ROMA 22.10.2010 - Là người con dân nước Việt, đặc biệt là
người Kitô hữu Việt Nam trong giây phút này có cơ hội hiện diện tại
thành phố Rôma muôn thuở cổ kính và tham dự vào ngày long trọng sau 3
năm theo tiến trình loan báo phong Chân Phước lúc 2007 (sau 5 năm qua
đời), hôm nay Giáo Hội Công Giáo chính thức mở cuộc điều tra ở cấp Giáo
Phận về đời sống, các nhân đức và tiếng tăm thánh thiện của bậc đáng
kính: HY Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận, đó là một niềm hạnh phúc dạt
dào ít người hưởng được trong cuộc đời đức tin.
Sáng
sớm thứ sáu, 22.10.2010 tại Roma dòng người đủ mọi chủng tộc, mọi quốc
gia nơi người VN hải ngoại định cư, thuộc mọi lứa tuồi gồm có thân nhân
ruột thịt lẫn con cái thiêng liêng của ĐHY Thuận, nhân viên Tòa Thánh -
đặc biệt thuộc bộ Công Lý và Hòa Bình, bạn bè thân hữu, những người mộ
mến ĐHY đã tiến về nhà thờ Đức Mẹ Maria Scala tại quảng trường Santa
Maria della Scala ở Rôma. Đây là nhà thờ hiệu tòa của Đức Cố Hồng Y và
chính tại bàn thờ này cách đây trong 9 năm là nơi ĐHY đã dâng thánh lễ
thường ngày.
Đoàn chúng tôi đủ mọi thành phần, khoảng 32 người
xuất phát từ nhà Foyer Phát Diệm được các nữ tu dòng Mến Thánh Giá tại
đây hướng dẫn bằng xe buýt đến nhà thờ Đức Mẹ Maria Scala. Ai cũng hân
hoan vui sướng và khi nghe chuyện hầu như người nào cũng có những kỷ
niệm đẹp với ĐHY Thuận khi còn sinh tiền.
Nhà thờ đã được tụ họp
đông đảo từ sớm, đông đến nỗi không đủ ghế ngồi và giáo dân chiếm luôn
các hàng ghế dành cho các linh mục đồng tế. Ước lượng hơn 600 giáo dân,
phân nửa là Việt và phân nửa là Ý cùng các quốc gia khác. Cộng thêm đoàn
đồng tế khoảng 120 linh mục và 12 Hồng Y và Giám Mục. Chúng tôi nhìn
thấy Hồng Y Roger Etchegarey dù tuổi già sức yếu vẫn không để vuột mất
cơ hội ngàn năm chứng kiến ngày GH tôn vinh cho người bạn đồng hành và
cũng là người kế vị của ngài, tiếp đến Hồng Y Ivan Dias, Tổng Trưởng
Thánh Bộ Truyền Giáo, HY Miloslav Vlk cũng đứng trong đoàn chủ tế. Từ
Giáo Hội VN có sự hiện diện của Đức TGM Têphanô Nguyễn Như Thể của TGP
Huế. Tất nhiên trong dòng tộc của ĐHY Thuận có những thân nhân ruột thịt
như người em gái út Elizabeth Nguyễn Thị Thu Hồng (Canada) và các các
thân quyến ghi nhận được như Mrs. Anne-Marie Ngô Đình Luyện (Pháp),
Maria-Claude Ngô Đình Luyện (Pháp), Mrs. Marie Cecile Luyện (Italia),
Mrs. Thérèse Nguyễn (Úc), Ms. Lan Nguyễn Thị Hương (USA).
Nơi đây
không thể không nhắc đến những nhân chứng kề cận với ĐHY Thuận trong
cảnh ngục tù: người quản tù và hai vị giáo dân từ Giang Xá đã đến Rôma
và mặc quốc phục khăn đống áo dài hiện diện giữa đoàn người giáo dân.
Thánh
lễ long trọng được cử hành vào lúc 8g30 do ĐHY Peter Turkon, chủ tịch
Hội Đồng Tòa Thánh Công Lý và Hòa Bình - chủ tế cầu nguyện cho Vị Tôi Tớ
Chúa, HY Văn Thuận và xin Thiên Chúa chúc lành cho ngày điều tra ở cấp
giáo phận để tôn vinh Ngài lên bậc Chân Phước.
ĐHY Thuận đã được
bổ nhiệm vào chức vụ phó chủ tịch Hội Đồng Tòa Thánh Công Lý và Hòa
Bình từ năm 1994. Sau đó Ngài được ĐGH Gioan Phaolô II tín nhiệm vào
chức vụ chủ tịch từ ngày 24.6.1988 cho đến lúc Ngài lâm trọng bệnh và
qua đời ngày 16.9.2022. Theo cách gọi của cơ quan nhà nước ngoài đời thì
Hội Đồng Tòa Thánh Công Lý và Hòa Bình chính là Bộ Xã Hội, vị chủ tịch
tương đương hàng bộ trưởng. Đây là chức phẩm cao nhất của hàng giáo phẩm
Việt Nam phục vụ trong giáo triều Roma từ trước đến nay.
ĐHY Peter Turkon đã có lần viết thư và nhận định về con người của ĐHY Thuận vào đầu tháng 9.2010 như sau:
"Ý
nghĩa sâu xa trong lời nhắn nhủ của Đức Hồng Y Thuận, vị tiền nhiệm của
tôi, đã thúc đẩy tôi khuyến khích anh chị em hãy nhớ đến Ngài như là
một vị Tử Đạo trong thời đại chúng ta bằng chính những chứng từ tuyệt
vời của ngài. Qua những năm tù đày trên chính quê hương mình, với biết
bao khó khăn, lăng nhục, đọa đày Ngài đã trải qua một thời gian dài, Đức
Hồng Y Thuận trở nên cho tất cả chúng ta một mẫu mực của niềm vui, hy
vọng và tình yêu mến đối với Giáo Hội và với hết thảy anh chị em chúng
ta, không phân biệt một ai."Thánh lễ hôm nay ĐHY Peter
Turkon lại có dịp nhắc lại rõ hơn về con người sống trong hy vọng một
cách huyền nhiệm và chỉ có ĐHY Thuận mới giúp chúng ta tìm ra được con
Đường Hy Vọng.
Cuộc sống đức tin qua phục vụ tha nhân và phát
triển các học thuyết xã hội công giáo của ĐHY Thuận đã nêu gương sáng
cho những cộng tác viên và những người chung quanh. Những gì ĐHY Thuận
còn để lại cho hậu thế chính là tấm gương sáng ngời. ĐHY Peter Turkon
viết thêm:
"Cuộc đời của ĐHY Thuận, biểu lộ rõ nét bằng một niềm
thanh thản an bình sâu xa, kêu gọi chúng ta sống như Ngài, dưới bóng
Thập Giá, bởi vì "trở nên giống hình ảnh Thiên Chúa là chứng tá đích
thực của Thập Giá, thực thi Thập Giá trong mỗi người chúng ta.“ Chính
khi chúng ta vác thập giá chúng ta mới cảm nhận được ơn bình an mà chúng
ta cần có giữa cái thế giới tràn ngập âu lo và hỗn độn."Cùng
với nhận định này, giây phút ĐHY Thuận giã từ cuộc sống để bước vào
cuộc sống mới ngày 16.9.2002 thì một vị trong giáo triều Rôma đã phải
thốt lên: „Một vị Thánh đã qua đời.“
Quả thực, ngày hôm nay trong
thánh lễ này tất cả mọi người hiện diện cảm nghiệm được rõ ràng lời
tiên tri đó đang trở thành hiện thực trong Giáo Hội chúng ta.
Đức
Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã ca ngợi ĐHY Thuận rất nhiều lần, dịp cuối
cùng trong thánh lễ an táng của ĐHY Thuận, Ngài phải giã từ một người
bạn Việt Nam anh hùng đáng kính:
"Trong lúc chào vĩnh biệt người sứ
giả anh hùng của Tin Mừng Chúa Kitô, chúng ta hãy cảm tạ Thiên Chúa vì
đã cho chúng ta, nơi con người của Đức Hồng Y, một tấm gương sáng ngời
về đời sống tín hữu Kitô, phù hợp với đức tin, cho đến độ tử đạo." Đúng
như thế, chỉ có một niềm tin yêu phó thác hoàn toàn tuyệt đối vào lòng
thương yêu của Thiên Chúa ĐHY Thuận mới có đủ sức mạnh vượt qua những
đêm tăm tối dài đằng đẵng của 13 năm ngục tù và vẫn một lòng tín trung
cho dù có những lúc thể xác mong manh với hơi thở tưởng chừng đứt quãng.
Cuối cùng Ngài đã biến bóng đêm của lao tù tỏa rạng thành ánh sáng của
yêu thương, chia sẻ, hy vọng và kể cả thứ tha cho những người hành hạ
Ngài.
Đức Giáo Hoàng Bênêđictô XVI, một người đồng hành với ĐHY
Thuận trong giáo triều Rôma đã nhận định ngắn gọn và chính xác về Ngài:
"Đây là một ngôn sứ của tử đạo và tin yêu hy vọng trong thời đại chúng ta."Bởi
thế, hôm nay người Công Giáo Việt Nam hân hoan và hãnh diện về người
đồng hương tuyệt vời của mình. Nếu Giáo Hội và thế giới nhắc đến Mẹ
Têrêsa thành Kalkutta và ĐGH Gioan Phaolô II thì Đức HY Phanxicô Xaviê
Nguyễn Văn Thuận là người đã sống đồng thời và đang được vinh thăng lên
cùng bậc với hai vị vĩ nhân kể trên.
Một điểm son cho Giáo Hội
Việt Nam đã thực hành hoàn toàn trái ngược trong quá trình xét án phong
Thánh cho 117 Vị Tử Đạo VN vào năm 1988, lúc đó Giáo Hội thầm lặng và
như muốn dấu kín, kể cả có thêm các tư tưởng xin dừng việc phong thánh -
thì lần này Giáo Hội VN tích cực và công khai hóa việc Tòa Thánh mở án
phong Chân Phước cho ĐHY Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận qua thư mục vụ
của HĐGM VN gửi đến Cộng Đồng Dân Chúa ngày 07.10.2010:
"Trong tâm
tình tạ ơn Thiên Chúa, chúng tôi vui mừng thông báo cho anh chị em biết:
ngày 22.10.2010 tới đây giáo phận Rôma chính thức mở án phong Chân
Phước cho Tôi Tớ Chúa là Đức Cố HY Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận. Ngài
từng là một vị chủ chăn nhiệt thành và thành viên đáng kính của HĐGM
VN. Sự kiện giáo phận Rôma mở án phong Chân Phước cho thấy Ngài được
trân trọng và nhìn nhận như chứng nhân sống động của Tin Mừng yêu thương
và hy vọng trong thế giới ngày nay. Vì thế, đây quả là niềm vui lớn và
niềm tự hào cho Giáo Hội VN, đồng thời là lời mời gọi tất cả chúng ta
tiếp bước theo Ngài, làm chứng cho Tin Mừng yêu thương và hy vọng của
Chúa Giêsu trên quê hương đất nước chúng ta."Ngoài ra
Caritas VN qua cha Giám đốc Caritas Việt Nam Nguyễn Ngọc Sơn đã hân hoan
và minh nhiên công bố về người con ưu tú của GHVN:
"Đức Hồng y
Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận là Chủ tịch Uỷ ban Bác ái Xã hội-Caritas
Việt Nam từ năm 1972-1976 và sáng lập ra tổ chức Hội Hợp Tác để Xây
dựng lại Việt Nam (COREV). Ngài đã làm Chủ tịch Hội đồng Giáo hoàng Công
lý và Hoà bình ở Rôma. Ngài đã có sáng kiến biên soạn cuốn Tóm lược Học
Thuyết Xã Hội của Giáo hội Công giáo. Ngài là người con ưu tú của Giáo
hội Công giáo Việt Nam và cũng là gương mẫu cho chúng ta trong hoạt động
bác ái xã hội. UBBAXH-Caritas Việt Nam trân trọng mời gọi tất cả các
hội viên, các tình nguyện viên của Caritas Việt Nam cầu nguyện và tham
gia các hoạt động tinh thần để tưởng nhớ đến Ngài." Tạm kết
với lời thơ của thày chủng sinh J.B. Nguyễn Quốc Tuấn thuộc ĐCV Vinh
Thanh ghi ngày 01.10.2010 được đăng trên mạng Vietcatholic:
"Cuộc lữ hành không vương màu bi thán
Con đường đức tin Cha đã đi qua
Để hôm nay nở rộ một mùa hoa
Nơi lòng chúng con đang tìm về Hy Vọng."Tối
qua chúng tôi rảo buớc ra công trường Thánh Phêrô thăm viếng và cầu
nguyện. Đền thờ tỏa sáng ánh điện ấm áp và trên bầu trời trong xanh có
ánh trăng tỏa sáng xuống công trường. Chúng tôi nhìn lên cao từ nơi đất
thánh này cảm thấy như có một vì sao nhỏ trên khung trời hy vọng đang
tỏa sáng dần xuống đoàn con. Có thể đấy là vì sao hy vọng của người Tôi
Tớ Chúa, Hồng Y Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận.
Xin Tôi Tớ của Chúa, Hồng Y Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận cầu cho chúng con, cho Giáo Hội và cho quê hương tổ quốc chúng con.
(Ghi nhanh tại Giáo Đô Rôma, ngày 22.10.2010)