BÀI GIẢNG
ĐỜI SỐNG
HỘI THÁNH CHÚA KITÔ
Để
nhận ra những điểm giáo lý về đời sống Hội Thánh Chúa Kitô, trước nhất chúng ta
phải tìm hiểu :
-
Tầm quan trọng trong
chương 21 của Tin Mừng Gioan.
-
Ý nghĩa 153 con cá.
-
Lý do Chúa Giêsu ra
lệnh cho các môn đệ : “Hãy thả lưới bên phải thuyền”.
-
Lý do Chúa Giêsu hỏi
ông Phêrô ba lần “có yêu Thầy không” trước khi Ngài trao quyền ?
-
Những việc làm cụ thể,
phát xuất từ đức ái để xây dựng Hội Thánh.
&&&
I/ TẦM QUAN TRỌNG TRONG CHƯƠNG 21 CỦA TIN MỪNG GIOAN.
Ngày
nay có nhiều ý kiến khác nhau về tác giả chương 21 của Tin Mừng thứ tư, người
thì bảo là của ông Gioan, kẻ khác cho là của môn đệ ông Gioan, ý kiến khác nữa
lại cho là của một tín hữu vô danh nào đó. Sở dĩ đã có những ý kiến khác nhau
như vậy, vì họ thấy ông Gioan đã kết thúc Tin Mừng ở chương 20,30-31 : “Đức Giêsu đã làm trước mắt các môn đồ của
Ngài nhiều dấu lạ khác nữa, không viết lại trong sách này …” , thế mà lời
kết trong chương 21, tác giả lấy lại lời kết ở chương 20!
Vấn
đề của tác giả nào, chúng ta hãy để cho các nhà chuyên môn tranh luận, còn phần
các Ktô hữu phải xác tín rằng :
Chương 21 của ông Gioan được Hội Thánh
Công giáo công nhận là phần của Mạc Khải, tác giả chính hay tác giả nguyên nhân
là Chúa Thánh Thần ; tác giả phụ hay tác giả dụng cụ là người viết.
20 chương đầu của Tin Mừng Gioan, tác
giả viết về Chúa Giêsu :
-
Ngài là Đấng tái tạo
mọi sự trong vũ trụ nên hoàn hảo hơn.
-
Ngài là sự sống.
-
Ngài là ánh sáng.
-
Ngài là chân lý.
Chỉ có chương 21 ghi nhận những
sinh hoạt đời sống Hội Thánh, tuy nhiên tầm quan trọng của chương 21 cũng bằng 20 chương trước, vì
hai lời kết đều ghi giống nhau : “Đức Giêsu
đã làm …” (x Ga 20,30 ; 21,25)
II. Ý NGHĨA 153 CON CÁ ?
1- Theo thánh Giêrônimô : Thời bấy giờ
người ta nghĩ là tất cả mọi loại cá biển
gồm 153 loại. Nếu thế thì đây là biểu tượng cho sứ mệnh của Hội Thánh : nhờ làm
theo Lời Chúa, Hội Thánh thâu họp vạn vật để phục vụ con người, con người “thuộc
về Chúa Kitô, Chúa Kitô thuộc về Chúa Cha” (x 1Cr 3,22-23). Đó cũng là
ý mà Phụng vụ hôm nay đã nói trong Bài đọc II : “Mọi loài thụ tạo trên trời, dưới đất, trong lòng đất, ngoài biển khơi
và vạn vật ở các nơi đó, tất cả đều tung hô : “Xin kính dâng Đấng ngự trên ngai và Con Chiên lời chúc tụng cùng danh
dự, vinh quang và quyền năng đến muôn thuở muôn đời!” (Kh 5,13)
2- Theo thánh Augustin : Tin Mừng Gioan viết
về cuộc sáng tạo mới trong Đức Giêsu, mọi hoạt động trong Hội Thánh cũng chính
là con người được Đức Giêsu mời gọi cộng tác để kiện toàn cuộc tạo dựng mới
này. Do đó số 153 con cá có nghĩa là :
a- Hình tam giác đều có ba cạnh, ba góc bằng nhau : chỉ về Ba Ngôi Thiên
Chúa bằng nhau.
b- Sáu đoạn trên mỗi cạnh tam giác chỉ 6 ngày Thiên Chúa
tạo dựng vạn vật trong vũ trụ rất tốt đẹp (x St 1).
c- Nhìn trên hình tam giác, số 17 = 10 + 7. Số 10 chỉ về
10 Điều răn (toàn thể Luật Chúa) ; số 7 chỉ về các Bí tích (toàn thể ơn Chúa).
Đây là dấu chỉ : nhờ Lời Chúa ta được lãnh nhận dồi dào ơn qua các Bí tích.
d- Số 153 con cá trong lưới của ông Phêrô là tổng số từ
1+2+3+… 17. Đây là dấu chỉ sứ mệnh của Hội Thánh phải làm cho toàn thể nhân
loại thuộc về Hội Thánh, thuộc về Thiên Chúa
Vậy
cuộc tạo dựng mới này rất hoàn hảo nhờ Ba Ngôi Thiên Chúa dùng Lời và các Bí
tích để tái tạo vũ trụ nói chung và người Công Giáo nói riêng.
Vì
sứ mệnh của Hội Thánh là dùng Lời Chúa và Bí tích để làm cho cả loài người được
tạo dựng lại trong Đức Giêsu Phục Sinh, cho dù các Tông Đồ có bị bách hại vì sứ
mệnh này, họ cũng không sợ hãi. Trái lại, họ hân hoan bị sỉ nhục vì danh Chúa
Giêsu Kitô! (x Cv 5,27b-32 . 40-41 : Bài đọc I) Bởi vì: “Máu các thánh Tử Đạo là hạt giống
phát sinh các Kitô hữu” (ông Tertuliano)
III. LÝ DO CHÚA GIÊSU
RA LỆNH CHO CÁC MÔN ĐỆ : “HÃY THẢ LƯỚI BÊN PHẢI THUYỀN?” (x Ga 21,6)
Thuật
ngữ “bên phải” của Thánh Kinh luôn
luôn diễn tả về ơn cứu độ như con chiên (người lành) đứng bên phải Thiên Chúa cứu độ (x Mt 25,34),
như lời ngôn sứ Êdêkiel chương 47, câu 1 nói : “Tôi đã thấy nước từ bên phải đền thờ chảy ra, và nước ấy chảy đến những
ai thì được cứu độ.”
“Nước
từ bên phải đền thờ chảy ra” chính là trái tim Chúa Giêsu bị đâm trên
thập giá !
Vậy
lưới các Tông Đồ thả bên phải thuyền bắt được mẻ cá lạ lùng, chính là dấu chỉ
những hoạt động của Hội Thánh sẽ đạt kết qủa lạ lùng nhờ nguồn cứu độ trong
Phụng vụ, nhất là Bí tích Khai tâm (Thánh Tẩy, Thêm Sức, Thánh Thể) phát xuất
từ cạnh sườn Đức Giêsu bị đâm ! (x Ga 19,31-37)
IV. LÝ DO CHÚA GIÊSU HỎI ÔNG PHÊRÔ BA LẦN “CÓ YÊU
THẦY KHÔNG” TRƯỚC KHI NGÀI TRAO QUYỀN ?
Trước
nhất, ta phải phân biệt hai động từ yêu được dùng trong trình thuật này :
* Agapê : yêu vô vị lợi, không phân biệt
bạn hay thù.
* Philein : Yêu trong tình bạn, đặt trên
công bằng giao hoán.
Ta
thấy ba lần Chúa Giêsu hỏi và ông Phêrô trả lời :
- Con có Agapê Thầy
không ? Dạ, con Philein Thầy. Con hãy chăn chiên (Arnia).
- Con có Agapê Thầy
không? Dạ, con Philein Thầy. Con hãy chăn cừu (Probata).
- Con Philein Thầy
sao ? Dạ, con Agapê Thầy. Con hãy chăn cừu (Probata).
Như
vậy,
a-
Chỉ khi nào thủ lãnh Phêrô trả lời Agapê, Chúa Giêsu mới đồng ý, nghĩa là phải
yêu như Chúa yêu mới đạt.
b-
Ba lần Chúa Giêsu hỏi về tình yêu của ông Phêrô, Ngài muốn ông chuộc lại ba lần
đã chối Thầy. Vì thế lần thứ nhất Chúa Giêsu hỏi ông : “Phêrô, con có yêu mến Thầy HƠN những người này không ?” (Ga 21,15 :
Tin Mừng).
Chữ
HƠN ở đây có ý nhắc đến lần ông đã tự mãn thề thốt : “Dù mọi người đều vấp ngã vì Thầy, còn con, con sẽ không bao giờ vấp ngã
!” (Mt 26,33) Nhưng rồi sau đó ông đã chối Thầy ba lần !?
Bởi
thế, sau ba lần Thầy hỏi về tình yêu của ông, ông hiểu ý Thầy muốn ông nhớ lại
ba lần ông đã chối Thầy, nên ông buồn và khiêm tốn trả lời : “Lạy Thầy, Thầy thông hay mọi sự (con đã chối
Thầy ba lần), Thầy biết con yêu mến Thầy !” (Ga 21,17) Lúc đó Chúa mới trao
quyền cho ông thâu họp mọi người trên dương thế thuộc về Hội Thánh, mà “thế giới sẽ thuộc về tay ai biết yêu mến!”
(Thánh Gioan Vianey)
c- Ba
lần Chúa hỏi ông Phêrô về tình yêu, và sau mỗi lần Ngài lặp lại việc trao quyền
chăm sóc Hội Thánh cho ông. Vì ba lần
Chúa hứa trao quyền là không bao giờ Ngài rút lại, cũng như ông Abraham mua
hang Makpela để an táng bà Sara, ông phải mặc cả với ông Kết, người địa phương
tới ba lần, để miếng đất ông Abraham
mua thuộc vĩnh viễn thuộc quyền sở hữu của ông, để mộ vợ ông không ai được động
đến. (x St 23,1-20)
Đức
Giêsu chọn ông Phêrô làm thủ lãnh, không phải vì ông học thức hơn ai, mà trái
lại, ông bị dân liệt vào loại vô học (x Cv 4,13) ; không phải ông thánh thiện
hơn ai, trái lại ông là kẻ kiêu ngạo : “Cho
đi mọi người đều vấp ngã vì Thầy, tôi sẽ không vấp ngã bao giờ”. Đức Giêsu
bảo ông : “Quả thật, Ta bảo ngươi, nội
đêm nay trước khi gà gáy ngươi đã chối Ta ba lần” (x Mt 26,33-34) ; nhất là
có lần ông dám lên tiếng khuyên răn dạy Thầy : “Đừng đương đầu với kẻ ác, vì đó là dấu Thiên Chúa không thương” !
Tức khắc Đức Giêsu mắng ông là : “Satan,
lui lại đằng sau” (x Mt 16,21-23) ; ông cũng là kẻ nóng nảy và hung bạo : “chém đứt tai đầy tớ của vị thượng tế” !
(x Ga 18,10)
Dầu
thế Đức Giêsu vẫn quyết trao Hội Thánh cho ông lãnh đạo. Đó là quyền tự do của
Thiên Chúa. Nhưng quyền tự do này Chúa vẫn muốn lệ thuộc vào đức ái của con người, khởi đi từ lòng
sám hối. Mà thực, trong số 12 Tông Đồ chỉ có ông Phêrô xưng thú tội mình trước
mặt Thầy : “Lạy Thầy, con là kẻ có tội,
xin Thầy tránh xa con” (Lc 5,8). Vì Chúa biết nhiệm vụ Ngài trao rất nặng
nề và nguy hiểm đến tính mạng, như các Tông Đồ bị đòn vọt, ra tù vào khám (x Cv
5,7b-32.40-41 : Bài đọc I). Chỉ có tình yêu mới giúp người môn đệ Chúa lướt
thắng mọi khó khăn. Thánh Augustin nói : “Ở
đâu có tình yêu, thì ở đấy hết khó
nhọc, và giả như có khó nhọc, thì lại yêu chính sự khó nhọc ấy”. Và vì yêu
Thầy mà chăm sóc chiên của Thầy, chứ không phải tìm lợi nhuận nơi đàn chiên của
Thầy mà xén lông, vắt sữa, làm thịt!
Như
vậy, dưới cái nhìn của tác giả Mátthêu, Chúa xây dựng Hội Thánh trên nền tảng đức tin người thủ lãnh của cộng đoàn.
Đức tin ấy được biểu lộ bằng việc phát biểu về giáo lý xuất sắc, đã được lãnh
nhận từ Cha trên trời (x Mt (16,15-19). Nhưng dưới cái nhìn của người môn đệ
Chúa yêu, thì Chúa xây dựng Hội Thánh trên đức
ái của thủ lãnh, của tập thể.
V. NHỮNG VIỆC LÀM CỤ THỂ, PHÁT XUẤT TỪ ĐỨC ÁI ĐỂ XÂY
DỰNG HỘI THÁNH.
Sau
khi ta đã xác tín rằng Chúa Giêsu Phục Sinh mời gọi chúng ta cộng tác với Ngài
trong tình yêu Thiên Chúa ban để xây dựng Hội Thánh dựa trên Lời Chúa và các Bí
tích, có thế mới làm hoàn tất công cuộc sáng tạo của Thiên Chúa là phải tập họp
mọi người trên trái đất gia nhập Hội Thánh. Muốn được thế ta phải ý thức thực
hành các việc làm do tình yêu Đức Kitô thúc bách :
1/ Mọi người cần nhất trí với thủ lãnh. Đan
cử ông Phêrô hô lên : “Tôi đi đánh cá đây”,
các môn đệ khác nhao nhao : “Chúng tôi
cùng đi với anh”, dù có người không biết nghề chài lưới như ông Matthêu,
như ông Nathanael (x Ga 21,3).
2/ Vâng Lời Thiên Chúa hơn vâng lời người
ta (Cv 5,29 : Bài đọc I). Đan cử
các môn đệ ngoan ngoãn, tin tưởng, mau mắn làm theo Lời Chúa dạy : “Hãy thả lưới bên phải thuyền”, dù họ đã vất
vả suốt cả đêm mà không bắt được con cá nào (x Ga 21,6 : Tin Mừng).
3/ Mọi thành công ta đạt được phải
quy về vinh quang Thiên Chúa. Cụ thể
như các Tông Đồ sau khi bắt được mẻ cá lạ lùng, ông Gioan nói với ông Phêrô : “Chúa
đó” (x Ga 21,7), nghĩa là nhìn vào kết quả việc con người làm, ta nhận
ra Thiên Chúa. Bởi vì “không có Thầy
Giêsu, không ai có thể làm được việc gì” (x Ga 15,5b).
4/ Kết quả việc làm của các Kitô hữu
phải góp với chủ chăn trong Hội Thánh, để qua tay chủ chăn cùng góp lên một của
lễ với Chúa Giêsu. Đan cử như Chúa
Giêsu bảo các Tông Đồ : “Đem ít cá mới
bắt được tới đây”, nhưng chỉ có một mình ông Phêrô lên thuyền rồi kéo lưới vào
bờ, lưới đầy những cá lớn, đếm được 153 con (Ga 21, 9-11 : Tin Mừng).
5/ Khi đến dự tiệc của Chúa ăn mặc
lịch sự, nết na. Điển hình khi ông
Phêrô biết Chúa Giêsu đang đứng trên
bờ, ông vội lấy khăn quấn vào mình vì ông đang ở trần, rồi ông nhảy tùm xuống
biển bơi vào gặp Thầy (x Ga 21,7).
6/ Đoán ý muốn người khác để phục vụ
là ta bắt chước Chúa Giêsu, Ngài
cũng đoán ý các Tông Đồ đang buồn bã vì không bắt được con cá nào, nhưng chẳng
ai cằn nhằn với thủ lãnh, Chúa lên tiếng hỏi các ông : “Các chú có gì ăn không ?” Họ đáp : “Thưa không”, thế là Chúa Giêsu nướng bánh và cá trên than hồng,
rồi Ngài bảo các ông : “Anh em hãy đến mà
ăn” (x Ga 21, 11-12).
7/ Ý thức thân phận yếu đuối mỏng dòn của
mình đã nhiều lần sa ngã phạm tội mà sám hối trước mặt Chúa. Bởi vì Chúa
biết ông Phêrô đã phản bội chối Thầy ba lần, nhưng sau đó ông khóc lóc ăn năn,
thì Ngài vẫn tín nhiệm ông mà trao cho ông quyền thủ lãnh Hội Thánh. Ba lần
Chúa Giêsu hỏi : “Simon Phêrô con có yêu
Thầy không ?” Và ngay sau đó cũng ba lần Ngài trao quyền chăm sóc chiên của
Ngài cho ông. Ngài trao ba lần như thế để khẳng định rằng không bao giờ Ngài
rút lại quyền đã trao, để ông có nhiệm vụ “an táng Thầy” vào lòng tha nhân, như
ông Abraham mặc cả ba lần với ông Kết, vĩnh viễn nhường mảnh đất cho ông, hầu
ông an táng Sara vợ ông mà không ai được động đến (x St 23,1-20).
8/ Muốn làm tròn nhiệm vụ Chúa trao, Chúa đòi
ta phải yêu Ngài, vì “thế giới chỉ thuộc về tay ai biết yêu mến”
(Gioan Maria Vianey) . Tình yêu Chúa phải được thể hiện khi ta phục vụ đồng
loại nguy hiểm đến mất tính mạng giống như Chúa Giêsu, chính vì vậy mà Ngài nói
với ông Phêrô : “Thật, Thầy bảo thật cho
anh biết: lúc còn trẻ, anh tự mình thắt lưng lấy, và đi đâu tuỳ ý. Nhưng khi đã
về già, anh sẽ phải dang tay ra cho người khác thắt lưng và dẫn anh đến nơi anh
chẳng muốn."Người nói vậy, có ý ám chỉ ông sẽ phải chết cách nào để tôn
vinh Thiên Chúa. Thế rồi, Người bảo ông: "Hãy theo Thầy.” (Ga 21,
18-19).
Mỗi
khi gặp đau khổ, ta hãy cầu nguyện : “Lạy
Chúa, con xin tán dương Ngài, vì đã thương cứu vớt, không để quân thù đắc chí
nhạo cười con” (Tv 30/29,2 : Đáp ca).
Vậy nếu
ta sống được 8 điểm trên đây là dấu chỉ ta được tham dự vào sự sống Phục Sinh
của Chúa Giêsu, vì Ngài đã sống lại vào ngày thứ 8.
Người
làm ông làm bà, cha mẹ khi về gìa thường có nhiều tủi nhục với con cháu, thì chủ
chăn trong Hội Thánh khi xế chiều còn tủi nhục hơn thế nữa ! Nhưng chấp nhận
tất cả vì yêu !
Bông
hoa trưng nơi bàn thờ cũng diễn tả kiếp người phục vụ : Khi còn trẻ, khỏe, tài
năng thì như hoa tươi rực rỡ, ai cũng qúy. Nhưng lúc về gìa, hết sức, hết tài,
thì bị coi rẻ như đóa hoa héo tàn, người ta ném vào sọt rác, không chút tiếc
nuối !
Chúa
báo trước cho biết như thế, để khi sự việc xảy ra, ta không ngỡ ngàng mà biết
đón nhận như một hồng ân Chúa ban (x Giop 1,21 ; 2,10b), và ta đã chọn lựa,
không ân hận, không hối tiếc, rồi trở nên bất mãn ! Trái lại ta hãy vui vì đã
hoàn tất Hy Lễ cùng với Chúa Giêsu !
Truyện kể :
Hai
ông Phêrô và Gioan theo Chúa lên núi, Chúa bảo các ông : Mỗi người chúng con
lượm hai cục đá mang theo. Nghe thế, ông Phêrô cầm hai tay hai cục đá nhỏ bằng
hòn bi ; còn ông Gioan lấy hai khối đá lớn vác trên hai vai. Đi được một lúc,
ông Phêrô trông dáng bạn mình có vẻ nặng nề, vất vả quá, liền chế nhạo :
-
Coi tớ này, cũng mang đá mà có vất vả gì đâu, ai bảo cậu vác hai cục to thế mà
chuốc khổ vào thân? Thầy chỉ nói mỗi người lấy hai cục đá mang theo thôi mà!
Ông
Gioan trả lời :
- Ôi
tình yêu Đức Kitô thúc bách tôi ! (x 2Cr 5,14).
Đi
một quãng xa, cả hai môn đệ cùng thưa với Chúa Giêsu :
-
Thưa Thầy, chúng con đói và khát quá, chúng ta ngồi nghỉ chân một lát rồi kiếm gì ăn cho đỡ dạ!
Chúa
Giêsu bảo :
-
Vậy chúng con đến gốc cây kia ngồi nghỉ mệt!
Rồi
Ngài nói tiếp :
-
Bây giờ chúng con đặt hai cục đá của mình trước mặt.
Hai
ông mau mắn tuân lệnh Thầy. Chúa giơ tay làm phép tức khắc đá của mỗi người :
một cục biến thành bánh và cục kia hóa ra nước! Phêrô cầm mẩu bánh bỏ vào miệng
nuốt chửng, và uống miếng nước chỉ đủ ướt cổ họng. Lúc đó ông Phêrô nói với ông
Gioan :
-
Cho tớ ăn ké với cậu, tớ còn đói qúa! Chắc không đủ sức theo Thầy được !
Ông Gioan vui vẻ đáp :
- Ủa, cậu đã
quên là khi nãy cậu nhạo tớ là thằng dại mang theo hai cục đá bự làm gì cho khổ
thân? Thế tại sao bây giờ cậu lại ngửa tay xin “thằng dại dột” này ?!
Chúa Giêsu nhìn ông Phêrô thương và bảo ông Gioan:
- Thôi mà con,
con chia cho bạn đi !
Lúc đó ông Phêrô mới hiểu Lời Thầy đã dạy : “Ai muốn đi sau Ta thì hay chối bỏ chính
mình, hãy vác lấy khổ giá của mình và hãy theo Ta.vì kẻ nào muốn cứu lấy sự
sống mình, thì sẽ mất ; còn kẻ nào mất sự sống mình vì Ta, và vì Tin Mừng, thì
sẽ cứu nó” (Mc 8,34-35).
THUỘC LÒNG.
Tình yêu Đức Kitô thúc bách tôi ! (2Cr 5,14)
http://phaolomoi.net
LM. GIUSE
ĐINH QUANG THỊNH