“Chúa cho mặt
trời của Người mọc lên soi sáng kẻ xấu cũng như người tốt, và cho mưa xuống
trên người công chính cũng như kẻ bất lương” (Mt 5,45).
Khi ông Jean Jacques Rousseau gởi tặng ông Voltaire cuốn “Luận Về Nguồn
Gốc Sự Bình Đẳng”, trong đó ông Rousseau mạt sát văn minh, mạt sát văn học, mạt
sát khoa học và đề nghị trở về đời sống thiên nhiên như các dân tộc sơ khai.
Ông Voltaire viết thư trả lời : “Thưa
ông, tôi vừa nhận được cuốn sách của ông mới viết để mạt sát nhân loại, tôi xin
cám ơn ông, đọc tác phẩm của ông, người ta sinh ra cái ý muốn bò đi bốn cẳng,
nhưng vì sáu mươi năm nay tôi đã bỏ thói ấy rồi, cho nên tôi đau khổ thấy mình
không thể tập lại thói quen đó được nữa !?”
Về
sau, khi ông Voltaire hay tin nhà cầm quyền Thụy Sĩ đốt tác phẩm của ông
Rousseau, thì ông Voltaire lại viết thư cho ông Rousseau thế này : “Tôi không cùng ý kiến với ông, nhưng suốt
đời tôi sẽ bênh vực ông được tự do bày tỏ ý kiến đó”.
Khi
ông Rousseau bị lùng bắt, thì ông Voltaire mời ông ta đến ở chung nhà, nơi ranh
giới giữa Thụy Sĩ và Pháp.
Đó
là bài học dạy ta : Khi ghét ai thì ghét cái bậy của họ chứ không ghét con
người của họ, vì con người của họ cũng là một nhân vị như ta, nhất là đối với
người anh em Công Giáo, thì họ cũng như ta cùng là chi thể trong Thân Mình Chúa
Kitô,nên ta phải biết tôn trọng !