MỤC II
NHỮNG
QUY LUẬT SỐNG YÊU TRONG ĐỜI SỐNG
GIA ĐÌNH
A. MƯỜI
ĐIỀU RĂN
ĐIỀU RĂN 1: Vợ chồng hãy năng tham dự thánh lễ để cầu nguyện: “Lạy
Chúa, vì danh dự của Chúa, xin cho con đã yêu thì yêu đến cùng” (Tv 143/142, 11; Ga 13, 1).
ĐIỀU RĂN 2: Chồng yêu vợ như Đức Ki-tô yêu Hội Thánh là thân mình Ngài; vợ kính yêu
chồng như Hội Thánh tùng phục Đức Ki-Tô (x Ep 5, 22-23).
ĐIỀU RĂN 3: Vợ chồng chỉ nên một để sinh con cho Thiên Chúa, khi mỗi ngày cùng nhau rước
Lễ (x Mt 19, 5; Gl 2, 20; Ga 6, 57)
ĐIỀU RĂN 4: Không biết chăm sóc người trong gia đình, thì đã chối bỏ đức tin và còn tệ hơn
người không tin (x 1Tm 5, 8)
ĐIỀU RĂN 5: Khó với mình nhưng quảng đại với Chúa và tha nhân (x 2Cr 6,12).
ĐIỀU RĂN 6: Có bất hòa thì như con nít thôi (x 1Cr 14, 20b).
ĐIỀU RĂN 7: Luôn tặng quà nhau, ít là nở nụ cười trên môi, biểu lộ có Chúa ở cùng (x Lc 1, 28).
ĐIỀU RĂN 8: Nói đúng, làm đúng, chưa đủ; còn phải nói khéo, cư xử khéo nữa!
(x Cl 4, 6).
ĐIỀU RĂN 9: Đoán ý
nhau để phục vụ giống Mẹ Maria (Lc
1, 39t; Ga 2, 3).
ĐIỀU RĂN 10: Người
cha (mẹ) dù có tắt thở, họ vẫn chưa chết, vì họ để lại
con cái giống hệt họ Hc 30, 4).
B. GIẢI THÍCH NỘI DUNG
MƯỜI ĐIỀU RĂN YÊU TRONG
ĐỜI SỐNG HÔN NHÂN
ĐIỀU RĂN 1: Vợ chồng hãy năng tham
dự thánh lễ để cầu nguyện: “Lạy Chúa, vì danh dự của Chúa, xin cho con đã yêu
thì yêu đến cùng” (Tv 143/142, 11; Ga 13, 1).
- “Chúa cứu con vì danh dự của Chúa” (Tv 143/142, 11). Bởi vì Chúa ban ơn cho ta không phải chỉ vì ta xin
Ngài, mà nhất là vì danh dự của Ngài. Ơn Chúa ban vì danh dự của Ngài chắc chắn
ơn ấy lớn hơn lòng ta mơ ước. Ví dụ cha mẹ tổ chức tiệc cưới cho con, không
phải vì con xin cha mẹ, mà cha mẹ tổ chức tiệc cưới còn là danh dự của cha mẹ
đối với khách đến dự.
- “Đã yêu là yêu đến cùng” (Ga 13, 1). Thiên Chúa yêu ta đến cùng khi
Ngài trao ban Con Một Ngài cho loài người độc ác, dù Ngài biết chúng hành hạ
Con Một Ngài cách dã man, nhục nhã, cuối cùng phải chết, để thể hiện sự toàn
năng chỉ có Thiên Chúa biến dữ ra lành, biến chết ra sống, và chỉ có Thiên Chúa
là Tình Yêu (x 1Ga 4, 8). Tình yêu ấy được thể
hiện qua việc Chúa Cha hiến ban Con Một Ngài cho chúng ta, và Ngài còn gia ân
vạn sự cho chúng ta làm một với Ngài (x
Rm 8, 32).
ĐIỀU RĂN 2: Chồng yêu vợ như Đức Ki-tô yêu Hội Thánh là thân mình Ngài;
vợ kính yêu chồng như Hội Thánh tùng phục Đức Ki-Tô (x Ep 5, 22-23).
Vợ chồng yêu nhau phải trung thành với nhau cho đến
chết, vì để diễn tả khuôn mặt
sống động Hội Thánh Chúa Ki-tô lữ hành: Chồng là hiện thân Chúa Ki-tô, vợ là
hiện thân những người được Chúa Ki-tô cứu độ, dù bạn trăm năm của mình có phản
bội, như bà Gô-mơ, một gái điếm, luôn bỏ ông Hô-sê là chồng, để ruổi theo các
tình lang, mà ông Hô-sê vẫn luôn tha thứ cho vợ và tìm hết cách đưa vợ về đường
ngay nẻo chính (x
sách Hô-sê).
Chúa Ki-tô yêu
Hội Thánh, yêu ta còn tuyệt vời hơn ông Hô-sê yêu vợ, bởi lẽ ông Hô-sê chưa
chết vì vợ phạm tội ngoại tình, trái lại, Chúa Giê-su đã chết vì tội ta hằng
phản bội Ngài (x
Rm 7, 18-19), và nếu ta bất tín
với Ngài, Ngài vẫn trung thành vì Ngài không thể chối bỏ chính mình (x 2Tm 2,13). Nếu cả hai vợ chồng đồng ý với nhau: mỗi người đi kết
hôn với người khác thì có hạnh phúc hơn, đó là công bằng. Nhưng họ đã chối bỏ
đức tin, phạm đến Chúa và sự thánh thiện của Hội Thánh, vì ngày Thành Hôn của
họ trước mặt Chúa và Hội Thánh, họ đã thề với nhau: Khi vui cũng như lúc buồn, phải
trung thành với nhau cho đến chết, để diễn tả mầu nhiệm Hội Thánh Chúa Ki-tô:
Ngài không bao giờ rẫy từ Hội Thánh, dù chúng ta có phản bội Ngài!
Vậy “chồng hãy làm tròn bổn phận đối với vợ, và
vợ cũng phải tròn bổn phận đối với chồng” (1Cr 7, 3)
ĐIỀU RĂN 3: Vợ chồng chỉ nên một để sinh con cho
Thiên Chúa, khi mỗi ngày cùng nhau rước lễ (x Mt 19, 5; Gl 2, 20;
Ga 6, 57)
Bí tích Hôn Phối làm cho vợ chồng trở thành một thân
thể(x Mt 19, 5). Trong thực tế, họ chỉ thực sự nên một khi cùng rước
lễ mỗi ngày, Chúa làm cho họ trở nên một xương một thịt với Ngài (x Dt 2, 11),cùng thông hiệp một sự sống với Thiên Chúa (x Ga 6, 57) để mỗi khi họ trao thân cho nhau, Chúa Giêsu Thánh
Thể giúp họ thể hiện cho thế gian biết con cái của họ sinh ra là chính nhờ Chúa
Giê-su tác hợp nên một trong Ngài, và như thế con cái họ xứng đáng là hồng ân
Chúa ban (x Tv
127/126, 3).
ĐIỀU RĂN 4: Không biết chăm sóc người trong gia đình, thì đã chối bỏ đức
tin và còn tệ hơn người không tin (x 1Tm
5, 8)
Chăm sóc người thân không chỉ dừng lại ở mức độ nhân
bản, mà còn vươn lên mức độ đức tin trong đức ái. Đan cử: Ông Gia-kêu bán tài sản chia cho người nghèo
một nửa, Chúa chúc lành cho cả gia đình ông được ơn cứu độ. Như thế, nếu ông
Gia-kêu chỉ dành tiền để nuôi vợ con, thì chỉ nuôi sống thân xác những người
trong gia đình ở đời này mà thôi (x Lc 19, 1-10). Nhất là ta phải bắt chước Chúa Giê-su, có lúc Ngài trốn cha mẹ đi loan
báo Tin Mừng, rồi trở về gia đình tùng phục Thánh Giuse và Mẹ Maria, Ngài vẫn
là mẫu người con hiếu thảo đối với cha mẹ trần thế (x Lc 2, 41-52).
Bổn phận ông bà, cha mẹ và anh chị còn phải biết dùng
Lời Chúa nuôi dưỡng và giáo dục những người trong gia đình. Thánh Phao-lô đã
khen Giám mục Ti-mô-thê: “Đức tin của anh
không bôi bác, lòng tin đã có nơi bà cụ Lô-ít, bà của anh, nơi bà Êu-ni-khê, mẹ
của anh” (2Tm
1, 5).
ĐIỀU RĂN 5: Khó với mình nhưng quảng đại với Chúa và tha nhân (x 2Cr 6, 12).
Vì như thế, ta bắt mình phải sống ngược với bản tính
tự nhiên, bởi lẽ ai cũng quảng đại với mình, khó với Chúa và đồng loại. Ví dụ:
Ta có giờ ngồi chơi hay ăn nhậu, mà lại không có giờ học giáo lý hay nghe giảng,
và càng không có thời giờ để giúp đồng loại một việc nhỏ! Hoặc khi ta có lỗi, ít
để ý sám hối, trái lại khi ta biết ai sai lầm, ta dễ dàng kết án và khó tha thứ
cho họ.
ĐIỀU RĂN 6: Có bất hòa thì như con nít thôi (x 1Cr 14, 20b).
Trẻ con chơi với nhau dễ gây lộn, có khi chúng
cấu xé nhau, khóc inh ỏi, rồi đi mách ông bà cha mẹ, nhưng chỉ sau một lát
chúng lại chơi với nhau rất vui vẻ. Trái lại, người lớn khi bất hòa với ai, bề
ngoài thì tay bắt mặt mừng, nhưng trong thâm tâm lại tìm mưu tính kế hại người.
ĐIỀU RĂN 7: Luôn tặng quà nhau, ít là nở nụ cười trên môi, biểu lộ có Chúa
ở cùng (x Lc
1, 28).
Tặng quà cho nhau. Thánh Phao-lô trong suốt cuộc đời rao giảng Tin Mừng,
ông chỉ nhắc lại một lời Chúa Giê-su dạy: “Cho thì có phúc hơn là lấy!” (Cv 20, 35). Bởi vì đạo Chúa là đạo yêu, mà mặt nổi của tình yêu
là tặng quà, ở đâu có tình yêu ở đấy có quà tặng, Thiên Chúa tạo dựng vạn vật
trong vũ trụ rất tốt đẹp, Ngài ban tặng hết cho mọi người (x St 1.2); khi loài người phản bội Chúa, Ngài tặng ban cả Con
Một để cứu họ (x
St 3, 15; Rm 8, 32); khi loài
người loại trừ Con Một Thiên Chúa, Ngài lại tặng ban Thánh Thần, giúp họ sám hối
canh tân, kết hợp với Chúa Giê-su Phục Sinh hầu được ơn cứu độ (x Cv 2).
Vậy khi ta không
có quà vật chất để tặng nhau, thì ít là ta nở nụ cười, biểu lộ có Chúa ở cùng (x Lc 1, 28),Ngài sẽ ban muôn ơn lành cho đồng loại ta gặp gỡ, như
Chúa đã hứa: “Mọi dân thiên hạ sẽ lấy
dòng giống ngươi mà cầu phúc cho nhau, bởi vì ngươi vâng nghe Lời Ta” (St 22, 18).
ĐIỀU RĂN 8: Nói đúng, làm đúng, chưa đủ; còn phải nói khéo, cư xử khéo
nữa! (x Cl 4,
6).
Nói
đúng, làm đúng mà thiếu khéo, nhiều khi đem lại đổ vỡ. Do đó, muốn cư
xử khéo đối với nhau, ta hãy cầu nguyện với Thiên Chúa trước,
vì Đức khôn ngoan của Ngài hiểu biết tất cả, sẽ khôn khéo hướng dẫn con trong
việc con làm (Kn 9,11a), xin Ngài ban cho ta trái tim của Ngài (x Pl 2, 5),để ta biết nói đúng làm đúng và khéo léo đối với mỗi
một người có cá tính khác nhau (x Cl 4, 6).
ĐIỀU RĂN 9: Đoán ý nhau để phục vụ giống
Mẹ Maria (Lc
1, 39t; Ga 2, 3).
Tin
Mừng ghi nhận hai lần Đức Maria đoán ý muốn người khác để phục vụ:
C Lúc Con Thiên Chúa nhập thể, Mẹ Maria được thiên thần
cho biết bà Êlysabeth đã mang thai được sáu tháng, Mẹ biết người chị họ đã cao
niên mà còn sinh nở, Mẹ đoán ý người chị cần sự giúp đỡ, Mẹ đã mau mắn lên
đường đến phục vụ chị họ (x Lc 1, 39t).
C Lúc Con Thiên Chúa bắt đầu đi loan báo Tin Mừng, Đức
Giê-su và Mẹ Ma-ri-a cùng được mời đến dự tiệc cưới Ca-na, mọi người đang dùng
bữa, bỗng thiếu rượu, Mẹ đoán ý họ cần có rượu ngay, nên Mẹ lên tiếng nói với
Đức Giê-su:“Nhà này hết rượu” (Ga 2, 3).
Do đó khi ta đoán ý đồng loại để phục vụ, ta xứng đáng
là con Đức Mẹ.
Vậy sống chung với nhau, ai cũng biết đoán ý nhau để
phục vụ, thì tốt đẹp và thân
thương biết mấy. Nếu ta không biết ý bạn muốn gì, thì ta hãy khiêm tốn hỏi: Bạn
có đồng ý tôi làm việc này không? Bạn muốn tôi giúp gì bạn bây giờ? Còn nếu ta
sống kiểu “ăn có mời làm có khiến”, thì
nơi ta sống rất nặng nề, thà rằng tự ta làm lấy còn nhẹ nhàng thoải mái hơn là phải
lên tiếng bảo người này người kia làm.
ĐIỀU RĂN 10: Người cha (mẹ) dù có tắt thở, họ vẫn chưa chết, vì đã để
lại con cái giống hệt họ (Hc 30, 4).
Thời
Cựu Ước người ta quy mọi trách nhiệm về người cha, và đó cũng là dấu
chỉ Chúa Giê-su chịu trách nhiệm trước mặt Chúa Cha về việc cứu độ loài người
tội lỗi. Thế nên trong gia đình, ai làm chủ, ai có trách nhiệm, ai ảnh
hưởng lớn nhất, thì mọi lỗi lầm của gia đình ấy quy chiếu về người có trách
nhiệm, dù là ông bà hay cha mẹ, cả anh chị. Chính vì vậy mà khi bà E-và phạm
tội, Chúa tra hỏi ông A-đam trước (x St 3). Do
đó, ai có trách nhiệm mà biết kẻ thuộc về mình phạm lỗi, lại không sửa dạy, để
nó chết trong tội, thì Chúa sẽ đòi nợ máu nơi người có trách nhiệm (Ed 33, 7-9).
Bởi vì, con cháu trong gia đình luôn rập theo khuôn
sống của người dưỡng dục nó, nên họ có tắt thở, vẫn chưa chết, họ để lại con
cái giống hệt họ (x
Hc 30, 4),và tác giả
sách Huấn ca còn nói: “Đừng khen ai có
phúc trước khi họ lìa đời, vì nhìn con cái họ, người ta sẽ biết rõ” (Hc 11, 28). Chúa Giê-su còn dạy: “Sự khôn ngoan được biện minh nơi con cái mình” (Lc 7, 35).
C. NHỮNG
TIÊU CHUẨN
CHỌN BẠN
TRĂM NĂM
Thiết tưởng có chín tiêu
chuẩn sau đây:
1- Cùng Tin: Thánh Phao-lô dạy: “Chớ
có lứa đôi lệch lạc giữa người tin Chúa và kẻ không tin, vì hòa hợp thế nào
được giữa ánh sáng và bóng tối!” (2 Cr 6,14).
2- Tự Lập:
Chúa Giê-su nói: “Người nam sẽ bỏ cha mẹ mình mà luyến ái với vợ” (Mt 19, 5). Vậy:
/ Tự lập về mặt kinh tế:
Vợ chồng không lệ thuộc vào tiền của bên nội hay bên ngoại. Liệu sao vợ chồng
có khả năng tổ chức một gia đình đủ cho nhu cầu tối thiểu.
/ Tự lập về mặt tinh
thần: Vợ chồng phải đặt trách nhiệm xây dựng một gia đình hiệp nhất
trong ý Chúa, không vì chữ hiếu mà nghiêng ngả bên nội hay bên ngoại.
3- Trẻ Thơ: Thánh Phao-lô nói: “Anh em có bất
hoà thì như con nít thôi!” (1Cr 14, 20).
4- Tuổi Đời: Vợ không
nên nhiều tuổi hơn chồng, vì sắc đẹp và khả năng sinh lý của vợ chóng tàn hơn
chồng.
5- Văn Hóa: Văn hóa
của vợ không nên trổi vượt hơn chồng. Vì nếu văn hóa của vợ trổi hơn chồng, người
chồng sẽ mặc cảm.
6-
Làm Việc:
Nhờ cả hai vợ chồng thích làm việc, họ dễ cảm thông lẫn nhau, nhất là tháo vát
giải quyết được những khó khăn của gia đình.
7-
Khỏe Mạnh:
Cả hai vợ chồng cần có sức khoẻ tương đối, vừa để bảo đảm kinh tế gia đình, vừa
để bảo đảm sức khoẻ con cái.
8-
Vui Tươi:
Niềm vui trên khuôn mặt là dấu chỉ sự hiện diện của Thiên Chúa. Thực vậy, thiên
thần nói với Đức Ma-ri-a trong lúc truyền tin: “Vui lên! Hỡi Đầy ơn phúc!
Chúa ở cùng Bà” (Lc 1, 28). Pla-ton định nghĩa: “Con người là con vật biết
cười!”
9- Khó Với Mình, Quảng
Đại Với Chúa Và Tha Nhân (x 2 Cr 6, 12t). Đó là tu thân: tự bắt mình đi ngược lại bản
tính ích kỷ.
Trong thực tế, không ai tìm được một người đủ
chín tiêu chuẩn trên, nhưng tưởng đó là một chỉ tiêu cần thiết đặt ra để các
bạn chọn lựa. Một người bạn chọn, càng đạt được nhiều tiêu chuẩn trên, thì bạn
càng an tâm hơn. Nếu tiêu chuẩn quá ít thì phải nhắm trứơc sự chịu đựng của
mình.
/ TÓM TẮT:
Cùng tin, tự lập, trẻ thơ.
Tuổi đời, văn hóa:thiếp nhờ chàng hơn
Cùng làm, mạnh khỏe, vui
tươi.
Khó
ta, quảng đại tha nhân. Cưới liền!
Lời kết
Lạy Chúa là Chúa Tể càn khôn, xin cho những người trông đợi Chúa đừng vì
con mà phải thẹn thùng. Lạy Chúa Trời nhà Israel, xin đừng để những ai tìm kiếm
Ngài lại vì con mà mang tủi hổ! (Tv 69/68, 7)