BÀI 17: TRƯỞNG THÀNH
Khi tôi còn là trẻ con, tôi nói năng
như trẻ con, hiểu biết như trẻ con, suy nghĩ như trẻ con; nhưng khi tôi đã
thành người lớn, thì tôi bỏ tất cả những gì là trẻ con. (1Cr 13, 11).
1/17: Hãy sống
tốt đẹp trong giây phút hiện tại. Vì quá khứ chỉ còn là kinh nghiệm, tương
lai ngoài vòng tay ta, chỉ có hiện tại mang theo mình một trách nhiệm.
Khi ta chọn điều tốt để làm,
phải nhớ rằng có ba cấp độ tốt: Tốt thôi, tốt hơn, tốt nhất (x Rm 12, 2). Do đó trong cùng một điều
kiện, một hoàn cảnh, một khả năng, phải tìm cách làm việc đạt hiệu quả tốt nhất
để nên giống Cha trên trời (x Mt 5, 48).
Vậy từng giây hiện tại kết hợp với Chúa Giêsu,
làm nên phút hiện tại đẹp; từng phút hiện tại kết hợp với Chúa Giêsu, làm nên
giờ hiện tại đẹp; từng giờ hiện tại kết hợp với Chúa Giêsu, làm nên ngày hiện
tại đẹp; từng ngày hiện tại kết hợp với Chúa Giêsu, đan kết thành một cuộc đời đẹp.
2/17:
Hãy đón nhận chân lý bất cứ từ phía nào
tới. Dù đối phương là kẻ thù hay con nít, hãy học nơi họ điều tốt. Vì mọi
chân lý phát xuất từ Thiên Chúa. Do đó, đón nhận chân lý là đón nhận Thiên Chúa;
khước từ chân lý là loại trừ Thiên Chúa! (x Mt 23, 8-10; Lc 10,16).Thậm chí ta phải noi gương quỷ hai điều: Nó rất mau lẹ và rất thuộc Lời
Chúa. Thực vậy, khi nó cám dỗ Adam-Eva, cũng như cám dỗ Đức Giêsu, nó dùng Lời
Chúa để tấn công (x St 3,1-7 ; Mt 4,1-11).
3/17:
Đừng đồng hóa điều vẫn có với điều hoàn
hảo. Sự hoàn hảo chỉ có được vào ngày cánh chung. (x Mt 9, 16;1Ga 3, 2).
Thí dụ một vật cổ không hợp với nhu cầu sinh
hoạt của tập thể trong hiện tại, thì phải dẹp bỏ điều vẫn có, đừng bám lấy tín điều
“phi cổ bất thành kim”, mà để điều cổ
ấy có phương hại, ngăn trở cho sinh hoạt tập thể. Do đó, ta nên coi chừng khi
quá tôn kính những tập tục “truyền thống”.
Chúa Giêsu phản đối kẻ giữ đạo trên môi mép, vì chúng cố thủ “truyền thống”, đó là cớ người ta giết
Ngài! (x
Mc 7, 6t)
4/17:
Không nên nói: “Nhiệt tình cộng với ngu dốt
là phá hoại!” mà phải nói: “Nhiệt tình mà thiếu Thánh Thần mới là kẻ phá
hoại.”
Bởi vì thế nào là ngu dốt?
Thế nào là sáng suốt? Ông Phaolô khi chưa có Thánh Thần, ông cho những người
theo đạo Công Giáo là ngu dốt, còn ông mới là người khôn ngoan sáng suốt và rất
nhiệt tình thờ Chúa theo luật Môsê dạy. Do đó ông hăng hái ra tay triệt hạ những
người theo đạo Công Giáo ở Đama! Nhưng sau khi ông được Chúa cho khỏi “mù”, vì được
Chúa Thánh Thần chiếm đoạt, ông đã trở nên Tông Đồ nhiệt thành nhất của Chúa không
thua kém các Tông Đồ thượng đẳng (x Cv 9; 2Cr 11, 5).
5/17:
Hãy nhiệt tình trong mọi việc làm, nhưng không
bắt buộc người khác phải nhiệt tình như mình, vì như thế sẽ trở nên kiêu hãnh
và là kẻ khó tính với người khác.
6/17:
Không phải mọi hiệp nhất đều đưa đến sự
sống. Nhưng biết nhờ Thánh Thần chia rẽ người khác mới đem lại sự sống. Cụ
thể thánh Phaolô được Thánh Thần soi sáng, ông nói về sự sống lại để chia rẽ Biệt
phái và Sađốc, nhờ đó ông thoát chết! (x Cv 23, 6-10).Với trải nghiệm này, thánh
Tông Đồ lên tiếng dạy : “Anh em hãy thiết
tha duy trì sự hiệp nhất mà Thánh Thần đem lại” (Ep 4,3).
Vậy chỉ nhờ Chúa Thánh Thần
hiệp nhất mọi người trong Chúa Giêsu Phục Sinh mới đem lại sự sống thật (x Ga 17,3.21). Bởi vậy, trước khi ta
rước Lễ, ta nghe vị chủ tế cầu nguyện cho cộng đoàn: “Xin cho chúng con được hiệp nhất theo thánh ý Chúa”. Vì càng nhiều điều
đúng mà thiếu hiệp nhất, sự ác càng gia tăng. Thí dụ: Vợ muốn bán nhà ở thành
phố về quê sinh sống vì như thế thì tốt hơn trong việc giáo dục con cái; nhưng chồng
thì lại chủ trương ở lại thành phố tốt hơn, vì con cái đi học tiện lợi. Nếu hai
vợ chồng, ai cũng quyết định làm theo điều tốt mỗi người đã xác định, thì gia đình
tan rã!
7/17:
Nên bình tĩnh và sáng suốt nghe góp ý
F
Ai khen ta mà khen đúng, ấy là
bạn ta.
F
Kẻ nịnh hót tâng bốc ta, nó là
thù ta.
F
Người chê ta mà chê đúng, đấy là
thầy ta. (x Mt 23)
Bởi vì yêu hoa không có nghĩa là yêu cả con sâu nằm trong bông hoa, mà phải giết
con sâu đó, dù có phải làm rụng phấn hoa.
8/17: Khi ta bị đàm tiếu, nếu
không phương hại lớn đến người khác thì ta không nên cải chính trước công luận.
Vì bất cứ điều gì ta bị đàm tiếu mà cũng vội vàng phân bua với mọi người như
thế vô tình ta đã làm lan rộng chuyện người khác đã nói xấu ta mà thôi! Có khi
người nghe lại nói: “Không có lửa, sao có
khói!” Đức Giêsu dạy : “Chúng con hãy
lưu ý điều chúng con nghe” (Lc 8,18). Nghĩa là nghe để xét mình chứ không
phải để ngoài tai hay giận dữ, và càng không phải nghe đàm tiếu để làm cho lan
rộng hơn nữa.
9/17: Nói sự thật một nửa là cách nói láo độc hại nhất! Ví dụ: “Vâng lời trọng hơn của lễ!” Không lẽ ta
phải vâng lời cả điều sai trái sao?
Vì thế ta phải nói trọn sự thật rằng: “Vâng Lời Chúa (Chân Lý) thì trọng hơn của lễ”
(x 1Sm 15).
Hay không được nói: “Chúa yêu thương
kẻ có tội”. Nếu thế thì ta cứ phạm tội? Do đó phải nói đầy đủ Lời Chúa: “Chúa yêu thương kẻ có tội biết sám hối xin
Chúa thương xót” (x Lc 5, 32).
10/17: Bạn đừng lo người khác không biết đến tài đức của bạn. Một hãy lo cho mình có tài có đức thật. Chúa phán:
“Không ai thắp đèn rồi lấy thùng úp lại
nhưng đặt trên giá cao để soi sáng mọi người trong nhà” (x Mt 5, 15).
Người đi không cầu có bóng mà bóng vẫn theo, người hô không mong tiếng vọng,
mà tiếng vẫn dội, người đức độ không đợi được khen mà danh vang lẫy lừng. Kinh
Thánh nói: Cả đến tạo vật nó còn biết tôn vinh Thiên Chúa qua vẻ đẹp và kỳ công
Chúa cho nó:“Chẳng một lời một lẽ, chẳng
nghe thấy âm thanh, mà tiếng vang đã dội khắp hoàn cầu và thông điệp loan đi
tới chân trời góc biển” (Tv19/18, 4-5).
Vậy: “Hãy để kẻ khác khen ngợi con, chớ
không phải miệng con, một người xa lạ chớ không phải môi con” (Cn 27, 2).
11/17: Ở đâu có tình yêu, ở đấy có quà tặng! (x Ga 3,16). Nên đừng ai yêu bằng đầu lưỡi, nhưng bằng việc làm
thực sự! (x 1Ga 3,18)
12/17: Muốn làm lớn phải kết hợp với Chúa Giêsu phục vụ đồng
loại. Do đó Chúa dạy các môn đệ: “Chúng
con muốn làm lớn, trước nhất phải uống chén của Thầy” (x Mt 20, 23). Uống chén của Thầy Giêsu chính là hiệp thông Thánh
Thể (x 1Cr 11, 25-26).
13/17: Chỉ dùng tiền của vào bốn mục đích:
1-
Làm phát triển Tin Mừng và xây dựng Hội Thánh (x GLHT số 2041-2043). Đây là điều răn
thứ 5, điều răn mới trong 5 điều răn của Hội Thánh.
2-
Nuôi sống bản thân (x Kn 1,14b; St 2,16 ; 9,2-3).
3- Tạo ra phương tiện để phục vụ (x Lc 19, 11t).
4-
Chia sẻ cho người không có khả năng tự kiếm sống: trẻ
con, người già, người tàn tật… (x Mt 25, 31-46).
14/17:
Muốn có đối thoại, phải dựa trên
nguyên tắc:
1. Hai bên đều có cùng một trình
độ tri thức.
2. Hai bên đều dựa trên công bằng
và bác ái.
3. Hai bên cùng chịu trách nhiệm
khi đưa đến một quyết định nào.
4. Hai bên đều đưa ra một đường
lối khả thi và thực tiễn.
15/17: Chỉ nói đúng
thôi, thì chưa đạt, mà phải nói khéo nữa. Thánh Phaolô dạy: “Lời nói hằng phải thanh nhã, mặn mà, ý nhị, biết
đối đáp sao cho phải với mỗi một người.” (Cl 4, 6) Vì đúng mà thiếu khéo là đổ vỡ, muốn khéo ta hãy cầu
nguyện xin Chúa Thánh Thần hướng dẫn. Vì “Đức
khôn ngoan của Ngài hiểu biết tất cả, sẽ hướng dẫn con trong việc con làm”.
(Kn 9,11a)
16/17: Không thể
nói: “Đạo nào cũng dạy điều tốt”.
Vì thế nào là tốt? Thế nào là xấu? Khi Adam, Evà lấy ý mình
hơn ý Chúa, họ cho là tốt! Thế là sự dữ bắt đầu xuất hiện trên thế gian! (x St 3).
Vậy chỉ khi nào ta thực hành ý Chúa, thì đó mới là tốt. Bất cứ điều gì nghịch
ý Chúa, dù cha mẹ cho đó là tốt, Chúa vẫn không cho phép ta tuân theo (x Mt 10, 37; 23, 1-12).
17/17: “Tự do tôn giáo” có giá trị
gì không? Điều này chỉ có giá trị cứu độ khi người ta được tự do tin theo Chúa
trong Hội Thánh Ngài lập mà thôi. Vì “dưới
gầm trời này, ngoài danh Chúa Kitô, không có danh nào khác được ban tặng cho loài
người hòng được ơn cứu độ!” (Cv 4, 10-12).
18/17: Tránh kiểu nói: “Không làm thì cũng đừng ăn!”. Nếu thế thì
đối với người già yếu, con nít không làm thì cũng không được ăn sao?!
Vậy hãy nói như thánh Phaolô dạy:“Ai
không muốn làm thì cũng đừng ăn!”
(1Tx 3, 10).
Giá trị của con người lao động hệ tại ở chỗ “muốn làm”. Có muốn làm, công
việc mới hoàn hảo, mới là yêu thương. Người muốn làm mà không làm được là người
đáng thương, và ta phải kính trọng họ.
19/17: Không được nói: “Lao động là vinh quang!”. Nếu thế thì kiếp
trâu, ngựa nó vinh quang hơn loài người!
Vậy phải nói: “Lao động đưa con người
đến vinh quang”,vì lao động là phương thế cho con người đạt đến hạnh phúc!
Nếu ta lấy phương tiện làm mục đích thì vô cùng độc ác. Ví dụ: Tiền là
phương tiện rất cần cho nhu cầu sự sống của ta, nhưng nếu lấy tiền làm mục đích
trên đời, thì người ta giết nhau như ngóe!
20/17: Đường thành công hơn lòng mong ước, hãy nhớ sống 7 điều sau đây:
1- Chọn ít điều và hợp thời cơ: Hãy
chọn ít điều nhất theo khả năng, và đầu tư hết khả năng vào điều đó! Đồng thời,
chộp ngay lấy thời cơ. Ông Héraclitus nói: “Không
ai có thể tắm hai lần trong một khúc nước sông đang chảy!” Thánh Phao-lô dạy:
“Ai lừng khừng sẽ làm mất ơn Chúa, trở nên
kẻ cay đắng, gây xáo trộn và làm hư hỏng nhiều người” (Dt 12, 15).
2- Định hướng cho cuộc đời: “Hãy quên phía sau mà lao mình tới trước, nhắm
đích chạy đến giải Thiên Chúa đã ban bố trong Đức Giê-su Ki-tô” (Pl 3, 14). Nếu không như thế thì “anh chạy khỏe lắm, nhưng lại trật đường mất
rồi!” (thánh Augustin).
Nhiều
người bỏ cuộc không phải vì thiếu tài năng, nhưng làm việc thiếu mục đích và
thiếu ý chí. Hãy nhớ: “Thành công do quả quyết, thất bại bởi do dự”.
3- Nhớ bốn chữ “H”:
Muốn
làm gì phải HỌC trước.
Học
muốn thấu đáo phải HỎI.
Hỏi
đến HIỂU cho rõ.
Hiểu
rồi đem thực HÀNH.
Nói tắt: HỌC
– HỎI – HIỂU – HÀNH.
C Muốn thành công trên thương trường, cần 4 chữ “P”:
- Product: Sản phẩm.
- Price:
Giá cả.
- Promotion:
Quảng cáo.
- Place:
Thị trường.
Nghĩa là muốn có nhiều tiền phải biết làm ra sản phẩm (product), giá cả (price) phải hợp túi tiền nhiều người, biết
quảng cáo (promotion) để nhiều người ham thích, tìm được thị trường (place) tiêu
thụ tốt.
C Muốn thành công nên thánh, cần 4 chữ “L”:
-
LÝ: Làm vì Chân Lý.
-
LẸ: Mau Lẹ chộp ngay thời cơ.
-
LIỀU: Liều cả mạng sống.
-
LỲ: Gan Lỳ, can đảm, kiên nhẫn.
Sở
dĩ ta cần có 4 chữ “L”, vì ta dựa vào
hành động đức tin của bốn người khiêng người bất toại: Họ cần gặp Ðức Giê-su là
gặp được Chân Lý; họ muốn khiêng người
bất toại vào nhà cho Ðức Giê-su, nhưng không thể được, vì trong nhà chật ních
người, thế là họ mau Lẹ leo ngay lên
mái nhà, dù không phải là nhà của họ, mà họ dám Liều đục mái thượng để thả người bất toại xuống cho Đức Giê-su; khi
đục một lỗ to trên sân thượng, chắc chắn bị nhiều người phản đối, thế nên họ phải
gan Lỳ, kiên nhẫn, can đảm, mới thả
người bất toại xuống cho Đức Giê-su để được chữa lành (x Mc 2, 1-12).
4- Kiên nhẫn để khắc phục gian khổ, ông
Nguyễn Bá Học nói: “Đường đi khó, không
phải vì ngăn sông cách núi, nhưng khó vì lòng người ngại núi e sông!”
5. Làm việc phải
say mê.
Triết gia Kierkegaard nói: “Mọi vấn đề ăn
thua với cuộc sống hệ tại ở chỗ đam mê, suy
nghĩ về vấn đề gì mà không đam mê, thì không suy nghĩ gì cả”. Làm việc gì mà
không đam mê, thì chỉ làm như con dã tràng se cát.
6 .Làm việc vì
yêu Chúa.
Ta phải kết hợp với Đức Kitô, để việc ta làm trở thành việc của Thiên Chúa có giá trị vĩnh cửu, cứu độ ta (x Cv 5, 39); trái lại, làm điều tốt mà không nhờ Giêsu, với Giêsu,
trong Giêsu (x Rm 11, 36), thì đó là nhân
bản, là việc của loài người, trước sau sẽ tan biến (x Cv 5, 38). Bởi vậy thánh
Tông Đồ dạy : “Bất cứ làm việc gì, anh em
hãy làm tận tâm như thể làm cho Chúa,
chứ không phải cho người đời” (Cl 3,23).
7. Làm việc phải
bền chí.
Chúa Giêsu dạy: “Ai bền đỗ đến cùng, người
đó mới được cứu độ” (Mt 24,13). Ca dao tục ngữ Việt Nam dạy:
C
Có chí thì nên.
C
Có công mài sắt có ngày nên kim.
C
Nước chảy đá mòn.
21/17: Đừng để thời giờ qua đi mà không sinh ích. Hãy sống hữu ích ngay trong
thời gian mình có, tùy hoàn cảnh đang sống, ta hãy biết chọn
việc: không chỉ tốt thôi, mà phải tốt hơn, đặc biệt là tốt nhất! (x Rm 12, 2)
22/17: Ý THỨC VỀ GIÁ TRỊ LAO ĐỘNG.
Thánh Công Đồng Vaticanô II
trong Hiến Chế Hội Thánh Trong Thế Giới Hôm Nay số 35 dạy: “Hoạt động của con người phát xuất từ con người,
nên quy hướng về con người. Thật vậy, khi làm việc, con người không những biến đổi
sự vật và xã hội, mà còn cải thiện chính mình. Bởi vì khi làm việc, con người học biết được nhiều điều, phát
triển tài năng, cũng như thoát ra và vượt khỏi chính mình (*). Nếu được hiểu
cho đúng thì, sự tăng triển này còn đáng gía hơn mọi của cải thu tích được. Giá
trị của con người hệ tại ở “CÁI MÌNH LÀ” hơn là ở “CÁI MÌNH CÓ”.
Vậy làm việc không nhất thiết
phải đạt thành công, nhưng đã trở nên nghĩa người hơn. Chính Đức Giê-su suốt
đời làm việc không ngơi nghỉ giống Cha trên trời (x Ga 5,17), thế mà cuối đời
xem ra thất bại, bị mọi người khai trừ! Nhưng chính lúc ấy, Tổng trấn ngồi xử
án, lại chỉ riêng vào Đức Giêsu đang đứng trước một rừng người, và ông lớn
tiếng tuyên bố: “Này là Người” (x Ga 19, 5).
Kinh thánh kết án kẻ lười: “Kẻ lười tệ kém hòn phân, ai mà đụng nó là
tay phủi liền” ( Hc 22,2).
Ai không chu toàn bổn phận
mình, nó là anh em với quân phá hoại (x Cn 18,9).
(*) Khi làm việc con người được THOÁT RA: tức là thoát ra khỏi kiếp loài vật,
vì con vật ăn sẵn những gì Thiên Chúa hoặc con người tạo nên cho nó: như con sâu
ăn lá cây, con gà ăn giun, con heo ăn cám… Trái lại, con người dùng thực phẩm
do tay mình làm ra.
Khi làm việc con người VƯỢT KHỎI CHÍNH MÌNH, tức là nhờ làm việc, con
người có thêm của cải để chia sẻ. Chính nhờ biết chia đi, mà con người được biểu
lộ giống Chúa, vì Thiên Chúa làm mọi sự chỉ để ban tặng cho loài người.
23/17: CÓ 9 CÁCH THU PHỤC NGƯỜI KHÁC
1- Phải
kết hợp với Chúa Giêsu.
Ông
Berson nói: “Các thánh nhân thu phục được
nhiều người không phải vì họ nói hay, nhưng vì chính sự hiện diện của họ toát ra sự thánh thiện”.
Thánh
Phaolô nói: “Anh em là hương thơm của Đức Kitô dâng kính Thiên Chúa, tỏa ra
giữa những người được cứu độ, cũng như những kẻ bị hư mất!” (2Cr 2, 15)
2-
Làm vì yêu.Thánh Gioan Maria Vianey
nói: “Thế giới sẽ thuộc về tay ai biết yêu
mến!”
3-
Sống quảng đại phải tỏ ra biết ơn người
giúp mình, như lời ông Tôbya dạy con: “Con
hãy trả lương cân xứng cho người đã giúp con, và thêm chút gì vào tiền công của
họ” (Tb 12, 1).
4- Phục
vụ người ta trước. Chúa Giêsu dạy:“Muốn người ta làm điều gì cho mình, thì chính
mình hãy làm điều đó cho người ta trước!” (Mt 7, 12)
Vậy đừng bất mãn
khi người ta không giúp mình, mà hãy buồn vì mình chưa giúp ai được việc gì.
5- Đưa
lưng đỡ đạn. Thà chỉ mình chịu khổ cho mọi người hạnh phúc, còn hơn là để mọi
người phải khổ! (x Ga 11,50) Vua thánh
Đavid nói: “Lời kẻ thóa mạ Ngài, này
chính con hứng chịu!” (Tv 69/68, 10b)
6- Đoán ý
muốn của người khác để phục vụ theo gương Mẹ Maria (x Lc 1,39t;Ga 2, 3).
7-
Hãy khó với mình, nhưng quảng đại với Chúa và
tha nhân (x 2Cr 6, 12-13).
8-
Coi người khác hơn mình. Người phải lớn lên, còn tôi
thì nhỏ lại (x Ga 3, 30).
Thánh Phaolô dạy: “Mỗi
người đừng chỉ dán mắt vào quyền lợi riêng mình, nhưng còn vì quyền lợi của người khác nữa” (Pl 2, 4)
9- Phải sống như mọi người chung
quanh ta, ngoại trừ tội lỗi! (Dt.4,15)
24/17: SỐNG PHẢI CÓ LẬP TRƯỜNG, CÓ
LÝ TƯỞNG ĐỂ LÃNH ĐẠO.
a- Có
khi phải chấp nhận mất lòng người khác. Thánh Phaolô nói: “Nếu tôi luôn làm hài lòng người đời, thì tôi
không còn là nô lệ của Đức Kitô”(Gal 1,10).Người đời là người không muốn nghe Lời Chúa (x Cv 17, 32).
b- Không
được nghe tin đồn nhảm! (x Xh 23,1).
c- Không
được hùa theo số đông mà làm điều sai trái! (x Xh 23, 2)
d- Không
được nhận quà hối lộ, vì quà làm mù những người sáng mắt, và đảo điên lời lẽ
những người công chính! (x Xh 23, 8)
e-Không ai đòi người lãnh đạo phải có những tài năng chuyên môn trong nhiều
lãnh vực ; nhưng ai cũng cần người lãnh đạo phải là người đắc nhân tâm,
biết quy tụ, tập họp, liên kết được nhiều người có chất xám, nghĩa là có rất
nhiều người chuyên môn về từng vấn đề, và ai cũng muốn cộng tác với thủ lãnh để
cùng nhau xây dựng cộng đoàn.
25/17: MỪNG SINH NHẬT nào?
Thường
thường người đời có thói quen tổ chức mừng sinh nhật (ngày được cha mẹ sinh ra)
thật lớn. Nhưng theo đức tin Công Giáo, thì ngày đó có gì đáng mừng?
Bởi vì:
-Đó chỉ là
sinh ra bởi nòi giống Adam, Evà tội lỗi.
-Trước khi ra
đời, trong lòng mẹ, tôi đã là kẻ bất lương, như lời Thánh vịnh (51/50, 7) nói: “Lúc chào đời con đã vương lầm lỗi, đã mang tội khi mẹ mới hoài thai”.
(x St 25, 19-27; 38, 27-30)
Vậy hãy tổ chức mừng sinh nhật vào ngày được lãnh nhận Bí tích Thánh Tẩy.
Vì ngày đó ta được:
{
Sinh ra theo dòng giống Ađam cuối cùng là Chúa Giêsu.
{
Được Chúa tha hết tội và được sống bằng sự sống của Chúa.
26/17: Phải luôn luôn sống thành thật như Đức
Giêsu dạy: “Có nói có,không nói không,thêm
điều đặt chuyện là do ma quỷ mà ra!” (x Mt 5, 37)Kinh Thánh
nặng lời kết án kẻ nói dối : “Nơi con người, nói dối là điều đê tiện
xấu xa,kẻ dốt nát cứ luôn mồm nói dối.Trộm
cắp còn đỡ hơn nói dối, nhưng cả hai đều chuốc lấy hư vong. Kẻ quen nói dối là
kẻ vô liêm sỉ, nỗi nhục không bao giờ rời xa nó” (Hc 20, 24-26).
27/17: Làm chủ miệng lưỡi là sống bác ái. Bởi
vì:
a- Thiên Chúa đã ban cho tôi
miệng lưỡi đã được huấn luyện, để tôi biết dùng lời nói mà nâng đỡ kẻ nhọc nhằn.
Mỗi sáng Ngài đánh thức tôi, Ngài thức tỉnh tai tôi, để nghe lời Ngài giáo huấn
(Is 50, 4).
b- Mọi
kiểu cay chua, gắt gỏng, la lối, chửi rủa, nhất nhất phải đánh bạt nơi
anh em với mọi ý thâm độc. Trái lại, với nhau anh em hãy ở nhân hậu, chạnh thương,
biết tha thứ cho nhau như Thiên Chúa đã tha thứ cho anh em trong Đức Kitô! (Ep 4, 31-32)
c- Cái lưỡi
trong thân mình giống như bánh lái trong chiếc tầu, tuy bánh lái nhỏ bé,
nhưng nó dẫn chiếc tầu đi đâu tùy ý người hoa tiêu. Muôn thú vật lành dữ người
ta chế ngự được, trừ miệng lưỡi người ta không ai chế ngự được. Vậy miệng lưỡi
ta không thể vừa để chúc tụng Chúa, vừa để nguyền rủa con người Chúa đã dựng nên
theo hình ảnh Ngài! (x Gc 3, 4-11)
d- Lười
sinh láo!
Chúa phán:
“Ta xử với ngươi theo miệng ngươi nói”(x Lc
19, 20-22).
28/17: Đừng tự phụ, tự mãn.
a- Vì “ai tưởng mình đứng vững, hãy coi chừng kẻo ngã!”(1Cr 10,12)
b-
“Hãy run sợ mà gia công lo việc cứu rỗi
chính mình!” (Pl 2,12)
29/17: Sống khiêm nhường.
a- Khiêm nhường là người hạ mình
sát đất, nên không còn khoảng cách nào mà phải sợ ngã.
b- Khiêm nhường là tự thú nhận sự yếu hèn
của mình như thánh Phaolô: “Chẳng có gì lành
cư ngụ trong tôi, sự lành tôi muốn, tôi lại không làm, còn sự dữ tôi ghét, tôi lại
cứ làm!” (Rm 7, 18-19)
c- Khiêm nhường là nói lên sự lành được
Chúa ban cho để phục vụ:
+ Mẹ Maria nói: “Muôn đời sẽ khen tôi có phúc, vì Đấng Toàn Năng đã làm cho tôi biết bao
điều cao cả!” (Lc 1,48-49)
Bởi đó nếu ta không nói sự thật về mình đúng như điều Thiên Chúa ban cho, thì
ta là kẻ nói dối, kẻ vô ơn Chúa! nếu ta nói
quá sự thật mình có, ta là kẻ xạo, kiêu ngạo! Thánh Phaolô dạy:“Ai muốn vênh vang thì hãy vênh vang trong Chúa”
(2 Cr 10,17).
+ Cụ
thể: “Thiết tưởng tôi chẳng thua gì những
“Tông Đồ thượng đẳng” kia, tuy rằng tôi
chỉ là không” (2Cr 11,5; 12,11).
30/17: Khi tiếp nối sứ mệnh của người khác, để
thành công, ta phải:
1-
Tỏ ra biết ơn người tiền nhiệm, chớ khi nào làm mất uy
tín người đi trước.
2-
Khiêm tốn lắng nghe mọi người, biết lựa chọn điều tốt
người ta đề nghị, biết loại trừ điều xấu trong quá khứ còn tồn tại, nhưng phải
cách khôn khéo và tế nhị.
3-
Muốn thay đổi để thăng tiến, phải họp những người có trách
nhiệm và đưa ra những điểm mới tích cực, có tính cách thuyết phục mọi người.
4-
Khi ta đã quyết định làm điều gì, phải tự tin nếu không
có người cộng tác, chỉ mình ta độc diễn, vẫn thành công.
5-
Khi ta làm việc gì, phải nhắm làm cho hoàn tất, đừng để
việc ấy trở nên gánh nặng cho người sau.
31/17: Muốn sửa tật xấu người khác, trước đó ta nên khen những điểm tích cực
của họ.
32/17: Đừng sợ cách chết dữ, hãy sợ cách sống dữ. Bởi vì nếu sống dữ, ắt
chết dữ, dù cách chết lành; nếu sống lành, ắt chết lành, dù cách chết dữ! (Thánh Augustin).
33/17: Đến ở nhà ai, phải cảm thấy người ta cần mình, mà mình cũng phải cần
người ta, đừng để người ta miễn cưỡng đón tiếp mình, là con người thiếu tự trọng.
Thánh Tông Đồ Phaolô dạy: “Trong Chúa
Giêsu, chúng ta là chi thể của nhau, nên mắt không thể bảo tay “tôi không cần
anh”, hay đầu không thể bảo chân “tôi không cần anh”. Phải biết rằng một chi
thể đau, toàn thân đau ; một chi thể vinh, toàn thân vinh” (1Cr 12,14-27).
34/17: Muốn tiến thân, đừng để mình thua kém người xung quanh, khi ta có cùng
một điều kiện như họ. Thánh Augustin nói: “Ông
kia bà nọ nên thánh được, sao tôi lại không?”
35/17: Luôn sống trong hy vọng, là nghị lực giúp ta tiến thân. Thánh Phaolô
nói: “Ơn cứu độ đến với ta như một hy vọng,
hy vọng mà thấy được, ai còn hy vọng nữa, nhưng nếu ta hy vọng điều ta không thấy,
thì ta cứ kiên nhẫn đợi trông” (Rm 8,
24-25).
36/17: Phải có lòng tự trọng. Cụ thể:
-
Không sống lệ thuộc vào người
khác. Do đó, hãy bằng lòng với những gì đang có, không đòi hỏi người xung quanh.
Tốt hơn nữa, là tìm cách giúp người chung quanh (x Lc 3, 10-14).
-
Mau mắn xin lỗi nếu lỡ làm phiền ai (x
Mt 26, 75).
-
Biết nhường bước cho người khác. Thánh Phaolô dạy: “Ai làm điều tốt cũng được, miễn là điều tốt
có người làm là tôi lấy làm vui mừng” (x
Pl 1, 15-18)
-
Sống môi trường nào cũng phải là men, là muối, là ánh sáng cho nơi đó (x Mt 5, 13-16).
-
Sống thể hiện đúng cương vị của mình: Bố ra bố, mẹ ra mẹ, thầy khác trò,
Linh mục khác giáo dân(x Mt 16, 13).
37/17: Đừng dùng của cải một cách vô ý thức.Cụ thể:Những vật dụng của ta đừng
qúa sang trọng làm cho người nghèo xung quanh cảm thấy tủi thân.Bởi vì phần lớn
nỗi đau khổ của người nghèo gia tăng là họ thấy người giàu dùng tiền của phung
phí, vô ý thức(x Lc 16,19-21).
Nói tắt:
Tất
cả những gì ta có chỉ là phương tiện cho ta phục vụ đạt hiệu quả cao, chớ khi nào
tỏ ra vẻ sang giàu để khoe khoang với người xung quanh .
38/17: Bỏ thói thống trị kẻ dưới, loại trừ hành động vũ phu, đừng sống kiểu
“cả vú lấp miệng em”.
Thống
trị là áp đặt người khác làm nô lệ cho mình.Kiếp nô lệ là kẻ thù của Tin Mừng, Hội
Thánh trong nhiều thế kỷ đầu dùng chân lý Tin Mừng để xóa kiếp nô lệ. Bởi vì nô
lệ là con đẻ của “ba cô vợ ngoại hôn” trong nhân loại:
-Nô lệ là đem thân phục vụ chủ
để trả món nợ không thể trả nổi.
-Nô lệ là kẻ
thất trận bị bắt làm tù binh.
-Nô lệ là con
cái của hai loại người trên.
Chúa
Giêsu nói: “Anh em là con Thiên Chúa, con
cái của sự tự do, không phải là con kẻ nô lệ” (x Ga 8, 34-36).
Có hai
thầy trò cùng sánh bước trên một con đường dài, song song với đường đó là một
con sông: chốc chốc thầy lôi trò xuống sông dìm đến sặc nước, rồi lại tiếp tục
lên đường. Sau một hồi, thầy hỏi trò: con đã nhận ra được bài học thầy dạy con
chưa? Trò giơ chân đạp thầy qụy xuống và nói: đây là bài học con đã thuộc! Đúng
là “tức nước vỡ bờ!”
Thánh
Phaolô khuyên người có chức quyền biết cách cư xử với mọi người: “Ðừng nặng lời với cụ già, nhưng khi khuyên
nhủ, hãy coi cụ như cha. Hãy coi các thanh niên như anh em. Các cụ bà như mẹ,
các thiếu nữ như chị em, với tấm lòng hoàn toàn trong sạch”(1Tm 5,1-2)
39/17: Loài người không ai được quyền độc tài, chỉ một mình
Thiên Chúa mới có quyền đó mà thôi, bởi chỉ có Ngài là Tình Yêu (x 1Ga 4, 8). Chúa độc tài vì muốn ta phải
tùng phục Ngài, để có chân lý, để có tình yêu, vì ngoài Chúa Giê-su không có ai
được cứu độ (x Cv 4, 12).
Bởi đó,
Chúa không cho phép ta thờ phượng bất cứ một thần tượng nào ngoài Ngài (x Điều
răn I). Ngài có quyền ép người ta vào dự tiệc của Ngài (x Lc 14, 23).
Vậy Thiên Chúa độc tài để dẫn ta đến
sự sống dồi dào (x Ga 10, 10).
40/17: Bỏ tính lẩm cẩm. Vì lẩm cẩm là người không biết phân biệt điều chính
điều phụ, và làm gì cũng cho là quan trọng nhất. Kết quả không công việc nào đạt
yêu cầu, bởi vì không ai đủ giờ để làm trọn mọi công việc. Do đó, người lẩm cẩm
làm gì cũng chậm chạp, vì để giờ chi phối vào quá nhiều việc không cần thiết.
41/17: Đừng a dua. Là người sống đức tin và đức ái, không thể chấp nhận những
thành ngữ dân gian thường nói:
- “Không có lửa sao có khói?”
-
“Thế gian không ít
thì nhiều, không ai đặt điều nói không”.
Bởi vì trong
thực tế:
-
Nhiều khi có khói mà không có lửa. Cụ thể lúc ta xem ca sĩ đứng trên
sân khấu hát, ta nhìn một làn khói bốc lên, hoặc khi ta nhìn cô dâu chú rể khai
tiệc cưới, họ đổ rượu trên một chồng ly cũng thấy khói bốc lên, những làn khói
ta thấy như thế thì không phải do lửa mà có.
-
Nhiều khi một rừng người nhất trí, mà nhất trí điều họ không tưởng. Cụ
thể vào ngày Thứ Sáu Tuần Thánh, không ai tìm ra tội trạng nào của Đức Giêsu, nhưng
ai cũng nói: Tên Giê\su là Beelzebul, tướng quỷ. Rõ ràng chiều Thứ Sáu Tuần Thánh
cả loài người sai lầm, một mình Đức Giêsu nắm trọn chân lý. Bởi đó ngày Thứ Sáu
Tuần Thánh chỉ một mình Đức Giêsu hô lớn tiếng: “Ai thuộc về sự thật thì nghe tiếng tôi” (Ga 18,37). Cũng chính vì vậy mà Đức Giêsu cảnh báo mọi người:
“Coi chừng điều các ngươi nghe” (Lc 8,18).
42/17: Đòi biết mọi sự là ngu xuẩn nhất. Chúa cho Ađam, Evà biết hết mọi
trái cây trong vườn Ngài đã dựng nên, nhưng họ lại ảo tưởng đòi phải biết cả
cây Chúa cấm mới khôn bằng Thiên Chúa! Hậu quả họ là kẻ ngu xuẩn nhất (x St 3).
Bởi
vậy thánh Phaolô nhắc nhở ta: “Tôi được phép
làm mọi sự, nhưng không phải mọi sự đều có ích, tôi được phép làm mọi sự, nhưng
không phải mọi sự đều xây dựng, đừng để sự gì vô ích lạm phép trên thân thể tôi!”
(1Cr
6, 12)
Có ba loại người ngu đần:
-
Ngu vì không biết gì cả.
-
Ngu vì không biết đến nơi đến chốn.
-
Ngu nhất là: biết quá điều
phải biết. Như Adam, Eva đòi biết cả trái cây Chúa cấm (x St 3).
43/17: Để thắng tính ghét người. Ta phải nhớ rằng: “Người yếu mới lo diệt kẻ thù, còn đấng trượng phu thì thanh thản tâm hồn,
chẳng có gì phải sợ” (x Kn 12, 14-18).
Khoa phân
tâm học cho biết: Ghét tức là do sợ mà
ra, vì thế ghét ai là sợ người đó: sợ người ta đoạt của cải mình, sợ người
ta đoạt danh vọng mình, sợ người ta đoạt quyền lợi mình, sợ người ta đoạt người
tình của mình. Chính vì vậy mà có bà đi đánh ghen, bởi vì bà sợ có kẻ giật chồng
bà, hoặc bọn mafia thủ tiêu người như ngóe, vì sợ đối phương đưa nó ra ánh sáng.
Vậy muốn tránh ghét người thì
đừng sợ ai cả,
mà muốn không sợ ai thì cứ đường đường chính chính sống giữa thanh thiên bạch
nhật, biết trên có ai, dưới có ai, bốn phương tám hướng có ai, và cố thực hiện
trong đời sống của mình câu: “Thiên địa nhân hòa”. Tức là sống hòa
hợp với ý Trời, hợp với lòng người để xác tín được như thánh Tông Đồ: “Mọi sự sẽ trở nên tốt đẹp cho ai yêu mến Thiên
Chúa” (Rm 8, 28).
Bởi
vì ta gieo gì thì gặt nấy: ai ghét ta mà xô ta xuống thung lũng, ta vẫn nói:
“tôi yêu”, chắc chắn ta nghe vọng lại: yêu… yêu..yêu....! Trái lại, ta tức giận
ai mà hét lên: “tôi ghét”, chắc chắn tiếng ghét.. ghét..ghét....vọng lại!
Thánh
Tôma Tiến sĩ nói: “Thà nghĩ tốt cho một
người xấu, vẫn hơn nghĩ xấu cho một người tốt, vì cách thứ nhất không hại ai”.
Vậy:
-
Lấy ác báo lành : ta là satan.
-
Lấy ác báo ác : ta là chó sói.
-
Lấy lành báo lành : ta là con người.
-
Lấy lành báo ác : ta là con Chúa.
Sống được như thế thì hết sợ ai, khi không sợ ai, không
phải lo đề phòng gì cả, thì ghét ai làm gì cho mệt tâm mệt trí, vì người có công
lý luôn luôn là người mạnh. Kinh Thánh nói : “Chúa làm chủ sức mạnh, nhưng có thể sử dụng quyền năng bất cứ khi nào
Ngài muốn. Làm như thế Chúa dạy dân rằng : Người công chính phải có lòng
nhân ái” (Kn 12,18-19)
44/17: Hãy nói điều tích cực hơn là điều
tiêu cực. Tâm lý con người ai cũng chỉ để ý đến điều tiêu cực, mà ít ai
quan tâm đến điều tích cực. Cụ thể ta vảy một đốm mực đen bằng đầu đũa trên một
tấm vải trắng lớn, rồi ta giơ tấm vải trắng trước mặt mọi người và hỏi: “Cái gì đây?” Chắc chắn mọi người đáp mau
lẹ: “Vết mực đen”, trong khi ai cũng
nhìn thấy cả tấm vải trắng lớn, thì lại không nói!
Người Trung Hoa có câu: “Trong khu rừng rộng lớn, một cây cổ thụ đổ xuống, thì làm chấn động cả
vùng trời; trong khi đó cả tỷ mầm sống đang vươn lên thì vẫn im lìm!” Thánh
Phaolô động viên chúng ta: “Anh em hãy
nghĩ đến nhau mà lo đôn đốc lòng mến và làm những việc tốt lành” (Dt 10, 24).Vì thắp lên một ngọn đèn
leo loét còn hơn ngồi nguyền rủa bóng tối!
45/17: Đừng trang điểm quá đáng. Sách
Giảng viên dạy: “Tiếng thơm hơn là dầu thơm,
thì ngày chết hơn là ngày sinh” (Gv 7, 1).
Người đời thường nói: Dáng người hơn nhau bởi y phục,
bởi son phấn, nhưng bóc trần ra thì ai cũng như ai! Người Công Giáo phải xác tín
rằng: Ta là con Đức Chúa Trời không ai cao cả bằng (x Mt 11,11b). Nên ta hãy sống lời vị chủ chăn tiên khởi dạy: “Đồ trang sức của chị em đừng là vỏ bề ngoài,
như kết tóc, đeo vòng quý, ăn mặc xa hoa, có khi diêm dúa lố lăng gợi dục! Nhưng
một con người trầm ẩn nơi tấm lòng,đồ trang sức bất hoại là tinh thần hiền từ và
an tĩnh” (1 Pr 3, 3-4).
46/17: Đừng ăn nói cợt nhả, một lời
hai ý.
-
Có khi lộ ý móc mỉa người khác.
-
Có khi làm cho người ta hiểu
nghĩa tục.
Thánh Phaolô dạy: “Lời lẽ của anh em hằng phải thanh nhã, mặn mà, ý nhị, biết đối đáp sao
cho phải với mỗi một người” (Cl 4, 6).Bởi thế: “Con không ngồi chung với phường giễu cợt” (Ger 15,17a)
47/17: Đừng quá tự tôn cao vọng về mình.
Đến như thánh Tông Đồ còn phải nói: “Ai tưởng
mình đứng vững, hãy coi chừng kẻo ngã” (1Cr 10,12). Chỉ
khi nào ta sống theo mẫu gương thánh Phaolô vì ông đã bắt chước Chúa Kitô (1Cr 11,1), ta mới có quyền tự hào, vênh
vang, như thánh Phaolô nói : “Ai tự hào thì hãy tự hào trong Chúa” (1Cr 1, 31).
48/17: Phải kiên nhẫn và chịu đựng
sống trong một cộng đoàn tương đối êm đẹp.
Sống
trên đời không ai có thể tìm được một cộng đoàn lý tưởng để dung thân. Đến như
Giáo Hội tuy được gọi là thánh mà Đức Giêsu còn ví như một thuở ruộng có lúa và
cỏ mọc chung, đầy tớ tình nguyện đi nhổ cỏ, nhưng chủ bảo cứ để như thế đến mùa
gặt hãy tính (x Mt 13, 24-30). Mà nếu mảnh đất nào cỏ không mọc được, thì chẳng ai có thể trồng trọt gì.
Nói cách khác, đất mà có cỏ mọc um tùm thì đó lại là đất tốt!
Gia đình Nazareth tuy là một gia đình thánh mà có
lúc phải chịu đựng nhau. Cụ thể, Đức Giêsu đến tuổi 12 đã khôn lớn, mà Ngài
trốn cha mẹ ở lại Đền thờ dạy giáo lý, làm cha mẹ rất đỗi ưu phiền suốt ba ngày
đi tìm con (x Lc 2, 41t).
Đức Giêsu phải thức suốt đêm cầu nguyện với Chúa
Cha, xin Cha giúp Ngài chọn 12 môn đệ, thế mà Ngài chọn phải tên Giuđa phản bội (Lc 6,12-13).
Nhóm Mười Hai hay bất hòa vì tranh nhau địa vị
nhất nhì (x Mc
9,33-37). Nếu họ không chịu đựng tha thứ cho nhau, cộng đoàn đó đã
tan rã và Đức Giêsu không có người cộng tác.
Bởi vậy thánh Phaolô nói:
-
“Những sự chia rẽ giữa anh em thế nào cũng có, nhưng nhờ vậy mới rõ ai
là người đạo đức chắc chắn” (1Cr 11, 19).
-
“Yêu
thương nhau thì hãy vác lấy gánh nặng của nhau” (Gl 6, 2).
49/17: Khi thấy một cộng đoàn có bất
hoà, thái độ ta phải thế nào?
1.
Ðừng vội kết án phía nào, Kinh
thánh nói: “Luật không cho phép ta kết án
người nào trước khi nghe người ấy, và biết người ấy làm gì” (Ga 7,51)
2.Ðừng nói:
Tôi chẳng thuộc phe nào! Mà phải tìm hiểu nguyên nhân nào đưa tới sự bất hoà.
Khi biết ai đấu tranh vì chân lý, ta phải đứng về phía họ để bênh vực, đừng sợ
mang tiếng chống đối. Bởi vì Chúa Giêsu đã xác quyết: “Sự thật sẽ giải phóng các ngươi” (Ga 8,32). Kìa sứ mệnh “Đức Giêsu
làm cho nhiều người chỗi dậy, nhiều kẻ bổ nhào” (Lc 2, 34).
Chỉ vì Ngài đấu tranh cho sự thật lên ngôi.
3.
Bởi đó, ai theo Chúa Giêsu phải
biết gây chia rẽ vì bảo vệ chân lý. Thánh Tông đồ dạy: “Nếu tôi luôn làm hài lòng người đời, tôi không còn là nô lệ của Đức
Kitô” (Gl 1,10) vì sự khôn khéo của đời là điều điên dại đối với Chúa (1Cr 3,18-20)
50/17: Đừng có nhờn mặt. Khi người dưới thấy
người trên dễ dãi, bình dân, có lối sống thân tình với mọi người kể cả người
dưới, thì người dưới đừng vì thế mà nhờn mặt, đến nỗi không coi trọng lời dạy
bảo của người trên!
Thánh Phêrô dạy: “Những kẻ hậu sinh
(người dưới), hãy biết suy phục hàng niên
trưởng (người lãnh đạo). Còn đối xử với nhau hết thảy (người trên cũng như kẻ
dưới) hãy mặc lấy đức khiêm nhường” (1Pr 5, 5).
“Ðừng gần chùa gọi bụt bằng
anh!”(Tục ngữ).
51/17: Muốn thắng khó khăn trong môi trường sống,
hãy tập chiến thắng bản thân mỗi ngày vì Chúa, từ những việc nhỏ bé. Cụ thể:
-
Ăn một miếng cơm lạt.
-
Không ăn thêm vì thấy ngon miệng, nếu đã ăn no.
-
Bỏ làm một việc không cần thiết.
-
Nhịn nói một thời gian, nhất là đang lúc giận dữ.
-
Luật Giáo Hội nhắc ngày thứ sáu ăn chay. Dù Luật địa phương không buộc,
nhưng ta tự tìm việc hãm mình nho nhỏ để hướng lòng mình chiêm ngưỡng Đức Giêsu
đã từ bỏ mạng sống. Vì thế Đức Giêsu đã dạy: “Ai trung thành trong điều nhỏ, thì cũng trung thành trong điều lớn; ai
bất lương trong điều nhỏ, cũng bất lương trong điều lớn” (Lc 16,10).
52/17:
Đừng bao giờ nói móc nói mỉa, nói
cạnh nói khóe! Khi ta không vừa ý ai điều gì, hãy cầu nguyện cho họ, nếu điều
xấu nơi họ không phương hại đến người khác bao nhiêu, ta nên nhịn và quảng đại
bỏ qua, chấp nhận điều tương đối trong cộng đoàn. Nếu điều đó phương hại nhiều
đến người khác, ta phải chân thành và nhẹ nhàng góp ý trong tinh thần tôn trọng
lẫn nhau. Đó mới là người cao thượng, kẻ tiểu nhân “đâm sau lưng chiến sĩ” bằng
những lời nói móc mỉa là kẻ hèn. Hãy nhớ lời Chúa dạy: “Tâm địa gian manh, con hằng xa lánh, chẳng muốn biết gì đến chuyện xấu
xa, ai nói trùng nói lén, là con sẽ diệt trừ, con mắt khinh người, lòng dạ kiêu
căng: những bọn đó, không khi nào con chịu” (Tv.101/100, 4-5)
53/17:
Diệt tính lề mề.
Người lề mề là người làm
việc tới đâu hay tới đó, thích thì làm, chán là bỏ, bởi vì không đặt ra chỉ
tiêu khi nào phải xong việc.
Vậy đã làm việc gì phải có
quyết tâm làm cho xong và định thời hạn tối đa là bao lâu để hoàn tất công việc
đó. Hãy nhớ Lời Thánh Kinh dạy:
-
Bất cứ làm việc gì hãy tận
tâm như thể làm cho Chúa chứ không phải cho người đời(Cl 3, 23).
-
Ai lừng
khừng sẽ làm mất ơn Chúa, trở nên kẻ cay đắng, gây xáo trộn và làm hư hỏng
nhiều người(Dt 12, 15).
-
Chúa phán: “Nóng thì nóng hẳn, nguội thì nguội hẳn.
Ngươi chẳng nóng chẳng lạnh, ngươi hâm hẩm như thế, Ta sắp mửa ngươi ra khỏi
miệng Ta” (Kh 3, 15-16).
54/17:
Có được phép nói điều sai trái của Bề
trên đã lộ liễu trước mặt người khác không?
Chúa nói: “Ta đã đặt ngươi làm lính canh dân Ta, nếu nó
làm điều sai lỗi, ngươi phải sửa dạy nó. Nếu nó nghe ngươi, ngươi đã lợi được
nó, nếu nó không nghe, thì ngươi trắng án. Trái lại, nếu ngươi để nó sống trong
tội lỗi, nó sẽ chết vì tội nó phạm, còn ngươi, Ta sẽ đòi nợ máu nó nơi ngươi” (Ed 33, 7-9).
Thánh Phaolô trổi vượt hơn
thủ lãnh Phêrô về văn hóa cũng như về Luật Môsê, vậy mà ông rất khiêm tốn tỏ ý
vâng phục ông Phêrô được Chúa đặt làm người lãnh đạo. Cụ thể, sau khi ông trở
lại, ông đã được chính Chúa Giêsu dạy ba năm ở Ả Rập, vậy mà sau đó ông nói: “Tôi phải lên Giêrusalem gặp ông Phêrô để xin
ý kiến, nếu không công việc phục vụ của tôi trở thành vô ích”.
Nhưng có lần ông Phaolô thấy
thủ lãnh Phêrô có lối sống giả hình, liền lên tiếng trách: “Nếu ông, một người Do Thái, ông còn sống như
người ngoại, chứ không như Do Thái, làm sao ông lại thúc bách người ngoại sống
như Do Thái”.
Điều này ông không chỉ nói
với thủ lãnh Phêrô mà còn đem chuyện này nói với giáo đoàn Galat qua thư ông
gởi với hậu ý: đừng bắt chước lối sống giả hình của thủ lãnh Phê-rô. Bởi vì
chính ông Phêrô đã quyết định trong Công Đồng Giêrusalem bỏ việc cắt bì cho dân
ngoại, chỉ cần họ tin vào Chúa Giêsu là ban Thánh Tẩy cho họ, và không được
phân biệt họ là dân ngoại với Do Thái. Thế mà lúc ông Phêrô đang dùng bữa với
dân ngoại mới trở lại, thấy ông Phaolô đến, ông Phêrô vội lỉnh ra ngoài, như
chứng minh ông không thông đồng với người ngoại chưa cắt bì (x Gl 2, 11-14).Thánh Tông Đồ dạy: “Những ai phạm tội, anh hãy khiển trách trước mặt mọi người, để những kẻ
khác phải sợ!” (1Tm 5,20).
Trong một xã hội tri thức
phát triển, cụ thể như nước Mỹ, vị Tổng thống họ được tự bầu chọn lên, mà nếu người
dân thấy vị Tổng thống đó có lối sống không đúng đắn, hoặc quyết định điều gì
có phương hại đến dân tộc, thì họ không tha, họ dùng tất cả các phương tiện
truyền thông phản đối điều sai trái thủ lãnh của họ. Đó là cách người dưới đòi
buộc người trên phải làm đúng bổn phận, phải sống gương mẫu.
Chứ sống như một số người
vâng lời tối mặt, nghĩ rằng hễ Bề trên nói gì, làm gì, không cần biết đúng sai,
cứ phải vâng lời làm hoặc phải câm miệng, thì thật là có hại lớn!
Lời Chúa dạy: “Ngươi không được thiên vị người yếu thế, cũng
không được nể mặt người quyền cao chức
cả, nhưng phải biết xét xử công minh” (Lv 19,15). Hãy nhớ rằng tôi yêu hoa,
không có nghĩa là tôi phải yêu cả con sâu nằm trong hoa, tôi phải giết con sâu
đó, dù việc ấy có làm rụng phấn hoa.
Muốn thực hành Lời Chúa dạy
như trên, thì:
* Trong xã hội: Ta phải chấp nhận ký vào bản án đã dọn sẵn: “phản động, âm mưu lật đổ chính quyền!”
* Trong Giáo Hội: Ta phải chấp nhận những lời nguyền rủa: “kiêu ngạo, không có đức vâng lời”.
Tuy nhiên, ta phải “có tâm tư như đã có nơi Đức Giêsu” (Pl 2, 5), mà
sửa lỗi anh em theo từng bước Đức Giêsu đã dạy:
-
Cầu nguyện cho anh em.
-
Gặp nói riêng.
-
Không được, thì cùng với hai, ba người biết chuyện đến
nói.
-
Nếu cũng không được, thì kể họ như người ngoại. (x Mt 18, 15-18).
55/17: Phải chọn chân
lý trên hết:Ông Philatô hỏi “Chân Lý làcái gì?” Chúa Giêsu trả lời: “Lời tôi là Chân Lý, ai thuộc về
sự thật thì nghe tiếng tôi” (Ga 18,37-38).
Nên bất cứ điều gì không có trong Kinh Thánh, không có
trong Giáo Huấn của Hội Thánh, thì chưa chắc đó là chân lý, không chắc là sự
thật. Bởi thế ta chớ nói “Tự Do cao qúynhất”.Vì Chúa dạy: “Sự sống con người mới cao quý
nhất , giá trị mọi vật trong vũ trụ cộng lại còn thua xa sự sống con người (Mt 16.26).
Vậy “Hãy hành động như những người tự do, không
phải như những người lấy sự tự do làm màn che gian ác” (1Pr.2, 16).
56/17: Kẻ nào mà
ta biết chắc họ không muốn đón nhận chân lý, ta phải cư xử thế nào?
Ta phải thực hành lời Chúa dạy: “của Thánh đừng cho chó, châu ngọc chớ quăng trước bầy heo: kẻo chúng
lấy chân đạp mất, và quay lại chúng cắn xé các ngươi” (Mt 7,6) và “Ai không nghe
chân lý thì đừng để bụi nơi họ bám vào chân các ngươi” (Mt 10,14)
Thánh Gioan nói: “Ai
đến với anh em mà không đem theo mình giáo huấn của Chúa, anh em đừng tiếp nó
vào nhà, cũng đừng có chào hỏi nó; vì ai chào hỏi nó là thông công vào những
việc xấu xa của nó” (2Ga.10-11). Thánh
Phaolô còn dạy gắt gao hơn nữa: “Chúng ta
phải nộp con người đó cho satan, để phần xác nó bị huỷ diệt, còn phần linh hồn
được cứu thoát trong ngày của Chúa” (1 Cr.5,5).
57/17: Ý thức ta
vừa là “chủ” vừa làm “nô lệ”.
Ta là chủ:
ý thức trách nhiệm của mình đối với người khác, cũng như ý thức việc bổn phận
của ta phải làm cho chu đáo và hoàn hảo. Vì ta phải trả lẽ trước mặt Chúa về
việc bổn phận Chúa đã trao cho (x Ez 33, 7-9).
Ta làm nô lệ:Ý
thức phục vụ theo tinh thần của Đức Giêsu dạy (x Ga
13,1-20).
Bởi vì nếu quên mình làm nô lệ, chỉ tự đắc mình là chủ
thì rất khắc nghiệt đối với người khác; còn nếu quên mình làm chủ, chỉ muốn làm
nô lệ, thì dễ bị người ta sai khiến làm bậy.
58/17: Đừng lạm
dụng quyền tự do của mình mà gây cớ vấp phạm cho người khác.
C Thánh Tông Đồ dạy:
- “Anh em đừng lạm dụng quyền tự do của anh em, để nên
dịp vấp ngã cho kẻ yếu đuối, vì như thế là anh em phạm đến Đức Ki-tô” (1 Cr
8,9.12).
- “Đừng làm cớ vấp phạm về một điều gì, để công việc
phục vụ khỏi bị đàm tiếu” (2 Cr 6,3).
C Chúa Giêsu kết án: “Kẻ nên cớ vấp
phạm cho một người nào trong các kẻ bé nhỏ đã tin vào Ta, thì thà nó bị khoanh
cối đá lừa kéo vào cổ nó, và nhận chìm đáy biển còn hơn” (Mt 18,6)
59/17: Khi nghe
dư luận nhận định về một người, ta phải nhớ bốn điều:
a-
Người đó tốt xấu
đều có. Do đó, nếu chỉ nghe điều tốt, hoặc chỉ nói điều xấu về người đó, là bất
công !
b-
Người phàm chỉ
thấy điều lộ trước mắt, còn Thiên Chúa nhìn ẩn đáy lòng (x 1Sm 16,7). Do đó người phàm dù tưởng đã biết rõ, thì trong đó
vẫn có điều lầm.
c-
Có nhiều người
tìm cách hại Đức Giêsu, vì họ luôn nghĩ xấu về Ngài. Nhưng ông Nicôđêmô sau khi
đã được đối thoại với Ngài qua một đêm (x
Ga 3), ông đã lên tiếng nhắc nhở cho các đối thủ của Đức Giêsu: “Lề Luật của chúng ta có phép kết án ai,
trước khi nghe người ấy và biết người ấy làm gì không?” (Ga 7,51).
Vài chứng từ sau đây cho ta suy nghĩ :
-Cha Don Bosco bị Đức Tổng Giám mục Ricacardi cấm làm
Lễ và giải tội.
-Thánh nữ Maria Mackillop bị rút phép thông công năm 1871.
d-
Chỉ có thể nhận
định về một người tương đối chính xác khi họ kết thúc cuộc đời. Kìa cả đến Đức
Giê-su khi còn trên dương thế, Ngài cũng cấm các môn đệ nói cho người khác biết
về Ngài, trừ khi Ngài từ cõi chết sống lại (x
Mt 16,20 ; 17,9). Cũng vì thế tác giả thư Do Thái dạy: “Anh em hãy nhớ đến những người lãnh đạo đã
giảng Lời Chúa cho anh em, và hãy xem cuộc đời họ kết thúc thế nào mà noi theo
lòng tin của họ” (Dt 13,7).
60/17: Can đảm là
đức tính quan trọng nhất của người lãnh đạo.
Đành rằng Đức Giêsu dạy các môn đệ: “Khi người ta bắt bớ anh em thành này, thì
trốn sang thành khác” (x Mt 10,33).
Nghĩa là không đối đầu với nghịch cảnh. Tuy nhiên ta nhìn Đức Giêsu khi đối
diện với kẻ ác, có lúc Ngài tránh né (x
Lc 4,30 ; Ga 8,59) ; nhưng có lúc Ngài quả cảm lên Giêrusalem, dù biết
trước kẻ ác đang chờ Ngài ở đó (x Lc 9,51).
Đó là đức tính can đảm của người lãnh đạo. Khi ông Môsê
trao cho ông Giôsuê nối tiếp sứ mệnh để lãnh đạo dân Do Thái, ông Môsê dặn: “Hãy ở mạnh mẽ và can đảm, đừng khiếp vía,
đừng nhát gan, vì Thiên Chúa ở với ngươi, bất cứ ngươi đi đâu!” (Gs 1,9).
Đức Giáo hoàng Grégôriô Cả nói: “Đối với mục tử làm thinh, không dám nói sự thật vì sợ hãi, lại chẳng
phải là quay lưng chạy trốn hay sao? Bởi vì khi sợ hãi không dám sửa lỗi là họ
phỉnh phờ những kẻ phạm tội, bằng cách hứa hão cho chúng được an toàn”.
Lời Kinh Thánh nói: “Không phải nhờ gươm, nhờ giáo mà Chúa ban chiến thắng, bởi lẽ chiến đấu
là việc của Thiên Chúa” (1Sm 17,47) ;
và “nhờ tay hữu Chúa, cánh tay mạnh
mẽ uy quyền, cùng với ánh tôn nhan Ngài, vì Ngài yêu mến chúng ta” (Tv
44/43,4). Do đó “kẻ sợ chết suốt đời sống trong tình trạng nô lệ” (Dt 2,15). Mà nô lệ thì không thể lãnh
đạo ai được !
Đức Giêsu cho các môn đệ biết trước: “Anh em sẽ gặp gian nan khốn khó, nhưng can
đảm lên, Thầy đã thắng thế gian” (Ga
16,33b). Vì “Thiên Chúa là cờ trận
của ta” (Xh 17,15).
Làm người có nhân bản, thì phải ý thức về sự chết:
-
Kẻ nhút nhát, thì sợ thần chết.
-
Đứa tuyệt vọng, thì tìm cái chết.
-
Tên hưởng thụ, thì chẳng nghĩ chết.
-
Người anh hùng, thì liều mạng chết.
-
Đấng khôn ngoan, thì chuẩn bị chết.
Vậy chết vì chân lý hơn là sống không chân lý.
61/17:
Khi người trên nhờ ta làm việc gì,
ta phải thưa lại: Khi nào làm để cho người trên yên tâm, ta phải giữ đúng lời
đã hứa, và hoàn tất càng sớm khi có thể. Chúa gọi ta trao việc Ngài không hẹn
ta ngày mai nhưng Ngài nói: “Hôm nay con
đi làm vườn nho cho cha” (Mt 21,28t)
62/17:Hãy tập đức tính mau mắn, nhanh nhẹn,hầu
thắng thói lề mề. Cụ thể phải diệt
trừ thói xấu ngủ nướng, khi đã có thời gian ngủ đủ cho sức khỏe:
-
Người lớn tuổi
ngủ tối đa 7 tiếng.
-
Thanh niên ngủ
tối đa 8 tiếng.
-
Trẻ em ngủ tối đa
9 tiếng.
Do đó khi được nghe báo thức, thì hãy bật dậy ngay, để
biểu lộ tinh thần mau lẹ thực hành ý Chúa, như ông Giuse trong đêm ba lần mau
mắn chỗi dậy làm theo lệnh Chúa truyền (x
Mt 1,24; 2,13.20). Trong trường hợp ta cần ngủ thêm, thì hãy gặp người có
trách nhiệm trong cộng đoàn để nêu lý do, hầu tránh hiểu lầm ta làm gương xấu.
63/17: Để trở
thành người Công Giáo trí thức, đáng được mọi người kính nể, ta nhắm huấn
luyện mình hai điều này:
-
Về Đức Tin và lòng Mến: Luôn cầu nguyện xin Chúa
cho ta có trái tim biết nghe (x 1V 3, 9-13),đặc biệt nghe và tìm hiểu
Lời Chúa, và sung sướng được nói về Chúa đến nỗi không ai bịt miệng được (x Mc10,46-52; 2Cr 11,10 ; 1Cr 9,16).
-
Về Nhân Bản: Ta phải học biết làm một
việc gì, nhất là làm phát triển năng khiếu. Ví dụ: giỏi đàn, giỏi vẽ, giỏi kiến
trúc…làm cho người khác luôn cần đến mình, chứ không sống vô dụng trong môi
trường mình ở. Phải suy nghĩ kiểu thánh Augustin: “Ông kia bà nọ làm được điều tốt, hữu dụng cho người khác, tại sao tôi
không làm được?”
64/17:Muốn có nhiều bạn tri kỷ. Ta biết tâm lý quần chúng, ai cũng sợ người có
quyền, nên họ tìm cách xa lánh. Thực vậy, những người cùng trang lứa họ dễ đến
với nhau, chẳng chút ngại ngùng ; nhưng rất ngại đến với người có chức quyền,
trừ phi có việc cần thiết. Do đó người có địa vị dễ mất bạn tri kỷ! Tuy nhiên, người
có địa vị cao muốn có nhiều bạn thân sẵn sàng “móc mắt hiến cho” (x Gl 4,15),
thì phải hạ mình xuống đến với người thấp cổ bé miệng trước. Bởi vì chẳng ai
cao trọng bằng Chúa Giêsu, mà Ngài nói với các môn đệ: “Không phải anh em đã chọn Thầy, nhưng chính Thầy đã chọn anh em” (Ga 15,16). Rõ ràng “không phải chúng ta đã yêu mến Thiên Chúa,
nhưng chính Ngài đã yêu thương chúng ta và sai Con của Người đến làm của lễ đền
tội cho chúng ta” (1Ga 4,10).
Như thế, yêu là bước xuống
đến với người anh em trước. Vì vậy Lời Kinh Thánh dạy: “Càng làm lớn con càng phải tự hạ” (Hc 3,18a)
65/17: Muốn huấn luyện lớp người để “chọn
mặt gởi vàng”thì phải
bắt chước Đức Giêsu: “Ngài làm rồi mới dạy”(Cv.1,1).
Cụ thể, để cứu loài người, Đức Giêsu đã tự hạ mình phục vụ như một người tôi tớ
(x. Ga.13 ; Pl 2,6-11). Bởi thế người
có trách nhiệm giáo dục cũng phải hạ mình xuống :
-
Ăn chung 1 bàn
- Làm chung 1 việc
-
Chơi chung 1 trận.
Trong
cùng một mục đích để tìm hiểu tính tình, khả năng trước khi trao quyền, trao
nhiệm vụ. Vì chỉ lúc cùng ăn, cùng làm, cùng chơi, người ta mới lộ ra cá tính
cũng như nết xấu. Do đó khi chưa biết rõ đối tượng giáo dục, mà đã trao quyền,
trao nhiệm vụ, thì khi họ đã có chức có
quyền, có người lộ ra thiếu nhân bản, thiếu đạo đức, thiếu khả năng. Nói tắt đó
là một lãnh đạo tồi tệ, gây phương hại cho xã hội và Hội Thánh!
Giáo huấn Công Đồng Vat.II, trong Sắc Lệnh Đời Sống LM
số 3 nói : “Hội Thánh chỉ phong chức Linh
mục cho người có lòng từ tâm, thành thật, dũng cảm, kiên nhẫn, say mê công chính,
lịch thiệp, trong sạch, công bằng, thánh thiện khả ái, danh thơm tiếng tốt,
hạnh kiểm đáng khen” ; và trong Hiến Chế Hội Thánh số 37 dạy : “Các chủ chăn phải nhìn nhận và nâng cao phẩm giá trách nhiệm
của giáo dân, sẵn sàng chấp nhận ý kiến khôn ngoan của họ. Phải nhìn nhận và
tôn trọng tự do chính đáng của mọi người trong lãnh vực trần thế”.
Bởi vậy, dân Chúa chỉ mong đừng bao giờ các Bề trên
huấn luyện Chủng sinh lại đề cử với Giám mục phong chức cho người thiếu nhân
bản trầm trọng, thiếu khả năng phán đoán quân bình, thiếu sự kiềm chế xúc động
bản thân, thiếu khôn ngoan, thiếu thận trọng khi hành xử và phát biểu, nhất là
thiếu thiện chí tìm đường phục vụ hữu hiệu, lại gây bất hòa chia rẽ đoàn chiên.
Vì như thế là xấu hổ cho Hội Thánh và làm nhục Chúa Kitô là Mục Tử nhân lành.
66/17
: Chỉ tiêu nên thánh Chúa đặt cho mọi
người : “Anh em hãy nên hoàn thiện,
như Cha anh em trên trời là Đấng hoàn thiện”(x Mt 5,48), thì chắc chắn Chúa
không đòi buộc mọi người phải làm được những việc vĩ đại như Ngài.
Mà muốn nên thánh, hãy bắt
đầu phục vụ bằng tình yêu để chu toàn việc nhỏ mới có thể chu toàn việc lớn.
Đức Giêsu dạy: “Ai trung tín trong việc
rất nhỏ, thì cũng trung tín trong việc lớn ; ai bất lương trong việc rất nhỏ,
thì cũng bất lương trong việc lớn” (Lc 16,10).
Thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu,
được Hội Thánh tôn vinh lên bậc thánh Tiến sĩ, vì cả đến việc nhỏ bé thánh nhân
cũng chu toàn bởi tình yêu Đức Kitô thúc bách (x 2Cr 5,14). Do đó ta đừng bỏ
qua việc nhỏ khi có thể làm. Kìa những con kiến công những hạt cát nhỏ để làm
tổ chồng lên nhau thành đống lớn ; chỉ một con kiến nhỏ cắn vào trái cầu lớn
đang bay làm thủng một lỗ bé xíu, tức khắc trái cầu rớt xuống ; lửa của tàn
thuốc lá có thể thiêu rụi cả khu rừng.
Vậy nếu mỗi ngày ta hiệp
dâng Thánh Lễ là được kết hợp với Chúa
Giêsu, Ngài giúp ta chu toàn từ việc nhỏ đến việc lớn để được bồi thêm Đức Tin,
lòng Mến.Vì
-
Hoa trái của Thánh Lễ là Đức Tin.
-
Hoa trái của Đức Tin là Đức Ái.
-
Hoa trái của Đức Ái là phục vụ.
-
Hoa trái của phục vụ là bình an.
67/17
: Đoàn thể Công Giáo không nên tạo quỹ
giữ tiền, khi có nhu cầu cần dùng, thì hãy bỏ tín kín, được bao nhiêu thì dồn
hết cho nhu cầu đó. Chớ khi nào vì muốn gây quỹ mà rỉ tai người này người kia
đưa tiền xin Khấn, xin cầu nguyện, thì không thể thoát được miệng đời : “Bán
Chúa lấy tiền” hoặc “tôn giáo là trò thương mại”.
Khi đã có tiền thì đương nhiên phải có thủ quỹ, nên rất
dễ sinh bất hòa trong công đoàn, vì chắc gì mọi người đều tin vào người thủ quỹ
trung tín! Có Quỹ rồi, người này muốn chi vào việc cho là cần thiết, người khác
lại không đồng ý, sinh ra tranh cãi. Đến như các Tông Đồ thời Giáo Hội sơ khai
được nhiều giáo dân tín nhiệm, họ đã bán nhà bán đất lấy tiền đặt dưới chân các
ngài để chia cho người nghèo, thế mà vẫn làm cho nhiều người bất mãn, sinh xáo
trộn trong cộng đoàn, nên các Tông Đồ phải trao việc ấy cho các Phó tế, còn các
ông thì trở về nhiệm vụ chính của mình là cầu nguyện và giảng Lời, lúc đó cộng
đoàn mới được bình an và phát triển (Cv 4,34-35; 6,1-7).