BÀI GIẢNG
SỐNG GIỚI RĂN TRỌNG NHẤT :
MẾN
CHÚA YÊU NGƯỜI
Mùa Chay là
đỉnh cao Hội Thánh thúc giục con cái mình phải nên hoàn hảo như Cha trên trời
(x Mt 5,48), cụ thể là thực hành giới răn Mến Chúa – Yêu người. Lời Chúa trong
Phụng Vụ hôm nay, nhắc nhở cho chúng ta sống ba điểm giáo lý để thực hành giới
răn Yêu cốt lõi của Đạo :
-
Ý thức về sự khốn nạn
do tội mình gây ra.
-
Năng hiệp dâng Thánh
Lễ.
-
Chọn việc tốt nhất.
I. Ý THỨC VỀ SỰ KHỐN NẠN DO TỘI MÌNH GÂY RA.
Ai càng ý
thức mình là kẻ tội lỗi gây bao tại họa khốn nạn, sinh lòng sám hối xin được
theo Chúa Giêsu, Đấng giàu lòng thương xót, thì người ấy càng làm vinh danh
Ngài. Đó là lý do Đức Giêsu nói : "Tôi
không đến để kêu gọi người công chính, mà để kêu gọi người tội lỗi sám hối ăn
năn." (Lc 5,32 : Tin Mừng).
Chúa
không kêu gọi người công chính là Ngài không kêu gọi người tự mãn vào việc tuân
giữ Lề Luật Môsê mà khinh dể người khác (x Lc 18,9), đến nỗi trở nên quyết liệt
chống đối Đức Giêsu, và không muốn cho ai theo Ngài (x Ga 7,47-48).
Trước mặt
Thiên Chúa không ai được kể là người công chính (x Tv 143/142,2). Bởi thế thánh Phaolô nhắc lại lời Kinh : “Không có ai công chính, một người cũng không.
Hết thảy đều lầm lạc hư đốn cả lũ. Hành thiện không còn có ai, một người cũng
không” (Tv 14/13,1-3 = Rm 3,10-12).
Vì lẽ đó mà “Luật lập ra cho loài người
vô luân, chứ không phải cho người được công chính trong Chúa Kitô” (1Tm
1,9). Thế nên “ai đã được công chính
trong Chúa Ki-tô, thì phải là người ngao ngán cực phiền trước thói phóng đãng
của lũ người phi pháp” (2 Pr 2,7).
“Vi trùng
phi pháp” xâm nhập linh hồn người ta, duy chỉ có “Lương Y Giêsu” mới chữa lành
(x Cv 4,12). Bởi thế Giêsu trả lời cho kẻ chê trách Ngài đã dùng bữa với bọn
thu thuế và quân tội lỗi, Ngài nói : “Người
khoẻ mạnh không cần thầy thuốc, người đau ốm mới cần.” (Lc 5,31: Tin Mừng).
Sở dĩ người
ta kết án kẻ thu thuế vì ba loại tội họ vi phạm :
1-
Người thu thuế dễ lạm dụng quyền do đế quốc Roma cho : Thời ấy Roma không trực tiếp đứng ra
thu thuế người Do Thái, mà trao cho người địa phương thầu. Người thu thuế chỉ
cần nộp đủ số tiền thuế Roma đã quy định, nên dễ dựa vào kẽ hở của Luật để tìm
cách thu cao hơn mức thuế đã ấn định mà người dân phải nộp. Đó là cách gian lận để làm giàu. Chính ông Giakêu
cũng đã thú nhận tội này với Đức Giê-su, qua việc ông xin đền gấp bốn đối với
những ai ông đã làm thiệt hại (x Lc 19,8b).
2-
Phản quốc : lấy thuế của
dân tộc mình mà nộp cho ngoại xâm, là củng cố ách thống trị của đế quốc đang đè
nặng trên dân ! Đó là hành động “rước voi
về giày mồ”.
3-
Phản đạo : vì người Do Thái
vẫn hằng tin tưởng vào Thiên Chúa mà cầu nguyện rằng : “Vì đâu có phải nhờ gươm giáo mà họ chiếm đất đai, đâu phải cánh tay họ
đem được thắng lợi về.
Nhưng chính là nhờ tay hữu Chúa, tay mạnh mẽ và ánh tôn nhan Ngài, vì Ngài yêu
thích họ.
Chính Ngài là Vua, là Thiên Chúa của con, đã cho nhà Giacóp
toàn công thắng trận.Ngài trợ lực, chúng con quật ngã quân thù,
nhờ danh Ngài, chúng con chà đạp đối phương” (Tv 44/43,4-6) và “không phải nhờ gươm nhờ giáo mà Chúa ban
chiến thắng, bởi lẽ chiến đấu là việc củc Thiên Chúa” (1Sm 17,47). Thế mà
bọn thu thuế đã lấy thuế của người đồng chủng mà nộp cho ngoại bang, là một
cách trông cậy vào thế lực của kẻ ngoại hơn là trông cậy vào Thiên Chúa. Nói
cách khác : đặt uy danh Chúa dưới quyền lực của đế quốc Roma !
Nhưng ai
biết ăn năn sám hối tội mình, thì đều đáng được Đức Giêsu kêu gọi để nên chứng
nhân cho Ngài, một khi họ cảm nghiệm
được “ở đâu tội lỗi nhiều, ở đó ân sủng
Chúa ban càng chan chứa” (Rm 5,20). Vì Chúa đã phán : “Ta chẳng vui gì khi kẻ gian ác phải chết, nhưng vui khi nó thay đổi
đường lối để được sống” (Ed 33,11 : Tung Hô Tin Mừng).
Trong lịch
sử cứu độ, người nào biết khiêm tốn thú nhận tội lỗi mình trước mặt Chúa, thì
người ấy lại được Chúa làm việc lớn. Cụ thể như :
+
Ông Phêrô được làm Giáo hoàng.
-
Trong số 12 môn đệ Đức
Giêsu chọn, chỉ ông Phêrô thú nhận với Thầy: “Xin Thầy xa con, vì con là kẻ có tội” (Lc 5,8), nên ông đã được Chúa
đặt làm Giáo hoàng tiên khởi (x Mt 16,18), bởi đó trước khi Ngài chính thức
trao quyền lãnh đạo Hội Thánh cho ông, Ngài đã khéo léo, tế nhị nhắc đến ba lần
ông đã chối Thầy, bằng cách ba lần Ngài hỏi : “Con có yêu Thầy không ?” (x Ga 21,15t).
+ Ông Phaolô được làm Tông Đồ muôn dân :
Chính ông đã thú nhận :
-
“Tôi đã bắt bớ đạo Chúa đến chết chóc cũng không trừ, xiềng xích và tống
giam đàn ông đàn bà” (Cv 22,4).
-
“Chẳng có gì lành cư ngụ trong tôi, sự lành tôi muốn, tôi không làm, còn
sự dữ, tôi không muốn,tôi lại cứ làm” (Rm 7,18-19).
-
“Để mạc khải cao siêu khỏi làm tôi quá tự tôn, thì tôi đã được một cái
dằm đâm vào thân xác, một thần sứ satan, để nó vả mặt tôi. Về điều ấy, đã ba
lần, tôi nài xin Chúa cho nó rời khỏi tôi. Nhưng Ngài đã phán bảo tôi : Ơn Ta
đủ cho ngươi. Vì chưng quyền năng trong yếu đuối mới viên thành” (2Cr
12,7-9).
Thế mà sau khi Phaolô trở lại với
Chúa, ông đã khiêm tốn học giáo lý nơi môn đệ Đức Giêsu, những người bị mang
tiếng là “vô học thức” (x Cv 4,13), nên ông được Chúa đặt ông làm Tông Đồ muôn
dân (x Gl 2, 2.7), ông đã hân hoan khoe với giáo đoàn Côrinthô : “Thiết tưởng nào tôi thua gì những Tông Đồ
thượng đẳng” (2Cr 11,5),
Vậy trong loài người không ai được mặc cảm mình là kẻ tội
lỗi bất xứng, không đáng được Chúa kêu gọi làm Tông Đồ cho Ngài. Bởi vì cả đến
tên trộm lành, suốt cuộc đời hắn chỉ làm khổ người ta, khi bị đóng đinh trên thập giá, hắn đã biết
sám hối tội, xin Chúa thương xót, và xin được theo Ngài, hắn đã trở nên người
mẫu động viên tất cả những kẻ tội lỗi biết sám hối tội mình mà đến với Chúa
Giê-su, để được ơn hơn lòng mong ước (x Lc 23,43 ; Ep 3,20).
II. NĂNG
HIỆP DÂNG THÁNH LỄ.
Hình ảnh
bữa tiệc Đức Giêsu ngồi chung với những người tội lỗi tại nhà ông Mátthêu (x Lc 5,29 : Tin Mừng), trở
thành dấu chỉ bữa tiệc Thánh Thể Chúa mời gọi mọi người tham dự.
Ta biết ai
được dự tiệc với Chúa Giêsu là dấu chỉ người đó được ơn giải phóng, được giao
hòa với Thiên Chúa, được cứu độ. Chân lý này đã được diễn tả qua hình ảnh ông
Gioakim, vua Do Thái thất trận đã bị tù ở bên Babylon. Ngày vua Babylon đăng
quang, khi vua đã toàn thắng các nước chư hầu, vua đã phóng thích cho Gioakim
khỏi cảnh tù đày, cho mặc áo vua và ngồi nơi ghế cao nhất trong bữa tiệc của
vua tổ chức (x 2 V 25,27-29).
Thực vậy,
mạc khải cho chúng ta biết ơn cứu độ được Chúa ban trọn vẹn cho con người luôn
luôn được diễn tả trong bữa tiệc :
-
Ông Matthêu dọn tiệc để
mời những người tội lỗi đến đồng bàn với Đức Giêsu và các môn đệ (x Lc 5,29 : Tin Mừng).
-
Những cô trinh nữ khôn
ngoan được vào dự tiệc cưới với chàng rể (x Mt 25,1-13).
-
Người đầy tớ trung tín
làm trọn những nhiệm vụ chủ trao phó, khi chủ về, ông đặt đầy tớ vào bàn tiệc
để hầu hạ (x Lc 12,35-37).
-
Đức Giêsu diễn tả những
người được Ngài cứu độ là những khách được mời đến dự tiệc của vua, ai đến tham
dự thì được sống, kẻ khước từ bị chu diệt (x Lc 14,15t).
-
Đứa con hoang đường trở
về cũng như người con cả muốn được hưởng hạnh phúc bên cha thì phải dự tiệc của
cha đã dọn (x Lc 15,11t).
-
Ngày cánh chung, khi
Chúa cho mọi người từ cõi chết sống lại cả hồn lẫn xác, hạnh phúc nhất là những
người công chính : người biết thương giúp đồng loại, nhằm quy tụ họ về với
Chúa, trở thành những “kẻ bé nhỏ”, để tất cả được vào dự tiệc hoan lạc trong
Nước Thiên Chúa (x Mt 25,31-46).
III. CHỌN VIỆC TỐT.
Muốn nên
thánh vươn tới sự hoàn hảo như Cha trên trời (x Mt 5,48), mỗi người phải chu
toàn hai bổn phận : Bổn phận đối với Thiên Chúa và bổn phận đối với đồng loại.
Nói tắt là mến Chúa, yêu người. Đó là Giới Răn quan trọng nhất, giềng mối của
mọi Giới Răn.
Ngôn sứ
Isaia trong Bài đọc lại đặt Luật yêu người trước Luật yêu Chúa, vì ai không yêu
người tất cũng chẳng yêu mến Chúa :
1-Bổn phận đối với đồng loại : “Nếu ngươi loại khỏi nơi ngươi gông cùm, cử chỉ
đe doạ và lời nói hại người, nếu ngươi nhường miếng ăn cho kẻ đói, làm thoả
lòng người bị hạ nhục, thì ánh sáng ngươi sẽ chiếu toả trong bóng tối, và tối
tăm của ngươi chẳng khác nào chính ngọ.
Đức Chúa sẽ không ngừng dẫn dắt ngươi, giữa đồng khô cỏ cháy, Người sẽ
cho ngươi được no lòng; xương cốt ngươi. Ngươi sẽ như thửa vườn được tưới đẫm
như mạch suối không cạn nước bao giờ.Nhờ ngươi, người ta sẽ tái thiết những tàn
tích cổ xưa, ngươi sẽ dựng lại những nền móng của các thế hệ trước, người ta sẽ
gọi ngươi là người sửa lại những lỗ hổng, là kẻ tu bổ phố phường cho người ta
cư ngụ.”
(Is 58, 9b-12 : Bài đọc).
2- Bổn phận đối
với Thiên Chúa : “Nếu ngươi giữ chân không vi phạm ngày Sa-bát, và không tìm lợi lộc
trong ngày thánh của Ta, nếu ngươi gọi ngày Sa-bát là "niềm vui" và
ngày thánh của Đức Chúa là "vinh hiển", nếu ngươi tôn trọng ngày đó
mà tránh đi đường, tránh kiếm lợi, tránh nói huyên thuyên, thì bấy giờ, ngươi
sẽ được Đức Chúa làm niềm vui, Ta sẽ cho ngươi phóng ngựa trên các vùng đất cao
trong xứ, sẽ cho ngươi hưởng gia nghiệp của Giacóp, tổ tiên ngươi. Chính miệng
Đức Chúa đã phán như vậy” (Is 58,13-14 : Bài đọc)
Một việc
được gọi là tốt phải hội đủ những yếu tố :
* Về mặt nhân bản.
-
Bản chất việc đó tốt.
-
Thuộc bổn phận.
-
Hoàn cảnh bắt buộc phải
làm trước.
* Về mặt Đức Tin.
Phải hội đủ ba yếu tố trên và còn phải thêm :
-
Điều tốt bất cứ ai cũng
thích, ai cũng muốn. Ví dụ : Đời sau xác hồn hạnh phúc.
-
Điều tốt ấy vĩnh cửu như Thiên Chúa.
Nhưng việc tốt cũng có ba cấp độ :
a- Việc tốt thôi. Cụ thể như ông Matthêu, nếu ông
tôn trọng mọi người, sống công bằng, thì ông chỉ nên thu thuế đúng mức mà chính
quyền đã ấn định, đó mới là một công chức lương thiện, góp phần điều hành tốt
sinh hoạt xã hội. Việc này đơn thuần là tốt, vì nó nhằm mục đích phục vụ một số
người đồng thời, trong một xã hội nhất định.
b- Việc tốt hơn. Hãy bắt chước ông Matthêu đã biết
dùng tiền của để quy tụ những kẻ tội lỗi đến đồng bàn với Đức Giêsu. Như thế là
tốt hơn vì ông đã biết sử dụng thực tại trần thế để xung vào vào việc tập họp
mọi thụ tạo, nhất là người tội lỗi được đồng bàn với Đức Kitô, chung lời tôn
vinh Chúa Cha (x 1Cr 3, 22-23). Đó là ta đã đóng góp vào chương trình cứu độ của Đức Kitô, trong
một thời nhất định.
c- Việc tốt nhất. Ông Matthêu dám tin tưởng vào lời
mời gọi của Đức Giêsu : “Hãy theo Ta”,
nên ông đã mau mắn bỏ ngay kế sinh nhai thu thuế là nghề béo bở, rồi ông đi
theo Đức Giêsu để đi thu góp Lời Chúa, một kho tàng cứu độ vô giá, lưu lại cho
muôn thế hệ. Cụ thể ta thấy vai trò ưu thắng của Tin Mừng Mátthêu trong Phụng
vụ Hội Thánh hơn 20 thế kỷ nay, dù ông bị mang tiếng là kẻ tội lỗi tày trời,
đang mải miết bận rộn việc trần thế, mà Đức Giêsu không xa tránh ông, trái lại Ngài ân cần đến
với ông như một y sĩ tận tình chăm sóc bệnh nhân, và như ông được tình yêu Đức
Giêsu thôi thúc (x 2Cr 5,14) phải đi làm việc tốt nhất Ngài trao cho là loan
Tin Mừng cứu độ. Căn cứ vào việc tốt nhất này, mà Công Đồng Vat.II trong Hiến
Chế Hội Thánh số 35 có lý để nhắc nhở cho mọi Kitô hữu : “Giáo dân có thể và phải có một hoạt động cao quý là truyền bá Tin Mừng
cho thế giới, cả lúc họ bận tâm lo lắng việc trần thế !”
Áp
dụng chọn công thức “Tốt Thôi – Tốt Hơn – Tốt Nhất” vào cuộc sống chúng ta hôm
nay, ví dụ : Tôi định xây dựng một căn nhà tốn tiền tỷ, thì tốt thôi ; nhưng
tôi bớt ra 50 triệu đồng để giúp vốn cho người nghèo có công ăn việc làm, thì
tốt hơn ; và nếu tôi quyết định chỉ dành 900 triệu xây nhà, và dâng cho Hội
Thánh 100 triệu để làm phát triển Tin Mừng, thì tốt nhất. Tưởng rằng nhà xây
một tỷ, hoặc 900 triệu thì cũng tương đương nhau. Nhưng ở nhà 900 triệu chắc
chắn được Chúa chúc phúc hơn, vì đó là người Tông Đồ giỏi của Chúa. Muốn sống
khôn như thế, ta phải cầu nguyện : “Xin
dạy con đường lối Ngài, lạy Chúa, để con vững bước theo chân lý của Ngài”
(Tv 86/85,11a : Đáp ca),
THUỘC LÒNG
Tôi là tù nhân trong Chúa để sống cho xứng với ơn kêu gọi mà Thiên
Chúa đã ban (Ep 4,1).
Linh mục GIUSE ĐINH QUANG
THỊNH