BÀI ĐỌC 1 VÀ 2 (NẾU CÓ)
BÀI ĐỌC: 2 Cr 6, 1-10
1 Thưa anh em, vì được
cộng tác với Thiên Chúa, chúng tôi khuyên nhủ anh em: anh em đã lãnh nhận ân
huệ của Thiên Chúa, thì đừng để trở nên vô hiệu.2 Quả thế, Chúa phán
rằng: Ta đã nhận lời ngươi vào thời Ta thi ân, phù trợ ngươi trong ngày Ta cứu
độ. Vậy, đây là thời Thiên Chúa thi ân, đây là ngày Thiên Chúa cứu độ.3 Phần chúng tôi, chúng
tôi chẳng làm gì gây cớ cho ai vấp phạm, để không người nào có thể đàm tiếu về
công việc phục vụ của chúng tôi.4 Trái lại, trong mọi sự, chúng tôi luôn chứng
tỏ mình là những thừa tác viên của Thiên Chúa: gian nan, khốn quẫn, lo âu,5 đòn vọt, tù tội, loạn
ly, nhọc nhằn, vất vả, mất ăn mất ngủ, chúng tôi đều rất mực kiên trì chịu đựng.6 Chúng tôi còn chứng tỏ
điều đó bằng cách ăn ở trong sạch, khôn khéo, nhẫn nhục, nhân hậu, bằng một
tinh thần thánh thiện, một tình thương không giả dối,7 bằng lời chân lý, bằng
sức mạnh của Thiên Chúa. Chúng tôi lấy sự công chính làm vũ khí tấn công và tự
vệ,8 khi vinh cũng như khi
nhục, lúc được tiếng tốt cũng như khi mang tiếng xấu. Bị coi là bịp bợm, nhưng
kỳ thực chúng tôi chân thành;9 bị coi là vô danh tiểu tốt, nhưng kỳ thực
chúng tôi được mọi người biết đến; bị coi là sắp chết, nhưng kỳ thực chúng tôi
vẫn sống; coi như bị trừng phạt, nhưng kỳ thực không bị giết chết;10 coi như phải ưu phiền,
nhưng kỳ thực chúng tôi luôn vui vẻ; coi như nghèo túng, nhưng kỳ thực chúng
tôi làm cho bao người trở nên giàu có; coi như không có gì, nhưng kỳ thực chúng
tôi có tất cả.
ĐÁP CA: Tv 97
Đ. Chúa đã biểu dương ơn Người cứu độ.
(c 2a).
1 Hát lên
mừng CHÚA một bài ca mới, vì Người đã thực hiện bao kỳ công. Người chiến thắng
nhờ bàn tay hùng mạnh, nhờ cánh tay chí thánh của Người.
2 CHÚA đã
biểu dương ơn Người cứu độ, mạc khải đức công chính của Người trước mặt chư
dân;3ab Người đã nhớ lại ân tình và tín nghĩa dành cho nhà
Ít-ra-en.
3cd Toàn cõi
đất này đã xem thấy ơn cứu độ của Thiên Chúa chúng ta. 4 Tung hô
CHÚA, hỡi toàn thể địa cầu, mừng vui lên, reo hò đàn hát.
BÀI GIẢNG
PHẢI
SỐNG KHÔN VÀ BÁC ÁI VỚI KẺ ÁC
Đức Giê-su đã nói: “Tôi đến không phải để bãi bỏ Lề Luật nhưng
để kiện toàn” (Mt 5,17). Để hiểu rõ Ngài đến làm kiện toàn Lề Luật, ta dựa
vào các Bài đọc trong Thánh Lễ hôm nay, để sống nhờ, sống với, sống trong Đức Giê-su,
Ngài giúp ta biết sống kiện toàn Luật Yêu kẻ hại ta.
-
Ta phải đối xử nhân ái với kẻ ác.
-
Ta phải khôn ngoan trước kẻ ác.
-
Ta không dùng quyền để xử kẻ ác.
I. TA PHẢI ĐỐI XỬ NHÂN ÁI VỚI KẺ ÁC.
Luật Mô-sê dạy rằng: “Mắt thế mắt, răng thay răng” (Mt 5,38: Tin
Mừng). Luật này chỉ nhắm công bằng: “Ăn miếng trả miếng”. Nếu thế thì ta chẳng
hơn gì loài vật. Ví dụ ta đá con chó, chắc chắn nó sẽ quay lại cắn ta. Vậy ta
phải sống có nhân ái, ít nhất là sống tỏ ra một người có nhân bản, xứng danh
làm con Thiên Chúa. Muốn thế, ta phải lấy nhân ái mà đáp lại kẻ ác, như Đức
Giê-su dạy: “Ta bảo các ngươi, đừng cự
lại người ác ; nhưng nếu ai vả má phải ngươi, thì hãy giơ má kia nữa ; còn ai
muốn kiện ngươi để đoạt áo lót, thì bỏ cả áo choàng cho nó ; và ai bắt ngươi
làm phu đi một dặm, thì hãy đi với nó hai dặm. Ai xin ngươi hãy cho, người muốn
vay ngươi chớ khước từ” (Mt 5,39-42: Tin Mừng). Bởi vì
-
Lấy ác báo lành, ta là sa-tan
-
Lấy ác báo ác, ta là chó sói.
-
Lấy lành báo lành, ta là con người.
-
Lấy lành báo ác, ta là con Chúa.
Để bày tỏ ta là con
Chúa, thánh Tông Đồ dạy: “Nếu kẻ thù
ngươi đói, hãy cho nó ăn, nó khát, hãy cho nó uống, làm thế như ngươi chất than
hồng trên đầu nó. Chớ để dữ thắng được ngươi, nhưng hãy lấy lành mà thắng dữ”
(Rm 12,20-21).
II. TA PHẢI KHÔN NGOAN TRƯỚC KẺ ÁC.
Muốn sống Lời giáo huấn
của Đức Giê-su dạy đối với kẻ hại mình, ta cứ nhìn Ngài sống trong ngày Thứ Sáu
Tuần Thánh: không phải lúc nào Ngài cũng cho phép kẻ ác vả mặt Ngài, nên khi có
thể tránh được là Ngài tránh,còn không tránh được thì Ngài cho phép sự dữ nhỏ
xảy ra :
1/ Khi có thể
tránh kẻ ác, phải tránh. Cụ thể trước tòa án Do Thái xử Đức Giê-su, kẻ ác vả mặt Ngài, thì Ngài không cho vả
tiếp, Ngài cự lại chúng: “Nếu tôi nói
không phải, hãy chứng minh đâu là không phải ; mà nếu là phải, tại sao đánh tôi” (Ga 18,23).
Thế là kẻ ác không dám đánh Ngài nữa. Ngài dám chống lại những người Do Thái
đánh Ngài, là vì vào thời ấy, Roma không cho phép người Do Thái có quyền giết
người (x Ga 18,31).
Vậy tránh được kẻ hại
mình, đó là khôn.
2/ Khi không thể
tránh được, cho phép sự dữ nhỏ xảy ra. Cụ thể trước tòa án Roma, kẻ ác vả mặt
Đức Giê-su, thì Ngài lại đánh bài lờ, vì Roma có quyền giết người (x Ga
19,3).Như thế, Đức Giê-su cho phép kẻ ác đánh Ngài để học cho biết thế nào là
vâng phục (x Dt 5,8), và để bày tỏ tình yêu tuyệt hảo đối với phàm nhân (x Ga
15,13). Vả lại, Đức Giê-su cho kẻ ác tát má, vì đó là sự dữ nhỏ để tránh sự dữ
lớn là Roma giết Ngài, nếu Ngài cự lại chúng.
Chuyện ông Na-vốt không
nhường vườn nho cho vua A-kháp, đó là dại. Vì vua có bà vợ rất quỷ quyệt: bà đã
thảo dụ lấy ấn của vua đóng, rồi trao cho các quan thần. Trong dụ viết rằng: Na-vốt
đã xúc phạm đến Chúa và nhục mạ vua, hãy cử hai đứa vô lại ra làm chứng trước
mặt toàn dân, lên án ném đá cho chết! Thế là vườn nho của Na-vốt thuộc về vua !
(x 1V 21,1-16: Bài đọc năm chẵn) Nếu ông Na-vốt khôn ngoan cho phép sự dữ nhỏ
xảy ra: bằng lòng đổi vườn nho của mình là gia sản của cha ông để lại, để lấy
vườn nho của vua. Vua còn hứa: vườn ấy rộng và tốt hơn, nếu không đồng ý thì
vua mua lại với giá cao, ông Na-vốt dại dột không tuân theo, cuối cùng mất cả
vườn nho, mất cả mạng sống! Nhưng nếu gia sản của ông Na-vốt thuộc về gia sản
tinh thần sống đạo cha ông truyền dạy, thì thà mất mạng để giữ Đức Tin và Đức
Ái, còn hơn là cố thủ lấy vườn nho. Đây là trường hợp xảy ra nơi các thánh Tử
Đạo, họ bằng lòng mất tất cả,kể cả mạng sống, để trở nên chứng nhân cho Tin
Mừng.
Sống đạo dựa trên
nguyên tắc luân lý: chấp nhận sự dữ nhỏ
xảy ra để tránh sự dữ lớn, còn phải được áp dụng cả lương tâm và tinh thần
sống đạo của người Công Giáo. Cụ thể thánh Phao-lô ban lời giáo huấn cho giáo
đoàn Corintho, ông lưu ý họ hai điểm:
- Không lạm dụng quyền tự
do.
- Phục vụ phải chấp nhận
gian khổ.
a-Không lạm dụng quyền tựdo: Thánh nhân nói: “Chúng tôi chẳng làm gì gây cớ vấp phạm, để
không người nào có thể đàm tiếu về công việc phục vụ của chúng tôi. Chúng tôi
còn chứng tỏ điều đó bằng cách ăn ở trong sạch, khôn khéo, nhẫn nhục, nhân hậu,
bằng một tinh thần thánh thiện, một tình thương không giả dối” (2Cr 6, 3.6:
Bài đọc năm lẻ).
b-Phục vụ phải chấp nhận gian khổ: Thánh Tông Đồ nói
tiếp: “Trong mọi sự, chúng tôi luôn chứng
tỏ mình là những thừa tác viên của Thiên Chúa: gian nan, khốn quẫn, lo âu, đòn
vọt, tù tội, loạn ly, nhọc nhằn, vất vả, mất ăn mất ngủ, chúng tôi đều rất mực
kiên trì chịu đựng” (2 Cr 6, 4-5: Bài đọc năm lẻ).
Như thế phục vụ Tin
Mừng, nếu gặp gian khổ thì chỉ một mình thân xác ta chịu, đó là sự dữ nhỏ, nhưng
có lợi cho linh hồn, nhất là lợi cho nhiều người, như thế là giống Chúa Giê-su,
vì “thà một người chết thay cho dân còn
hơn là toàn dân bị tiêu diệt." (Ga 11,50).
Bởi thế ta phải sẵn
sàng đón nhận mọi tình huống xảy đến: “Khi
vinh cũng như khi nhục, lúc được tiếng tốt cũng như khi mang tiếng xấu. Bị coi
là bịp bợm, nhưng kỳ thực chúng tôi chân thành; bị coi là vô danh tiểu tốt,
nhưng kỳ thực chúng tôi được mọi người biết đến; bị coi là sắp chết, nhưng kỳ
thực chúng tôi vẫn sống; coi như bị trừng phạt, nhưng kỳ thực không bị giết
chết; coi như phải ưu phiền, nhưng kỳ thực chúng tôi luôn vui vẻ; coi như nghèo
túng, nhưng kỳ thực chúng tôi làm cho bao người trở nên giàu có; coi như không
có gì, nhưng kỳ thực chúng tôi có tất cả” (2 Cr 6,8-10: Bài đọc năm lẻ).
Sống được như thế là
nhờ sức mạnh của Lời Chúa và sự trợ giúp của chính Thiên Chúa, đúng như lời
thánh Tông Đồ nói: “Bằng Lời Chân Lý,
bằng sức mạnh của Thiên Chúa, chúng tôi lấy sự công chính làm vũ khí tấn công
và tự vệ” (2 Cr 6,7: Bài đọc năm lẻ), để “Chúa biểu dương ơn Người cứu độ” (Tv 98/97,2a: Đáp ca năm lẻ).
III. TA KHÔNG DÙNG QUYỀN ĐỂ XỬ KẺ ÁC.
Đức Giê-su dạy: “Ai vả má phải thì đưa luôn má trái” (Mt
5,39b). “Vả má phải” là dùng tay phải đánh đối phương, nếu đánh bằng lòng bàn
tay, thì phải đứng sau đối phương, đánh như thế là đánh lén, và đối phương
không đau, như vậy không oai, không mạnh ; không gây nhục. Vậy để tỏ ra mình
mạnh làm cho đối phương đau và nhục, ta phải đứng đối diện, dùng mu bàn tay
phải quất ngang vào má đối phương, người Pháp gọi đó là “cú rờ-ve”.
Vào thời Đức Giê-su, ai
làm nhục tối đa đối phương như thế, thì họ có quyền kiện, và pháp luật sẽ trừng
trị kẻ hạ nhục người khác. Như vậy, khi kẻ bị đánh có quyền quật lại kẻ đánh
mình, thì Đức Giê-su dạy phải bắt chước Ngài, không dùng quyền để hại kẻ ác.
Thực vậy, trong ngày Thứ Sáu Tuần Thánh là cao điểm kẻ ác hành hạ Ngài, Ngài là
Thiên Chúa có quyền xô ngã chúng và giẵm đạp lên chúng mà đi. Cụ thể như khi kẻ
ác đến tìm bắt Ngài, Ngài nói: “Ta đây”,
chúng đều bổ ngửa: Rõ ràng Ngài tỏ uy quyền Thiên Chúa, nhưng rồi Ngài lại cho
chúng đứng dậy và cho phép chúng xông vào bắt Ngài ! (x Ga 18,3t)
Vậy Đức Giê-su chẳng
những không làm gì hại kẻ giết mình, mà Ngài còn cầu nguyện với Cha: “Lạy Cha, xin tha cho chúng, vì chúng lầm!”
(Lc 23,34). Tâm tư Đức Giê-su đối với kẻ hại Ngài như thế ứng nghiệm Lời Ngài
dạy chúng ta: “Hãy cầu nguyện cho những
kẻ ngược đãi anh em” (Mt 5,44), đúng là “Lời Chúa là ngọn đèn soi cho con bước, là ánh sáng chỉ đường con đi”
(Tv 119/118,105: Tung Hô Tin Mừng). Với lòng khao khát sống Chân Lý vẹn toàn, mà
vẫn bị trù dập như Đức Giê-su, ta phải cầu nguyện: “Lạy Chúa, xin hiểu thấu điều con thầm thĩ nguyện xin” (Tv 5,2b: Đáp
ca năm chẵn).
Nhà
văn Salman Rushdie là tác giả sách “Vần Thơ Ác Quỷ” , nội dung có tính chất bài
Hồi giáo. Thế là ông Khomeini – Giáo chủ Hồi giáo – ra lệnh truy nã ông Salman
Rushdie, và treo giải thưởng cho ai giết được ông. Nhà văn này đã phải thay
hình đổi dạng sống ẩn dật trong suốt 14 năm!
Trái lại, anh Ali Agca
- người Hồi Giáo cuồng tín – đã ám sát Đức Giáo hoàng Gio-an Phao-lô II ngày
13-05-1981. Sau đó anh bị bắt và giam tại nhà tù Rchibba ở Roma. Năm 1984, Đức
Giáo hoàng ngay sau khi được bình phục, ngài đã đem qùa đến thăm Ali Agca tại
nhà tù đang giam giữ anh ! Anh hỏi lại Đức Giáo hoàng :
- Tại sao tôi đã bắn
ông mà ông không chết ?
Hành động của Đức Gio-an Phao-lô hơn hẳn ông Khomeini, chỉ vì
Đức Thánh cha đã thấm nhuần lời thánh Tông Đồ dạy: “Đừng lấy ác báo ác, nhưng hãy lấy lành mà thắng ác!” (Rm 12,21).
THUỘC LÒNG
Nếu kẻ thù ngươi đói, hãy cho nó ăn, nó khát, hãy cho nó
uống, làm thế như ngươi chất than hồng trên đầu nó. Chớ để dữ thắng được ngươi,
nhưng hãy lấy lành mà thắng dữ (Rm
12,20-21).
Linh mục GIUSE ĐINH QUANG THỊNH