BÀI ĐỌC 1 VÀ 2 (NẾU CÓ)
BÀI ĐỌC: Xp 3,1-2.9-13
1 Đức Chúa phán
như sau: “Khốn cho thành phản loạn và ô uế, khốn cho thành tàn bạo, 2
không nghe tiếng kêu mời, chẳng tiếp thu lời sửa dạy,không cậy trông vào Đức
Chúa, chẳng đến gần Thiên Chúa của mình.9
Bấy giờ, Ta sẽ làm cho môi miệng chư dân nên tinh sạch để tất cả đều kêu cầu
danh Đức Chúa và kề vai sát cánh phụng
sự Người.10 Từ bên kia sông ngòi xứ Cút, những kẻ tôn thờ Ta, những
kẻ đã bị Ta phân tán, sẽ mang lễ vật đến kính dâng Ta. 11 Ngày ấy,
ngươi sẽ không còn phải hổ thẹn vì mọi hành vi ngang trái chống lại Ta. Bấy
giờ, Ta sẽ đuổi cho khuất mắt ngươi những kẻ kiêu căng đắc thắng, và ngươi sẽ
không còn nghênh ngang trên núi thánh của Ta nữa. 12 Ta sẽ cho sót lại
giữa ngươi một dân nghèo hèn và bé nhỏ; chúng sẽ tìm nương ẩn nơi danh Đức
Chúa. 13 Số dân Ít-ra-en còn sót lại sẽ không làm chuyện tàn ác bất
công, cũng không ăn gian nói dối và miệng lưỡi chúng sẽ không còn phỉnh gạt.
Nhưng chúng sẽ được chăn dắt và nghỉ ngơi mà không còn bị ai làm cho khiếp sợ”.
ĐÁP CA:
Đ. Kẻ nghèo
hèn kêu xin, và Chúa đã nhận lời. (c
7a)
2
Tôi sẽ không ngừng chúc tụng Chúa, câu hát mừng Người chẳng ngớt trên môi. 3
Linh hồn tôi hãnh diện vì Chúa, xin các bạn nghèo nghe tôi nói mà vui lên.
6 Ai
nhìn lên Chúa sẽ vui tươi hớn hở, không bao giờ bẽ mặt hổ ngươi. 7
Kẻ nghèo này kêu lên và Chúa đã nhận lời, cứu cho khỏi mọi cơn nguy khốn.
17
Chúa đối đầu với quân gian ác, xoá nhoà tên tuổi chúng trên đời, 16
nhưng để mắt nhìn người chính trực và lắng tai nghe tiếng họ kêu. 18
Họ kêu xin, và Chúa đã nhận lời, giải thoát khỏi mọi cơn nguy khốn.
19
Chúa gần gũi những tấm lòng tan vỡ, cứu những tâm thần thất vọng ê chề. 23
Chúa cứu mạng các người tôi tớ, ai ẩn thân bên Chúa không bị phạt bao giờ.
BÀI GIẢNG
SÁM HỐI THỂ HIỆN BẰNG LÀM LÀNH
Người Do-Thái tự
cho mình mới là “người con cả của Thiên Chúa”, vì họ dựa cùng dòng giống
Ab-ra-ham, I-sa-ác, Gia-cóp, các vị đã được Chúa chọn và lập Giao Ước với, nhất
là giới Biệt phái, họ càng tự hào hơn. Bởi lẽ họ đã cẩn thủ giữ Luật Mô-sê, Giao
Ước cũ, và tin là đã đạt ơn cứu độ ! Họ không biết rằng Cựu Ước chỉ có giá trị chuẩn bị lòng người đón nhận Con Một
Thiên Chúa, và phải tin rằng chỉ nhờ Đức Ki-tô, cùng với Đức Ki-tô và trong Đức
Ki-tô, mới đưa con người đi vào con đường Chúa cứu độ, trở nên nghĩa tử đích
thực của Thiên Chúa. Bởi thế, giáo huấn qua các Bài đọc trong Thánh Lễ hôm nay dạy: Ai đáng được danh
là “người con thứ I” của Thiên Chúa thì phải ý thức về nguyên nhân Phúc-Họa, và
đi hai bước vào Nước Trời.
I. NGUYÊN NHÂN GÂY
RA PHÚC - HỌA !
Ta biết, Thiên
Chúa không muốn ai phải chết vì tội, sách Khôn ngoan nói: “Thiên Chúa không làm ra cái chết,chẳng vui gì khi sinh mạng tiêu vong.”
(Kn 1,13) Do đó, sự dữ con người phải gánh chịu là hậu quả người ta lạm dụng quyền
tự do Chúa đã ban cho để chọn ý mình hơn ý Chúa, đó là tội! (x Ed
18,26-28 ; 2Cr 5,10). Mà “lương bổng của
tội là sự chết !” (Rm 6,23a)
Đúng như lời ông
Mô-sê nói: “Coi đây, hôm nay tôi đưa ra
cho anh (em) chọn: hoặc là được sống, được hạnh phúc, hoặc là phải chết, bị tai
hoạ. Hôm nay tôi truyền cho anh (em) phải yêu mến Đức Chúa, Thiên Chúa của anh
(em), đi theo đường lối của Người, và
tuân giữ các mệnh lệnh, thánh chỉ, quyết định của Người, để anh (em) được sống,
được thêm đông đúc, và Đức Chúa, Thiên Chúa của anh (em), chúc phúc cho anh
(em) trong miền đất anh (em) sắp vào chiếm hữu. Nhưng nếu anh (em) trở lòng và
không vâng nghe, lại bị lôi cuốn và sụp xuống lạy các thần khác và phụng thờ
chúng, thì hôm nay tôi báo cho anh (em) biết: chắc chắn anh (em) sẽ bị diệt
vong, sẽ không được sống lâu trên đất mà anh (em) sắp sang qua sông Gio-đan để
vào chiếm hữu. Hôm nay, tôi lấy trời đất làm chứng cáo tội anh (em): tôi đã đưa
ra cho anh (em) chọn được sống hay phải chết, được chúc phúc hay bị nguyền rủa.
Anh (em) hãy chọn sống để anh (em) và dòng dõi anh (em) được sống, nghĩa là hãy
yêu mến Đức Chúa, Thiên Chúa của anh (em), nghe tiếng Người và gắn bó với
Người, vì như thế anh (em) sẽ được sống, sống lâu mà ở lại trên đất Đức Chúa đã
thề với cha ông anh (em), là ông Áp-ra-ham, ông I-xa-ác và ông Gia-cóp, rằng
Người sẽ ban cho các ngài." (Dnl 30)
II. ĐI HAI BƯỚC VÀO
THIÊN ĐÀNG: SÁM HỐI – LÀM LÀNH.
1/ HÔM NAY PHẢI SÁM HỐI.
Người con thứ hai
trong Tin Mừng xem ra ngoan ngoãn trước đề nghị của cha: “Hôm nay con đi làm vườn nho cho cha nhé ?” Nó vâng, dạ, nhưng không
làm ! Người con thứ hai này chính là loại người sống đạo chỉ biết kêu “lạy Chúa, lạy Chúa” mà không thực hành ý
Cha trên trời, khác nào người xây nhà trên cát, khi giông bão ập đến kéo sập
nhà, là do công trình mình xây dựng đè bẹp và chôn sống mình ! (x Mt 7,21t)
Điển hình người Biệt phái ăn chay tuần hai lần, nộp thuế 1/10 về hết mọi vật ông
mua sắm được, rồi đến Đền Thờ khoe với Chúa, và khinh dể người tội lỗi: “Lạy Thiên Chúa, xin tạ ơn Chúa, vì con không
như bao kẻ khác: tham lam, bất chính, ngoại tình, hoặc như tên thu thuế kia.”
Nghe thế Chúa đuổi ngay hắn về và không cho gì ; trái lại, người thu thuế biết
sám hối, và xin Chúa thương xót, đã được Ngài tuyên bố: “Anh là người công chính !”
(Lc 18,9-14).
Ở đời này có ai
là vô tội, là công chính trong lãnh vực luân lý đâu, vì “hết thảy đều lầm lạc, hư đốn cả lũ” (x Rm 3,9-13). Vua thánh Đavid
nói: “Tôi đã tin cả khi mình đã nói:
"Ôi nhục nhã ê chề!” Đã thốt ra trong cơn hốt hoảng: "Mọi người đều
giả dối!" (Tv 116/114-115, 10-11).Như thế trước mắt Chúa, người con thứ I hay II đều là những
đứa con phải tự nhận biết mình là người yếu đuối bất lực trước đòi hỏi nên
thánh của Lề Luật, vì đã nhiều lần nó nói không với cha (phạm tội), mới là đứa con
thành thật với lòng mình! Vì “Thiên Chúa
dồn hết mọi loại người lương cũng như giáo vào con đường bất tuân, để Ngài dủ
lòng thương cứu giúp bất cứ ai tin vào Ngài là Cứu Chúa duy nhất!” (x Rm
11,30-32)
Thực vậy, anh
trộm lành, suốt đời chỉ làm khổ đồng loại, vậy mà đến phút chót nhờ biết sám
hối xin Chúa xót thương, anh đã được
Chúa vào Thiên Đàng trước hết mọi người ! (x Lc 23,43)
Rõ ràng “sám hối”
là bước đầu tiên đi vào đường cứu độ, mà Luật sĩ và Biệt phái lại tự hào mình
là người công chính nên không sám hối ! Đức Giê-su cảnh cáo họ: “Tôi bảo thật các ông: những người thu thuế
và những cô gái điếm vào Nước Thiên Chúa trước các ông.” (Mt 21,31: Tin
Mừng)
2/ HÔM NAY HÃY LÀM LÀNH.
Tin Mừng khen
người con đã nói “không làm”, sau đó
anh hối hận, và để thể hiện lòng sám hối, anh lại đi làm theo lệnh cha. Như thế,
anh mới xứng danh là người con thứ I, con cả, được thừa kế gia tài của cha.
Người này đã thực hành lời ông Gioan Bt kêu gọi: “Làm việc lành xứng với lòng hối cải” (Mt 3,8).
Nếu người con thứ
nhất ngày hôm qua sống công chính, dù nó có lỗi chối không làm, nhưng rồi nó
hối hận lại đi làm theo lệnh cha ; mà hôm nay nó “quay lưng lại sự công chính để làm điều ngang trái, nó phải chết vì sự
ngang trái nó đã làm” (x Ed 18,26). Những kẻ sống như thế sẽ bị Lời Kinh
Thánh nguyền rủa: “Khốn cho kẻ phản loạn và ô uế, khốn cho thành bạo tàn, không nghe tiếng
kêu mời, chẳng tiếp thu lời sửa dạy, không cậy trông vào Thiên Chúa và cũng
chẳng đến gần Thiên Chúa của mình. Bấy giờ Chúa sẽ đuổi chúng khuất mắt Ngài,
những kẻ kiêu căng đắc thắng, nó sẽ không còn nghênh ngang trên Núi Thánh của
Chúa nữa” (x Xp 3,1-2.11: Bài đọc).Nếu người con thứ hai, ngày hôm qua, nó
chối không tuân lệnh cha, nhưng ngày hôm
nay nó lại hối hận đi làm, nghĩa là dù “trước
đó nó là kẻ gian ác (chối không làm),
nhưng nó đã bỏ đường lầm lạc quay trở về nẻo chính đường ngay (nó đi làm), thì nó được sống” (x Ed 18,27). Những
người như thế được “Thiên Chúa làm cho
môi miệng trở nên tinh sạch, để biết kêu cầu danh Chúa, và kề vai sánh vai cùng
nhau sát cánh phụng thờ Thiên Chúa. Họ mang những lễ vật đến kính dâng Thiên
Chúa, ngày ấy họ không còn phải hổ thẹn, vì hành vi ngang trái trước đây họ đã
làm chống lại Thiên Chúa. Họ là những người còn sót lại, tuy họ là dân nghèo
hèn bé nhỏ, họ sẽ tìm nương ẩn nơi danh thánh Chúa. Họ không còn làm chuyện
gian ác bất công, không ăn gian nói dối, không phỉnh gạt ai, họ được Chúa chăn
dắt và cho nghỉ ngơi, không còn bị ai làm cho họ phải khiếp sợ” (Xp
3,9-10.12-13: Bài đọc). Những người này khi cất lời cầu, “Chúa nhận lời ngay, vì ai nhìn lên Chúa sẽ vui tươi hớn hở, không bao
giờ bẽ mặt hổ ngươi. Chúa đưa mắt nhìn xem người chính trực, và lắng tai nghe
tiếng họ kêu xin. Chúa nhận lời ngay, giải thoát họ khỏi mọi cơn nguy khốn.
Chúa gần gũi những tấm lòng tan vỡ, cứu những tâm hồn thất vọng ê chề. Ai ẩn
thân bên Chúa không bao giờ bị mang án phạt” (Tv 34/33,2-19: Đáp ca).
Vậy quá khứ chỉ còn là một kinh nghiệm, tương
lai ngoài tầm tay ta, chỉ có hiện tại mang theo mình một trách nhiệm. Trách
nhiệm đó là: HÔM NAY: SÁM HỐI THỂ
HIỆN BẰNG LÀM LÀNH TRONG VƯỜN NHO CỦA CHÚA LÀ HỘI THÁNH.
Một cán bộ
cộng sản nói với các Linh mục Ấn Độ trong dịp tĩnh tâm như thế này: “Theo tôi,
các Linh mục Ấn Độ chậm tiến ít là 200 năm. Các ông mù tịt về tất cả các hệ
thống tân thời để quảng bá tư tưởng. Các ông dùng tiền để xây cơ sở, còn chúng
tôi dùng tiền để in sách và làm báo chí. Các ông mở trường và dạy con nít biết
đọc biết viết, rồi các ông không cho chúng nó cái gì để đọc. Chúng tôi cho tất
cả, từ những chữ viết trên tường tới báo chí, từ những sách lớn tới sách nhỏ
thích hợp cho mỗi lứa tuổi và hoàn cảnh. Các ông có rất nhiều sách đạo đức,
nhưng có rất ít báo chí phổ biến chân lý…
Các ông lập
các nhà in để kiếm tiền, chúng tôi lập nhà in để tuyên truyền, các ông phân
phát sữa bột cho dân nghèo, chúng tôi phân phát tư tưởng. Các ông bận tâm lo
lắng nuôi cái bụng của dân, chúng tôi nuôi tâm trí. Các ông nói là tư tưởng
hướng dẫn thế giới, nhưng các ông không quảng bá tư tưởng, mà các ông có nói
lại không làm! Trong cuộc đọ sức tư tưởng, các ông đã thua trên khắp thế giới
và cả trên đất Ấn Độ… trên bình diện tư tưởng các ông đã bại trận, vì chúng tôi
tạo được dư luận, còn các ông thì bất lực. Các ông phải tiêu nhiều tiền hơn, ít
nữa gấp 100 lần cho báo chí, phim ảnh, truyền thanh, truyền hình, để giúp những
ai muốn học và những ai có khả năng tạo dư luận. Lời khuyên của tôi đáng giá
ngàn vàng. Và vì đã cho các ông lời khuyên này, tôi đáng bị loại khỏi đảng!”
Rõ ràng anh
cán bộ cộng sản này chỉ chối Chúa trong lý thuyết. Nhưng thực tế anh lại là
nhân chứng tích cực làm việc của Chúa, là nhắc nhở cho hàng giáo sĩ Công Giáo
phải xét lại mình đã không tích cực chu toàn sứ mệnh ngôn sứ, đúng là thua cán
bộ cộng sản. Có lần Đức Tổng Giám mục Phao-lô Nguyễn Văn Bình vào nói chuyện
với các chủng sinh trong Đại Chủng Viện Thánh Giuse: “Vừa rồi các Đức Giám mục
trước khi họp Hội Đồng Giám Mục tại Hà Nội, đã vào thăm thủ tướng Phạm Văn
Đồng, thì ông nhắc nhở cho các Giám mục: “Xin các ngài về động viên giáo dân
gia tăng việc đọc Thánh Kinh”.
Như thế anh
cán bộ cộng sản hay ông thủ tướng Phạm Văn Đồng cũng mô tả được phần nào tâm
tình của người con thứ nhất trong Tin Mừng hôm nay: Trước nói không làm theo ý
cha, rồi sau đó lại đi làm. Những người như thế đáng được Chúa chúc phúc.
Vậy hằng ngày
và trong Thánh Lễ hôm nay, chúng ta hãy cầu nguyện cho hàng giáo sĩ, nhất là
các Đức Giám mục: “Lạy Chúa, xin ngự đến,
xin đừng trì hoãn, xin tha thứ lầm lỗi cho dân Ngài” (Tung Hô Tin Mừng).
THUỘC LÒNG
Hãy làm việc lành, xứng với lòng hối cải ! (Mt 3,8)