cầu nguyện  và đề phòng để không sa chước cám dỗ của ma quỷ, là kẻ triệt để  khai thác sự yếu đuối của bản tính con người và gương xấu của thế gian, của  môi trường xã hội để mong  xô chúng ta xuống vực thẳm  hư mất đời đời. cùng với chúng.. Cho nên, muốn được cứu rỗi để vào Nước Thiên Chúa mai sau, tất cả chúng ta , những người may mắn có  được đức tin, phải cương quyết chống lại Satan và bè lũ để  không phạm tội và mất hy vọng được cứu rỗi nhờ công nghiệp cứu chuộc của Chúa Kitô.

Ước mong những giải đáp trên thỏa mãn câu hỏi đặt ra.

LM Phanxicô Xaviê Ngô Tôn Huấn