BÀI GIẢNG
SÁM HỐI THỂ
HIỆN BẰNG LÀM LÀNH
Người Do Thái tự hào
cho mình mới là “người con cả của Thiên Chúa”, vì họ dựa cùng dòng giống các tổ
phụ Abraham, Isaác, Giacop, các vị đã được Chúa chọn và lập Giao Ước với, nhất
là giới Biệt phái, họ càng tự hào hơn, bởi lẽ họ đã cẩn thủ giữ Luật Môsê, Giao
Ước cũ, và tin là đã được nên công chính! Họ không biết rằng Cựu Ước chỉ
có giá trị chuẩn bị lòng người đón nhận
Con Một Thiên Chúa, và phải tin rằng chỉ nhờ Đức Kitô, cùng với Đức Kitô và
trong Đức Kitô, con người mới được cứu độ làm vinh hiển Chúa (x Rm 11,36), vì
đã được trở nên con Thiên Chúa (x 1Ga 3,2). Nhưng các thánh Giáo Phụ lại xác
định người con cả trong Tin Mừng hôm nay đã chối không đi làm vườn nho theo
lệnh cha, rồi sau đó nó lại làm. Đây là hình ảnh dân ngoại trước không được
biết Thiên Chúa (chối không đi làm vườn nho), nhưng sau khi được nghe các Tông
Đồ rao giảng về Chúa Giêsu Phục Sinh, họ đã ồ ạt vào Hội Thánh (đi làm vườn
nho), như thế trước mặt Chúa họ mới thực là người con cả ; còn người Do Thái
lại là đứa con thứ, dù họ tự hào thờ Chúa qua Luật Môsê (hình ảnh người con nói
vâng đi làm vườn nho cho cha), nhưng trong thực tế, lại quyết liệt chống đối
Đức Giêsu (Chủ vườn nho), không gia nhập
Hội Thánh (không đi làm vườn nho).
Giáo huấn qua các Bài
đọc trong Thánh Lễ hôm nay dạy: Ai đáng được danh là “người con thứ I”, thì ngay
hôm nay chỉ cần đi hai bước là lên
tới Thiên Đàng.
Trước nhất chúng ta
phải tìm hiểu về “ngày hôm nay”
trong Tin Mừng Luca có một nội dung thúc bách quyết liệt.
Thánh sử Luca ghi bảy lần: “HÔM NAY Thiên Chúa đem ơn cứu độ đến cho loài người”:
F
Thiên thần công bố: “Hôm nay Đấng Cứu Thế sinh ra
cho các ngươi” (Lc 2,11).
F
Chúa Cha phán: “Hôm nay Cha sinh ra Con” (Lc 3,22).
F
Đức Giêsu nói :
*
Hôm nay ứng nghiệm đoạn Sách
Thánh tai các ngươi vừa nghe: Kẻ bị giam cầm biết họ được tha, người mù biết họ
được sáng mắt, trả tự do cho người bị áp bức, công bố năm Hồng Ân của Thiên
Chúa (Lc 4,18-19.21).
*
Hôm nay tội con đã được tha,
tức khắc người bại liệt được lành (Lc 5,26).
*
Hôm nay Ta hoàn tất ơn cứu
độ, cứ về nói với Hêrôđê như thế (Lc 13,32).
*
Hôm nay cả gia đình ông
Giakêu được cứu độ (Lc 19,9).
*
Hôm nay anh trộm lành được
vào Thiên Đàng với tôi (Lc 23, 43).
(dĩ nhiên trong Luca
còn hai lần ghi nhận “hôm nay”,
nhưng hai lần đó không sinh ơn cứu độ, vì dân Do Thái chối từ Đức Giêsu – Lc
19,42, và ông Phêrô chối Thầy ba lần – Lc 22,34).
Thánh sử Luca có ý ghi
bảy lần “hôm nay” với mục đích làm
nổi bật sứ mệnh của Đức Giêsu thực hiện việc cứu độ loài người, Ngài không hẹn
chúng ta đến ngày mai, ngày mốt… mà ngay “hôm
nay” Ngài thực hiện trong tuần Sáng Thế Mới (7 lần hôm nay), thì Ngài muốn mọi
người ngay hôm nay phải gia nhập Hội Thánh, để chỉ đi
hai bước là về tới Thiên Đàng.
Bước thứ I: Ngay hôm nay phải SÁM HỐI tội
Vì không ai vô tội,
không ai công chính, chỉ duy Đức Maria được Chúa đặc cách gìn giữ vô nhiễm tội
ngay khi còn trong lòng mẹ, còn “hết thảy
đều lầm lạc, hư đốn cả lũ” (x Rm 3,9-13). Vua thánh Đavit nói: “Tôi đã tin cả khi mình đã nói: "Ôi nhục
nhã ê chề!” Đã thốt ra trong cơn hốt hoảng: "Mọi người đều giả dối!"
(Tv 116/114-115,10-11). Bởi đó trong giờ Kinh Phụng Vụ sáng thứ sáu nào Hội
Thánh cũng nhắc nhở ta phải nhớ đến tội mình đã làm cho Đức Giêsu bị giết chết,
nên ta phải sám hối và xưng thú: “Ngài
thấy cho lúc chào đời con đã vương lầm lỗi, đã mang tội khi mẹ mới hoài thai”
(Tv 51/50,7). Thế thì trước mắt Chúa, người con thứ I hay thứ II đều phải tự
nhận biết mình là người yếu đuối bất lực trước đòi hỏi nên thánh của Tin Mừng,
vì đã nhiều lần nói không với cha
(phạm tội).
Ta biết sám hối là
việc tốt nhất và đứng hàng đầu trong các việc lành để ta được Chúa xót thương.
Chính vì vậy mà :
- Hai người đến Nhà
Thờ cầu nguyện, một người khoe công đức, người kia chỉ thú nhận tội lỗi, thì
người khoe công đức bị đuổi về tay không ; còn người thú nhận tội ra về được
nên công chính (x Lc 18,9-14).
- Người đầu tiên được
Chúa mở cửa Thiên Đàng cho vào, không phải là người lương thiện mà là tên trộm
cướp, chỉ vì anh sám hối, và xin Đức Giêsu thương xót (x Lc 23,40-43).
Vì thế, trong Thánh Lễ
lời cầu nguyện sám hối của cộng đoàn cũng như của chủ tế được lặp đi lặp lại
tới 14 lần.
Tâm tình sám hối quan
trọng đến thế, nên Đức Giêsu đã nói với các thượng tế và các kỳ mục: “Tôi bảo thật các ông: những người thu thuế
và những cô gái điếm vào Nước Thiên Chúa trước các ông, vì họ đã tin vào tôi, còn các ông thấy vậy các ông đã không
chịu sám hối mà tin” (Mt 21,23.31-32: Tin Mừng).
Bước thứ hai: Ngay hôm nay LÀM LÀNH thể hiện lòng sám
hối.
Giáo lý Công Giáo dạy
ta phải xác tín: Một việc được đánh giá là việc lành, có giá trị cứu độ và tồn
tại muôn đời, làm vinh danh Chúa, phải là “nhờ
Chúa Giêsu, với Chúa Giêsu và trong Chúa Giêsu” (Rm 11,36 ; Cv 5,39) ; trái
lại, việc nào do tài sức con người làm, mà không thuộc về Chúa Kitô, thì trước
sau sẽ ra tro bụi (x Cv 5,38). Thậm chí “có đem hết gia tài sự nghiệp chia sẻ, hay
nộp cả thân xác để chịu thiêu đốt, mà không có Đức Mến, thì cũng chẳng sinh ích
gì cho ai” (1Cr 13,3). Đức Mến ở đây không phải là phẩm tính mà là Chúa
Giêsu, thánh Gioan nói: “Thiên Chúa là
Đức Mến” (1Ga 4,8).Vì thế thánh Tông Đồ nói: “Nếu quả thật sự liên kết với Đức Kitô đem lại cho chúng ta một niềm an
ủi, nếu tình bác ái khích lệ chúng ta, nếu chúng ta được hiệp thông trong Thần
Khí, nếu chúng ta sống thân tình và biết cảm thương nhau, thì xin anh em hãy
làm cho niềm vui của tôi được trọn vẹn, là hãy có cùng một cảm nghĩ, cùng một
lòng mến, cùng một tâm hồn, cùng một ý hướng như nhau.” (Pl 2,1-2). Sự liên
kết với Chúa Kitô và những người anh em trong Hội Thánh chỉ thể hiện một cách
đầy đủ và chính xác mỗi khi chúng ta hiệp dâng Thánh Lễ. Do đó thánh Phaolô
nhắc nhở: “Chúng ta hãy để ý đến nhau mà
làm sao cho người này thúc đẩy người kia sống yêu thương và làm những việc tốt.
Chúng ta đừng bỏ các buổi hội họp (hiệp dâng Thánh Lễ) như vài người quen làm ;
trái lại phải khuyến khích nhau, nhất là khi anh em thấy Ngày Chúa đến đã gần”
(Dt 10,24-25).
Thực ra chỉ nhờ ơn
Chúa trợ lực mà Ngài ban cho chúng ta trong mỗi Thánh Lễ, ta mới có khả năng làm
lành như Tông Đồ Phaolô chỉ dạy: “Đừng
làm vì ghen tỵ hay vì hư danh, nhưng hãy lấy lòng khiêm nhường mà coi kẻ khác
hơn mình. Mỗi người đừng tìm lợi ích cho
riêng mình, nhưng hãy tìm lợi ích cho người khác nữa! Giữa anh em với nhau,anh
em hãy có những tâm tình như chính Đức Giêsu Kitô. Ngài vốn dĩ là Thiên Chúa mà
không nghĩ phải nhất quyết duy trì địa vì ngang hàng với Thiên Chúa, nhưng đã
hoàn toàn trút bỏ vinh quang, mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phàm nhân sống
như người trần thế. Người lại còn hạ mình vâng lời cho đến nỗi bằng lòng chịu
chết, chết trên cây thập tự. Chính vì thế, Thiên Chúa đã siêu tôn Người và tặng
ban danh hiệu trổi vượt trên muôn ngàn danh hiệu” (Pl 2,3-9).
Ai biết làm lành như
trên, cho dù sự yếu đuối của thân xác còn dây vướng trong tội, thì hãy sám hối
và thể hiện làm lành (x Mt 3,8), chính là hiện thân người con cả chối không đi
làm vườn nho cho cha, nhưng sau nó hối hận đi làm!
Nếu hôm qua người con
thứ nhất dù có lỗi chối không làm vườn nho cho cha, nhưng rồi nó hối hận lại đi
làm theo lệnh cha; mà hôm nay nó “quay
lưng lại sự công chính để làm điều ngang trái, nó phải chết vì sự ngang trái nó
đã làm” (x Ed 18,26). Những kẻ sống như thế sẽ bị Kinh Thánh nguyền rủa: “Khốn cho kẻ phản loạn và ô uế, khốn cho thành bạo tàn, không nghe tiếng
kêu mời, chẳng tiếp thu lời sửa dạy, không cậy trông vào Thiên Chúa và cũng
chẳng đến gần Thiên Chúa của mình. Bấy giờ Chúa sẽ đuổi chúng khuất mắt Ngài,
những kẻ kiêu căng đắc thắng,
nó sẽ không còn nghênh ngang trên Núi Thánh của Chúa nữa” (x Xp 3,1-2.11: Bài
đọc).
Nếu người con thứ hai,
ngày hôm qua, nó chối không tuân lệnh cha, nhưng ngày hôm nay nó lại hối hận đi
làm, nghĩa là dù “trước đó nó là kẻ gian
ác (chối không làm), nhưng nó đã bỏ
đường lầm lạc quay trở về nẻo chính đường ngay (nó đi làm), thì nó được sống” (x Ed 18,27). Những
người như thế được “Thiên Chúa làm cho
môi miệng trở nên tinh sạch, để biết kêu cầu danh Chúa, và kề vai cùng nhau sát
cánh phụng thờ Thiên Chúa. Họ mang những lễ vật đến kính dâng Thiên Chúa, ngày
ấy họ không còn phải hổ thẹn, vì hành vi ngang trái trước đây họ đã làm chống
lại Thiên Chúa. Họ là những người còn sót lại, tuy họ là dân nghèo hèn bé nhỏ,
họ sẽ tìm nương ẩn nơi danh thánh Chúa. Họ không còn làm chuyện gian ác bất
công, không ăn gian nói dối, không phỉnh gạt ai, họ được Chúa chăn dắt và cho
nghỉ ngơi, không còn bị ai làm cho họ phải khiếp sợ” (Xp 3,9-10.12-13: Bài
đọc). Chỉ những người như thế mới nói lên niềm xác tín: “Kẻ nghèo hèn kêu xin và Chúa đã nhận lời” (Tv 34/33,7a: Đáp ca).
Vậy quá khứ chỉ còn là trải nghiệm, tương lai ngoài tầm tay ta,
chỉ có hôm nay mang theo mình một trách nhiệm. Đó là: SÁM HỐI thể hiện bằng LÀM LÀNH trong vườn nho
của Chúa là Hội Thánh.
Một cán bộ cộng sản
nói với các Linh mục Ấn Độ trong dịp Tĩnh Tâm như thế này: “Theo tôi, các Linh
mục Ấn Độ chậm tiến ít là 200 năm. Các ông mù tịt về tất cả các hệ thống tân
thời để quảng bá tư tưởng. Các ông dùng tiền để xây cơ sở, còn chúng tôi dùng
tiền để in sách và làm báo chí. Các ông mở trường và dạy con nít biết đọc biết
viết, rồi các ông không cho chúng nó cái gì để đọc. Chúng tôi cho tất cả, từ
những chữ viết trên tường tới báo chí, từ những sách lớn tới sách nhỏ thích hợp
cho mỗi lứa tuổi và hoàn cảnh. Các ông có rất nhiều sách đạo đức, nhưng có rất
ít báo chí phổ biến chân lý…
Các ông lập các nhà in
để kiếm tiền, chúng tôi lập nhà in để tuyên truyền, các ông phân phát sữa bột
cho dân nghèo, chúng tôi phân phát tư tưởng. Các ông bận tâm lo lắng nuôi cái
bụng của dân, chúng tôi nuôi tâm trí. Các ông nói là tư tưởng hướng dẫn thế
giới, nhưng các ông không quảng bá tư tưởng, mà các ông có nói lại không làm!
Trong cuộc đọ sức tư tưởng, các ông đã thua trên khắp thế giới và cả trên đất
Ấn Độ… trên bình diện tư tưởng các ông đã bại trận, vì chúng tôi tạo được dư
luận, còn các ông thì bất lực. Các ông phải tiêu nhiều tiền hơn, ít nữa gấp 100
lần cho báo chí, phim ảnh, truyền thanh, truyền hình, để giúp những ai muốn học
và những ai có khả năng tạo dư luận. Lời khuyên của tôi đáng giá ngàn vàng. Và
vì đã cho các ông lời khuyên này, tôi đáng bị loại khỏi đảng!”
Rõ ràng anh cán bộ Cộng
sản này chỉ chối Chúa trong lý thuyết. Nhưng thực tế anh lại là nhân chứng tích
cực làm việc của Chúa, là nhắc nhở cho hàng giáo sĩ Công Giáo phải xét lại mình
đã không tích cực chu toàn sứ mệnh ngôn sứ, đúng là thua cán bộ cộng sản. Có
lần Đức Tổng Giám mục Phao-lô Nguyễn Văn Bình vào nói chuyện với các Chủng sinh trong
Đại Chủng Viện Thánh Giuse: “Vừa rồi các Đức Giám mục trước khi họp Hội Đồng
Giám Mục tại Hà Nội, đã vào thăm thủ tướng Phạm Văn Đồng, ông nhắc nhở cho các
Giám mục: “Xin các ngài về động viên giáo dân gia tăng việc đọc Thánh Kinh”.
Như thế anh cán bộ Cộng
sản hay ông thủ tướng Phạm Văn Đồng cũng mô tả được phần nào tâm tình của người
con thứ nhất trong Tin Mừng hôm nay: Trước nói không làm theo ý cha, rồi sau đó
lại đi làm. Những người như thế đáng được Chúa chúc phúc.
Vậy mỗi ngày chúng ta
tham dự Thánh Lễ, hãy cầu nguyện cho hàng giáo sĩ, nhất là các Đức Giám mục: “Lạy Chúa, xin ngự đến, xin đừng trì hoãn,
xin tha thứ lầm lỗi cho dân Ngài” (Tung Hô Tin Mừng), để các ngài nhiệt
tình làm phát triển Tin Mừng chứ đừng thua cán bộ Cộng sản tích cực truyền bá
lý thuyết Mác-Lê.
THUỘC LÒNG
Hãy làm việc lành, xứng với lòng hối cải ! (Mt 3,8)
ã
ã ã
TRỌNG TÂM GIÁO HUẤN HÔM NAY
Ông Gioan Bt kêu gọi:
“Hãy sinh quả phúc đức xứng với lòng hối
cải” (Mt 3,8). Việc phúc đức phải làm hằng ngày là Sám Hối vì rất nhiều lần phạm tội “nói KHÔNG” với Chúa, thì HÔM NAY
phải làm việc lành là quý trọng tham dự Thánh Lễ, để nhờ được nghe Lời Chúa và
được kết hợp với Chúa Giêsu (rước Lễ), ta mới có khả năng đi làm vườn nho cho
Cha (làm tròn bổn phận chính Chúa trao) [x Tin Mừng]. Nhờ đó mà ta được Chúa
thanh tẩy mọi tội lỗi, không còn hổ thẹn vì hành vi sai trái, không còn ăn gian
nói dối, để khỏi lãnh án phạt bị đuổi khuất mắt Thiên Chúa (x Bài đọc).
LM. GIUSE ĐINH QUANG THỊNH