BIRMINGHAM, Anh quốc (Tin của AP) – Hôm qua, Chủ nhật, Tòa
thánh Vatican tuyên bố rằng cuộc viếng thăm nước Anh 4 ngày của Đức giáo
hoàng Benedict XVI là “một thành công lớn”, vì vị giáo chủ này đã có
thể vươn tới được với một dân tộc đang dò chừng sứ điệp của ngài và tức
bực vì tai tiếng gây ra bởi lạm dụng tính dục trong giáo hội của ngài.
Ngày
chót cuộc thăm viếng, vào dịp kỷ niệm 70 năm ngày xảy ra trận chiến tại
Anh, ĐGH Benedict đã khen ngợi những hoạt động anh dũng của người Anh
chống chế độ Phát xít, và ngài cũng đã chuyển một công dân Anh quốc gần
hơn tới giai đoạn được tuyên thánh.
Người phát ngôn của Tòa
thánh, linh mục Federico Lombardi, nói rằng điều quan trọng không phải
là những con số -- vì đám đông tập hợp trong dịp này nhỏ hơn nhiều so
với cuộc thăm viếng của Giáo hoàng Gioan Phaolô II năm 1982 – tuy nhiên,
lời cảnh báo của Benedict về hiểm họa của một xã hội không ngừng tục
hóa đã được người dân Anh tiếp nhận “bằng mối quan tâm sâu xa”.
Quả
vậy, thông tin trong những ngày này của giới truyền thông Anh thật đáng
kể vì tính nghiêm túc, khi các báo và truyền hình đề cập đến thông điệp
của Benedict, và các đài truyền hình cho truyền đi trực tiếp gần như
hầu hết các bài diễn từ của ngài, các Thánh lễ ngài cử hành và những
hoạt động cố khác.
Cha Lombardi tuyên bố với các phóng viên: “Mọi
người đều đồng ý về sự thành công lớn lao, không phải về phương diện
những con số, nhưng… về sự kiện là thông điệp của Đức giáo hoàng đã được
giáo dân trân trọng và vui mừng tiếp nhận.”
Thủ tướng Anh, ông
David Cameron, trong bài diễn từ tiễn biệt trước khi Benedict rời nước
Anh, nói rằng Đức giáo hoàng đã “thách đố cả đất nước hãy ngồi lên và
suy nghĩ, và đó là một điều tốt.”
Đồng thời dường như ông cũng
đồng ý với luận điểm của Đức giáo hoàng rằng tại Anh quốc, tình trạng
thế tục hóa đang càng ngày càng gia tăng.
Ông tuyên bố những lời
này trước khi Đức giáo hoàng rời phi trường Birmingham: “Đức tin là một
phần trong tấm vải dệt nên đất nước chúng ta. Đã là như thế và sẽ luôn
luôn là như thế.” Đêm khuya ngày Chủ nhật Đức giáo hoàng đã về đến Roma.
Điều
đó chắc là bằng chứng rõ rệt vào hôm Chủ nhật, khi Benedict tuyên phong
Chân phước cho Hồng y John Henry Newman trước hàng chục ngàn tín hữu,
những người phải trả 25 đồng bảng Anh (hay 39 mỹ kim) để được tham dự.
Đây là lần đầu tiên khách hành hương được giáo hội địa phương yêu cầu
trả tiền để được thấy Đức giáo hoàng.
(Ghi chú của người dịch:
Tiền đóng góp này là để giúp cho giáo hội địa phương trang trải chi phí
tổ chức buổi lễ, và một phần cũng để giúp cho các tín hữu không đủ khả
năng đóng góp có thể tham dự được.)
Newman là một người Anh giáo
sống ở thế kỷ 19 trở lại theo Công giáo, được tôn vinh trong một Thánh
lễ cử hành ngoài trời tại Birmingham, đây là đỉnh cao tinh thần trong
cuộc tông du của ĐGH Benedict. Nhà thần học Newman rất có ảnh hưởng ở cả
hai giáo hội – Anh giáo và Công giáo – và Benedict muốn đặt người làm
tấm gương cho các tín hữu, vì người đã vâng phục lương tâm của mình bất
chấp phải trả giá cao.
Vậy mà Benedict đã mở đầu bài giảng thánh
lễ bằng một tưởng niệm rất khác biệt nhưng không kém buốt nhói đối với
một vị giáo hoàng người nước Đức trên đất Anh: kỷ niệm 70 năm ngày xảy
ra Trận chiến Anh quốc, khi các máy bay ném bom Quốc xã Đức tấn công
nước Anh trong Thế chiến II.
Benedict tuyên bố trước đám đông
tham dự thánh lễ: “Đối với tôi, một người đã sống và đã khổ đau trong
những ngày đen tối của chế độ Quốc xã tại nước Đức, tôi thật cảm động
sâu xa được tới đây với các bạn vào dịp này, và được nhắc nhớ lại biết
bao nhiêu đồng bào của các bạn đã hy sinh mạng sống, dũng cảm chống lại
các lực lượng của ý thức hệ xấu xa đó.”
Tưởng cũng nên nhắc lại
là Benedict đã bị bó buộc phải gia nhập vào Đoàn Thanh niên Hitler và
phục vụ trong quân đội, nhưng đã đào ngũ vào lúc Thế chiến II gần kết
thúc. Trước đây ngài đã nói đến sự xấu xa của chế độ Quốc xã, như ở trại
tử thần Auschwitz (Ba lan), hoặc tại đài tưởng niệm Diệt chủng Yad
Vashem (Do thái), nhưng không đề cập đến kinh nghiệm cá nhân của mình là
một người Đức đã sống qua thời gian đó.
Thánh lễ này là hoạt
động lớn sau cùng trong chuyến tông du của Benedict. Ngài cũng một lần
nữa xin lỗi về tai tiếng lạm dụng tính dục, đã gặp các nạn nhân, và khen
ngợi hàng giám mục Anh đã hành động đáp ứng với những vụ đó.
Ngài
cũng đã tìm cách làm giảm đi mối căng thẳng với Giáo hội Anh giáo bằng
cuộc viếng thăm lịch sử tới Tu viện Westminster, là thủ phủ của Giáo hội
Anh giáo. Ngài bảo các giám mục nên “rộng rãi” khi để cho tín đồ Anh
giáo cải đạo theo Công giáo.
Năm ngoái, Đức giáo hoàng bất ngờ
ngỏ lời mời gọi người Anh giáo gia nhập “giáo quyền thể nhân” mới, tức
là họ có thể trở lại đạo Công giáo nhưng vẫn giữ một số những di sản về
phụng tự của Anh giáo. Lời mời gọi này được dư luận rộng rãi coi như là
nỗ lực của Vatican nhằm chiêu dụ người cải đạo mặc dầu Roma nhấn mạnh
rằng đó chỉ là một đáp ứng mục vụ đối với những yêu cầu của người Anh
giáo muốn gia nhập Công giáo.
Hôm thứ Bẩy đã có cuộc biểu tình
phản đối Benedict lớn nhất tính từ 5 năm triều đại giáo hoàng: khoảng 10
ngàn người diễn hành chống đối ở trung tâm Luân đôn, chống các chính
sách của ngài về luyến ái đồng giới, ngừa thai và phẫn nộ bởi tai tiếng
lạm dụng tính dục của giáo sĩ.
Tờ báo khuynh tả The Independent
trong số ra ngày Chủ nhật có một hàng tít lớn ở trang nhất: “Người Công
giáo nói với Giáo hoàng: Ngài lầm”. Báo này cũng cho chạy một bản thăm
dò cho biết cứ 10 người Công giáo Anh thì có 7 người tin là một người
đàn bà có quyền lựa chọn phá thai, và 10 người thì có 9 ủng hộ các biện
pháp ngừa thai hiện đang có sẵn khắp nơi.
Thế nhưng lại có đến
hơn 100 ngàn người vui vẻ sắp hàng dọc theo các phố xá ở Luân đôn để coi
Đức giáo hoàng đi qua trên chiếc xe Popemobile của ngài đêm thứ Bẩy vừa
qua, và 80 ngàn người khác tụ tập tại Hyde Park trong buổi kinh chiều,
trái với những con số đáng kể cho thấy sự thờ ơ và thù nghịch không úp
mở trước cuộc thăm viếng, và sự kiện là người Công giáo chỉ chiếm 10% số
dân Anh quốc.
Và một đe dọa được cho là khủng bố chống giáo
hoàng, đưa đến kết quả 6 người bị bắt vào hôm thứ Sau, nhưng coi như đã
xẹp hơi. Cơ quan Scotland Yard đã thả những người này ngay đêm đó và
không kết án.
Benedict đã gọi Newman là một “công dân Anh thánh
thiện” trong số các thánh nhân người Anh khác, đây là dấu chỉ Newman
chẳng bao lâu nữa sẽ được tuyên thánh và trở thành một tiến sĩ của giáo
hội – danh vị này chỉ dành cho một số ít các nhà tư tưởng lớn người Công
giáo như Thánh Tôma Aquinô và Thánh Têrêxa thành Lisieux.
Benedict đã khen ngợi Newman về các tác phẩm của người, đặc biệt là viễn tượng của người về nền giáo dục Công giáo.
Lời
Benedict: “Người đã tìm cách thành toàn một môi trường giáo dục trong
đó có sự huấn luyện tri thức, kỷ luật luân lý và cam kết tôn giáo kết
hợp với nhau.”
Đức giáo hoàng mở đầu bài giảng thánh lễ bằng lời
đề cập đến những cuộc oanh tạc dữ dội gọi chung là Blitz, đang được
tưởng niệm trong những ngày này. Đây là lần thứ hai trong cuộc tông du,
vị giáo hoàng sinh trưởng tại Đức đã nói đến trận chiến đó. Ngài tuyên
bố:
“Bẩy mươi năm sau, chúng ta tủi hổ và kinh hoàng nhắc lại con
số thương vong về chết chóc và tàn phá mà trận chiến tranh này khi vừa
bùng phát đã gây ra, và chúng ta đổi mới quyết tâm hoạt động cho hòa
bình và hoà giải ở bất cứ nơi nào có mối nguy cơ về xung đột xuất hiện”.
Birmingham
là căn cứ sản xuất chiến đấu cơ Spitfire, dùng làm công cụ đánh bại
những trận oanh tạc Blitz của Quốc xã. Thành phố này được cho là bị đánh
bom nặng nề nhất, chỉ sau Luân đôn. Ở khu vực Coventry kế cận, cuộc
không tập ngày 15 tháng 11 năm 1940 đã phá hủy 43 ngàn căn nhà, làm hư
hại 3 phần tư các cơ xưởng và phá sập ngôi nhà thờ chính tòa Anh giáo
thời trung cổ.
Cuộc tuyên phong chân phước hôm Chủ nhật là nghi
lễ đầu tiên Benedict thực hiện. Theo luật lệ ngài ban hành, giáo hoàng
không cử hành lễ tuyên chân phước mà chỉ tuyên thánh. Sự thay đổi này là
một cử chỉ đáng chú ý nhấn mạnh đến quan điểm của Benedict coi Newman
là một gương mẫu cần yếu vào thời điểm mà Kitô giáo đang trên đà suy yếu
ở châu Âu.
Nguồn: Victor L. Simpson and Robert Barr / Associated Press.
Phụng Nghi
VietCatholic News (20 Sep 2010 08:30)